Câu hỏi:

– Biện pháp tu từ so sánh: Hai tiếng động nhỏ bé kia/ Hơn mọi ầm ào gào thét”.

– Hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh:

+ Tăng sự sinh động, hấp dẫn cho câu thơ.

+ Nhấn mạnh sự chảy trôi nhanh chóng của thời gian, nó khiến con người cảm thấy lo lắng, sợ hãi.

Trong hai câu thơ cuối, Lưu Quang Vũ có cách cảm nhận thời gian như sau: thời gian là quỹ ngày tháng quý giá để ta được sống ý nghĩa, hạnh phúc (ta sống bên nhau, ta viết).

– Chỉ ra hai cách cảm nhận về thời gian:

+ Lo sợ trước sự trôi đi chóng vánh, một đi không trở lại của thời gian.

+ Trân trọng thời gian bởi vì nó giúp con người được sống bên nhau, được làm những gì mình yêu thích.

– Nêu được sự chi phối của hai cách cảm nhận về thời gian, có thể theo hướng: Biết tận dụng, biết tiết kiệm thời gian, không để thời gian trôi qua lãng phí.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn

– Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. 

– Về kiểu đoạn văn, học sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích vẻ đẹp của con sông Đà trong đoạn trích thuộc tác phẩm Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân).

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

– Xác định được các ‎ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ‎ý‎:

+ Sông Đà mang vẻ đẹp lặng tờ, hoang sơ với không khí vắng lặng, nhuốm màu sắc cổ tích xa xưa.

+ Sông Đà mang vẻ đẹp trữ tình, tươi mới, giàu sức sống với cây cối xanh tươi mơn mởn, động vật đáng yêu.

+ Sông Đà trở thành cảm hứng thi ca bao đời, được coi là “một tình nhân chưa quen biết”, cũng có tình cảm, cảm xúc như con người...

+ Nghệ thuật: Kết hợp nhuần nhuyễn các biện pháp tu từ; ngôn ngữ gợi hình, gợi cảm; giọng điệu nhẹ nhàng…

– Sắp xếp được hệ thống ý phù hợp với đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn. 

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. 

– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý. 

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

Xác định đúng yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận xã hội.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: ý thức tự học ở giới trẻ hiện nay.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

– Xác định được các ý chính của bài viết. 

– Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục 3 phần của bài văn nghị luận: 

* Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.

* Triển khai vấn đề nghị luận:

– Giải thích vấn đề nghị luận: 

+ Thế nào là tự học? Quá trình tự tìm tòi, nghiên cứu, tổng hợp kiến thức mà không cần ai nhắc nhở, yêu cầu.

+ Thế nào là ý thức tự học? Sự nhận thức của mỗi người về tầm quan trọng của việc tự học, từ đó có kế hoạch và phương pháp tự giác học tập một cách chủ động. 

– Thể hiện quan điểm của người viết:

+ Vì sao giới trẻ cần có ý thức tự học? Giúp làm giàu cho kho tri thức; rèn luyện sự chủ động, tư duy phản biện.

+ Làm sao để luôn có ý thức tự học? Xác định mục tiêu rõ ràng khi học; tạo môi trường học tập tích cực; tạo động lực và chấp hành kỉ luật bản thân.

+ Rút ra bài học cho bản thân.

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau

– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân. 

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. 

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.