Câu hỏi:

a. Ông Sơn nghỉ việc sau 5 năm làm việc tại công ty và không đóng thêm bảo hiểm xã hội. Ông muốn nhận trợ cấp thất nghiệp. Ông Sơn có quyền nhận trợ cấp thất nghiệp từ quỹ bảo hiểm xã hội. Đúng (✔️).

Giải thích: Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp (từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp), người lao động cần đóng bảo hiểm thất nghiệp tối thiểu 12 tháng trong vòng 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng. Ông Sơn đã làm việc 5 năm, tức là đã đóng đủ điều kiện về thời gian. Việc ông muốn nhận trợ cấp thất nghiệp khi nghỉ việc là có quyền theo quy định.

b. Chị Hương đang mang thai và làm việc ở một công ty đã đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ. Chị Hương có thể nhận trợ cấp thai sản từ quỹ bảo hiểm xã hội. Chị Hương có quyền nhận trợ cấp thai sản. Đúng (✔️).

Giải thích: Chế độ thai sản thuộc Quỹ Bảo hiểm xã hội. Để được hưởng trợ cấp thai sản, người lao động phải đóng BHXH từ 6 tháng trở lên trong vòng 12 tháng trước khi sinh con. Chị Hương đang làm việc và công ty đóng BHXH đầy đủ, tức là chị đáp ứng điều kiện để được hưởng chế độ thai sản.

c. Anh Nam bị tai nạn giao thông và không thể làm việc trong 2 tháng. Anh đã đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ. Anh Nam có thể nhận trợ cấp ốm đau trong thời gian nghỉ làm. Đúng (✔️).

Giải thích: Tai nạn giao thông (không phải tai nạn lao động) được xem xét như ốm đau trong chế độ BHXH. Vì Anh Nam đã đóng BHXH đầy đủ, khi nghỉ việc để điều trị do tai nạn/ốm đau, anh có quyền được hưởng trợ cấp ốm đau từ Quỹ Bảo hiểm xã hội để bù đắp một phần thu nhập bị mất.

d. Chị Hoa làm việc tại công ty và không tham gia vào bảo hiểm xã hội. Khi bị bệnh, chị không nhận được hỗ trợ từ quỹ bảo hiểm xã hội. Chị Hoa có quyền nhận trợ cấp y tế từ quỹ bảo hiểm xã hội. Sai (❌).

Giải thích: Nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) là có đóng mới có hưởng.

Phần đầu ("Khi bị bệnh, chị không nhận được hỗ trợ từ quỹ bảo hiểm xã hội") là đúng.

Tuy nhiên, phần sau ("Chị Hoa có quyền nhận trợ cấp y tế từ quỹ bảo hiểm xã hội") là sai hoàn toàn. Do Chị Hoa không tham gia (không đóng) BHXH/BHYT, chị sẽ không có quyền nhận bất kỳ trợ cấp nào (bao gồm cả trợ cấp ốm đau từ BHXH hay chi trả y tế từ BHYT) từ các quỹ này.

• a) Chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch không phải là nội dung của chính sách việc làm, xóa đói giảm nghèo. Đây là chương trình riêng biệt tập trung vào vấn đề nước sạch. -> Sai


• b) Vấn đề nước sạch vừa là vấn đề an sinh xã hội (đảm bảo nhu cầu cơ bản của người dân) vừa là vấn đề chất lượng sống (ảnh hưởng đến sức khỏe và điều kiện sống). -> Đúng


• c) Chỉ tiêu về nước sạch và vệ sinh môi trường không phải là chi tiêu trực tiếp đánh giá sự tăng trưởng kinh tế. Mặc dù có ảnh hưởng đến năng suất lao động và sức khỏe cộng đồng, nó không phải là chỉ số chính. -> Sai


• d) Giải quyết vấn đề nước sạch là đảm bảo quyền được tiếp cận nguồn nước sạch, một trong những quyền cơ bản của con người. -> Đúng

A. Khái Niệm Về Bảo Hiểm

Bảo hiểm là một cơ chế tài chính nhằm chuyển giao và phân tán rủi ro (rủi ro tổn thất) từ cá nhân, tổ chức (người tham gia bảo hiểm) sang một tổ chức chuyên nghiệp (doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức bảo hiểm xã hội) thông qua việc đóng góp một khoản phí.

