Câu hỏi:

Màng tế bào có cấu trúc gồm hai lớp phospholipid quay lại vào nhau, với phần đầu ưa nước hướng ra ngoài và phần đuôi kỵ nước hướng vào trong. Các chất nhỏ, không phân cực và tan trong lipid có thể dễ dàng đi qua lớp màng này, bao gồm cả nước và các chất khí. Ngược lại, các chất có cấu tạo phân tử lớn, phân cực và tích điện sẽ khó khăn hơn trong việc vượt qua màng tế bào, bao gồm các chất tan trong nước, các ion, các amino acid,…

→ Màng sinh chất sẽ cho H₂O đi qua; O₂ và CO₂ là các chất khí, các vitamin tan trong lipid (A, E,..) sẽ đi qua. Vậy tổng có 4 chất.

Ngược lại màng sinh chất sẽ không cho Na⁺; Ca²⁺; K⁺; Cl^- đi qua vì đây là các ion; protein cũng không đi qua được vì đây là phân tử kích thước lớn; amino acid và glucose là các phân tử kích thước lớn và tan trong nước nên cũng sẽ không đi qua được.

Quá trình truyền tin trong tế bào phải trải qua 3 giai đoạn chính: Tiếp nhận → Truyền tin nội bào → Đáp ứng.

Điểm chung giữa 3 bào quan trên là a, b và f.

a. Có cấu tạo màng đơn. Đúng, cả lysosome, không bào và peroxisome đều chỉ có một màng đơn bao bọc.

b. Có chức năng bảo vệ tế bào. Đúng, lysosome có khả năng tiêu hóa các bào quan bị hỏng và các vi sinh vật gây bệnh; không bào ở thực vật có khả năng chứa các chất thải không cần thiết hoặc chất độc đối với tế bào; peroxisome có chức năng oxy hóa các chất, giúp loại bỏ một số chất độc trong tế bào. Như vậy cả 3 bào quan này đều có chức năng bảo vệ tế bào.

c. Có trong tế bào thực vật và động vật. Sai, lysosome là bào quan có mặt chủ yếu ở tế bào động vật mà hiếm gặp ở thực vật. Không bào trung tâm chỉ có ở tế bào thực vật. Peroxisome có ở tế bào động vật và thực vật.

d. Mang vật chất di truyền. Sai, cả 3 bào quan trên đều không mang vật chất di truyền. Trong tế bào chỉ có nhân, ti thể và lục lạp là có mang vật chất di truyền.

e. Có khả năng nhân đôi độc lập với tế bào. Sai, do các bào quan này không mang vật chất di truyền nên không có khả năng nhân đôi độc lập với nhân.

f. Chứa các enzyme phân giải. Đúng, lysosome chứa các enzyme thủy phân protein, nucleic acid,…; không bào có thể chứa enzyme thủy phân các chất độc, các đại phân tử sinh học,…; peroxisome chứa các enzyme phân giải H₂O₂ (peroxide) và các chất béo.

Thuốc thử Biuret được sử dụng để phát hiện sự hiện diện của liên kết peptide, do đó nó được dùng để nhận biết protein.

- Hồ tinh bột, nước đường glucose có bản chất là các carbohydrate; dầu ăn có bản chất là lipid nên 3 dung dịch này sẽ không phản ứng với thuốc thử Biuret.

- Lòng trắng trứng, sữa tươi, nước luộc thịt là thành phần của cơ thể sống nên có bản chất là protein, chứa các liên kết peptide; amylase và dịch chiết từ tuyến tụy là các dung dịch chứa enzyme - thứ có bản chất là protein → Có tất cả 5 ống nghiệm sẽ phản ứng với thuốc thử Biuret.

Có 4 phát biểu chính xác là a, c, d và e.

a. Protein là một đại phân tử sinh học có cấu tạo theo nguyên tắc đa phân. Đúng, protein là thành phần cấu tạo chính nên cơ thể sinh vật nên được coi là một đại phân tử sinh học, có kích thước phân tử lớn, được cấu thành từ chuỗi các amino acid liên kết với nhau, thể hiện rõ nguyên tắc đa phân (nhiều đơn phân liên kết với nhau tạo thành đại phân tử).

b. Protein có 4 bậc cấu trúc và đều thực hiện chức năng sinh học. Sai, protein có 4 bậc cấu trúc nhưng chỉ có cấu trúc bậc 3 trở lên, khi chúng đã có cấu hình không gian ổn định và đặc trưng thì chúng mới có chức năng sinh học.

c. Các amino acid mang tính chất của cả acid và base. Đúng, mỗi amino acid có nhóm carboxyl (-COOH) thể hiện tính acid và nhóm amino (-NH₂) thể hiện tính base. Cấu tạo chung của một amino acid như sau:

d. Hầu hết sinh vật đều được cấu tạo chỉ từ 20 loại amino acid. Đúng, có khoảng hơn 500 loại amino acid đã được tìm thấy nhưng chỉ có khoảng 20 loại amino acid tham gia cấu tạo nên cơ thể sinh vật. Số lượng, thành phần và trật tự sắp xếp 20 loại amino acid khác nhau đã tạo nên tính đa dạng của protein và sinh giới.

e. Trình tự amino acid là đặc trưng cho từng loài. Đúng, trình tự này do gene nằm trên DNA quy định, thông qua quá trình phiên mã và dịch mã. Vì trình tự gene là đặc trưng riêng cho từng loài, thậm chí là từng cá thể, nên mỗi loài sẽ có một trình tự gene hay trình tự amino acid khác nhau.

f. Khi thủy phân protein bởi nhiệt độ, cấu trúc bậc 1 là cấu trúc bị phá vỡ đầu tiên. Sai, cấu trúc bậc 1 chỉ gồm chuỗi các amino acid liên kết với nhau bởi liên kết peptide, liên kết này tương đối bền. Trong khi các cấu trúc bậc 2 trở lên lại bao gồm cả các liên kết yếu khác (liên kết hydrogen, tương tác kị nước,…), các liên kết này dễ bị phá vỡ hơn liên kết peptide. Do đó khi thủy phân protein, các cấu trúc bậc cao hơn sẽ bị phá vỡ trước, cuối cùng mới là cấu trúc bậc 1 bị phá vỡ.

g. Cấu trúc bậc 3 là cơ sở xác định quan hệ họ hàng giữa các loài. Sai, cấu trúc bậc 1 chỉ gồm 1 chuỗi amino acid, được sắp xếp theo đúng trình tự quy định bởi gene – thứ đặc trưng cho loài, nên cấu trúc này mới là cơ sở xác định quan hệ họ hàng giữa các loài. Trình tự amino acid ở cấu trúc bậc 1 giữa 2 loài càng giống nhau thì quan hệ họ hàng càng gẫn gũi và ngược lại.