Chủ tịch nước bổ nhiệm và miễn nhiệm ai?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về lịch sử lập hiến của Việt Nam, cụ thể là quy định về Viện kiểm sát nhân dân trong các bản Hiến pháp. Hiến pháp năm 1946 là bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, được Quốc hội khóa I thông qua ngày 9 tháng 11 năm 1946. Bản Hiến pháp này đã quy định về tổ chức bộ máy nhà nước nhưng chưa đề cập đến Viện kiểm sát nhân dân. Viện kiểm sát nhân dân chỉ được chính thức ghi nhận trong Hiến pháp năm 1959 và các bản Hiến pháp sau đó (1980, 1992). Do đó, Hiến pháp năm 1946 là bản Hiến pháp không có quy định về Viện kiểm sát nhân dân.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về hệ thống các cấp xét xử theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo quy định của pháp luật tố tụng Việt Nam, các cấp xét xử bao gồm: Cấp sơ thẩm (xét xử lần đầu vụ án), Cấp phúc thẩm (xét xử lại vụ án đã bị kháng cáo, kháng nghị đối với bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật), Cấp giám đốc thẩm (xét xử lại vụ án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng), và Cấp tái thẩm (xét xử lại vụ án đã có hiệu lực pháp luật nhưng có tình tiết mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án, quyết định). Do đó, phương án "Cấp sơ thẩm, cấp phúc thẩm, cấp giám đốc thẩm, cấp tái thẩm" là đầy đủ và chính xác nhất.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp huyện theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động và những vụ việc khác theo quy định của pháp luật, trừ những loại vụ án mà luật quy định thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Do đó, quyền xét xử sơ thẩm là quyền hạn cơ bản và quan trọng nhất của Tòa án nhân dân cấp huyện. Quyền xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân cấp cao.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao có thẩm quyền ban hành Nghị quyết để hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước hoặc để giải thích các điều khoản của luật, pháp lệnh do Tòa án nhân dân tối cao thụ lý giải quyết. Các loại văn bản như Quyết định, Thông tư, Quy chế thường do các cơ quan hành pháp hoặc các cơ quan khác ban hành. Do đó, "Nghị quyết" là văn bản quy phạm pháp luật duy nhất mà Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao có quyền ban hành trong số các phương án được đưa ra.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về vị trí pháp lý của Chủ tịch nước trong hệ thống chính trị Việt Nam.

- Phương án 1: "Chủ tịch nước không có quyền lãnh đạo quân đội, chỉ huy lực lượng vũ trang và an ninh." là sai. Theo Hiến pháp 2013, Chủ tịch nước là người giữ chức vụ cao nhất trong lực lượng vũ trang nhân dân, có quyền quyết định phong, thăng, giáng, hãm quân hàm cấp Tướng, Đại tá, chuẩn Đô đốc, v.v... và bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật, Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Tư lệnh các Quân khu, Tư lệnh Quân chủng, Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, và các chức vụ tương đương; quyết định cho nhập, rút quy chế an ninh quốc gia.

- Phương án 2: "Chủ tịch nước thực hiện các nhiệm vụ về đối ngoại, quốc phòng, an ninh." là đúng. Chủ tịch nước có vai trò quan trọng trong các lĩnh vực này, ví dụ như đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối ngoại, quyết định thành lập, đình chỉ hoặc bãi bỏ hiệu lực của điều ước quốc tế của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang nhân dân.

- Phương án 3: "Chủ tịch nước chỉ thực hiện quyền lãnh đạo quân đội và chỉ huy lực lượng vũ trang và an ninh." là sai. Quyền hạn của Chủ tịch nước rộng hơn thế, bao gồm cả đối ngoại, lập pháp, hành pháp và tư pháp ở một mức độ nhất định.

- Phương án 4: "Chủ tịch nước là người đứng đầu của cả ba cơ quan hành chính, lập pháp và tư pháp." là sai. Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, nhưng không phải là người đứng đầu của cả ba cơ quan hành chính (Thủ tướng là người đứng đầu), lập pháp (Chủ tịch Quốc hội là người đứng đầu), và tư pháp (Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là người đứng đầu).