500 câu trắc nghiệm cuối HK1 Ngữ văn 11 - KNTT - Đề 5

Thể loại: Truyện thơ dân gian.

Học sinh lựa chọn và phân tích chi tiết thể hiện tâm trạng của cô gái. Gợi ý:

“Nghĩ đến anh mà nát ruột gan”, “Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa”.  

– Câu thơ bộc lộ nỗi đau đớn, tuyệt vọng, xót xa của người con gái khi bị ép duyên, tình yêu tan vỡ. 

–  Hình ảnh “nát ruột gan” là phép phóng đại cảm xúc, thể hiện cường độ đau khổ tột cùng.

– Qua đó thấy cô gái vừa chân thành, thủy chung, vừa bất lực trước lễ giáo và sự sắp đặt của cha mẹ.

Học sinh có thể nêu một câu ca dao tiêu biểu.

+ “Thân em như tấm lụa đào, phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.”

+ “Em như hạt mưa sa, hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.”

+ “Em như quế giữa rừng/ Thơm tho ai biết ngát lừng ai hay.”

Yêu cầu: Đúng hình thức ca dao dân gian, bắt đầu bằng “thân em” hoặc “em như”, thể hiện thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ.

Học sinh diễn giải, lập luận sao cho hợp lí, đảm bảo tính mạch lạc và sức hấp dẫn, thuyết phục cho đoạn văn, đồng thời thể hiện được thái độ, quan điểm, đặc trưng cá nhân rõ nét.

Có thể chú ý đến một số điểm sau:

– Các hình ảnh được đem ra so sánh là các con vật bé nhỏ, tội nghiệp: thân con bọ ngựa, con chẫu chuộc.

– Tiếng thở dài, than thân, trách phận đầy tuyệt vọng, đớn đau cho số phận của người con gái: bị ép duyên, không thể cầu cứu, bấu víu vào đâu, chỉ còn biết xót xa, thở than, đau xót.

– Tình cảm của người đọc dành cho nhân vật: đồng cảm, xót thương, oán trách các hủ tục khắt khe đã chia rẽ tình yêu của đôi trẻ.

– Học sinh nêu được tên hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường: tạo ra những kết hợp từ trái logic.

– Học sinh phân tích được đặc điểm của hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong câu thơ: 

+ Nát: đối tượng bị tác động cơ học bị vỡ vụn ra hoặc bị giập, mềm nhão hay nhàu đến biến dạng.

+ Nhớ: là trạng thái trừu tượng, không thể tác động cơ học làm nát ruột gan.

→  Kết hợp từ trái logic để diễn tả nỗi nhớ mãnh liệt, da diết, đau đáu khôn nguôi.