Bản chất: Là sự chia sẻ rủi ro và bồi thường thiệt hại. Khi sự kiện bảo hiểm (rủi ro đã thỏa thuận) xảy ra, tổ chức bảo hiểm sẽ chi trả hoặc bồi thường một khoản tiền để khắc phục hậu quả, giúp người tham gia khắc phục khó khăn tài chính.

Nguyên tắc cốt lõi: Lấy số đông bù cho số ít.

B. Vai Trò Của Bảo Hiểm Về Kinh Tế

Bảo hiểm đóng vai trò là một công cụ quản lý rủi ro và là một trụ cột của hệ thống an sinh xã hội, có tác động lớn đến sự ổn định và phát triển của nền kinh tế quốc gia:

1. Ổn Định Tài Chính và Phục Hồi Sản Xuất

Bù đắp tổn thất: Bảo hiểm giúp bù đắp các tổn thất tài chính đột ngột do rủi ro gây ra (thiên tai, tai nạn, ốm đau, hỏa hoạn...), ngăn chặn nguy cơ cá nhân, gia đình hoặc doanh nghiệp bị kiệt quệ về tài chính.

Đảm bảo liên tục: Giúp các doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh sau khi gặp thiệt hại, duy trì chuỗi cung ứng và tạo việc làm, từ đó giữ vững sự ổn định của nền kinh tế.

2. Công Cụ Huy Động và Cung Cấp Nguồn Vốn Lớn

Huy động vốn nhàn rỗi: Phí bảo hiểm được thu hàng kỳ, tạo thành một quỹ dự trữ khổng lồ từ nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội.

Cung cấp vốn dài hạn: Quỹ bảo hiểm này là nguồn vốn đầu tư dài hạn quan trọng. Các doanh nghiệp bảo hiểm sử dụng nguồn vốn này để đầu tư vào các lĩnh vực trọng điểm của nền kinh tế (mua trái phiếu chính phủ, đầu tư vào cơ sở hạ tầng, các dự án phát triển...), góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (GDP).

3. Hỗ Trợ Tín Dụng và Thúc Đẩy Thương Mại

Đảm bảo cho vay: Khi tài sản được bảo hiểm, rủi ro đối với bên cho vay (ngân hàng) sẽ giảm xuống. Do đó, bảo hiểm là điều kiện để các ngân hàng cung cấp tín dụng (cho vay vốn) cho doanh nghiệp và cá nhân một cách dễ dàng hơn.

Phát triển thương mại quốc tế: Các loại bảo hiểm như bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu, bảo hiểm tín dụng giúp giảm thiểu rủi ro cho các giao dịch xuyên quốc gia, qua đó tạo điều kiện và khuyến khích hoạt động xuất nhập khẩu phát triển.

4. Góp Phần Thực Hiện Chính Sách An Sinh Xã Hội

Bảo hiểm xã hội (BHXH) và Bảo hiểm y tế (BHYT): Đây là các chính sách xã hội quan trọng của Nhà nước, hoạt động theo nguyên tắc phi lợi nhuận. Các chế độ như lương hưu, trợ cấp tai nạn lao động, và chi trả chi phí y tế giúp ổn định đời sống xã hội, bảo vệ người lao động và các nhóm yếu thế, từ đó phát triển nguồn nhân lực bền vững cho kinh tế.

Trường hợp a: Anh H tham gia nhiều loại bảo hiểm

1/ Lợi ích khi anh H tham gia các loại hình bảo hiểm

- Việc anh H tham gia đầy đủ các loại bảo hiểm bắt buộc và mua thêm bảo hiểm con người mang lại sự bảo vệ toàn diện về tài chính và sức khỏe, giúp anh và gia đình an tâm trước các rủi ro:

- Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc: Đảm bảo thu nhập thay thế khi anh H không may gặp rủi ro lao động (tai nạn, bệnh nghề nghiệp), ốm đau, thai sản, và quan trọng nhất là được hưởng lương hưu để đảm bảo cuộc sống khi về già.

- Bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc: Giúp anh giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh, đặc biệt là các chi phí lớn khi điều trị nội trú hoặc bệnh hiểm nghèo.

- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): Hỗ trợ anh một khoản trợ cấp thất nghiệp khi mất việc, đồng thời cung cấp dịch vụ tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề, giúp anh nhanh chóng ổn định và tìm công việc mới.

- Bảo hiểm con người (Công ty Z): Cung cấp một nguồn bảo vệ tài chính bổ sung, đảm bảo các mục tiêu tài chính dài hạn (như giáo dục con cái, hưu trí) và bù đắp thu nhập lớn nếu rủi ro tử vong hoặc thương tật xảy ra.

2/ Quyền lợi bảo hiểm nếu anh H không may qua đời

Gia đình anh H có quyền được hưởng quyền lợi bảo hiểm từ cả hai nguồn: Bảo hiểm xã hội bắt buộc (chế độ Tử tuất) và Bảo hiểm con người của Công ty Z.

Quyền lợi từ Bảo hiểm xã hội (Chế độ Tử tuất):

- Trợ cấp mai táng: Một khoản trợ cấp bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm anh H qua đời, chi trả cho người lo mai táng.

- Trợ cấp tuất hàng tháng hoặc tuất một lần: Gia đình sẽ được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nếu có thân nhân phụ thuộc (con dưới 18 tuổi, vợ/chồng không có khả năng lao động...) hoặc được nhận trợ cấp tuất một lần nếu không có thân nhân thuộc diện trên hoặc thân nhân lựa chọn nhận một lần.

Quyền lợi từ Bảo hiểm con người (Công ty Z):

Người thụ hưởng được chỉ định trong hợp đồng (thường là vợ/chồng hoặc con cái) sẽ nhận được toàn bộ số tiền bảo hiểm đã thỏa thuận. Đây là khoản tiền nhằm bù đắp thu nhập bị mất của người trụ cột.

Trường hợp b: Ông T không đóng BHXH cho người lao động

Nhận xét về việc làm của ông T

Việc ông T (chủ doanh nghiệp X) không đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc cho 12 công nhân làm việc theo hợp đồng 6 tháng là hành vi vi phạm nghiêm trọng Luật Lao động và Luật Bảo hiểm xã hội.

Theo quy định, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc. Ông T đã trốn tránh nghĩa vụ đóng góp, vi phạm nguyên tắc an sinh xã hội, dù những người này chỉ là lao động thời vụ.

Ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động

Hành vi của ông T tước đoạt các quyền lợi an sinh xã hội cơ bản của 12 người lao động, dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực sau:

- Mất quyền hưởng trợ cấp ngắn hạn: Họ không được hưởng các chế độ trợ cấp thay thế thu nhập khi gặp rủi ro trong thời gian làm việc như: trợ cấp ốm đau, thai sản (nếu có), và trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Nếu rủi ro xảy ra, họ phải tự gánh chịu mọi chi phí y tế và mất thu nhập.

- Mất quyền hưởng Bảo hiểm thất nghiệp: Khi hết hợp đồng 6 tháng và mất việc, họ không được nhận trợ cấp thất nghiệp hoặc các dịch vụ hỗ trợ tìm việc làm, khiến họ gặp khó khăn hơn trong việc tái hòa nhập thị trường lao động.

- Thiếu hụt thời gian đóng BHXH dài hạn: Thời gian làm việc 6 tháng này không được tính vào tổng thời gian đóng BHXH. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tích lũy đủ 20 năm để hưởng lương hưu và các quyền lợi Tử tuất cho gia đình khi họ về già, làm giảm sự đảm bảo an sinh lâu dài.