Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan duy nhất trong bộ máy nhà nước CHXHCN Việt Nam hiện nay có nhiệm vụ bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cơ cấu tổ chức và vai trò của Hội đồng Quốc phòng và An ninh theo Hiến pháp 2013. Theo Điều 102 Hiến pháp 2013, Hội đồng Quốc phòng và An ninh do Chủ tịch nước làm Chủ tịch, bao gồm Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, và một số thành viên khác do Quốc hội quyết định. Hội đồng này không phải là cơ quan của Quốc hội mà là một cơ quan do Quốc hội bầu ra để giúp Chủ tịch nước thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn về quốc phòng và an ninh. Do đó, khẳng định Hội đồng Quốc phòng và An ninh là cơ quan của Quốc hội là sai.

Câu hỏi này yêu cầu giải thích lý do tại sao Quốc hội Việt Nam được coi là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân. Để trả lời câu hỏi này, cần làm rõ các vai trò và chức năng của Quốc hội trong hệ thống chính trị Việt Nam, cũng như cách thức mà Quốc hội thực hiện quyền đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân.

1. Khái niệm cốt lõi: Cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân.
2. Phân tích:
   • Đại diện cho nhân dân: Quốc hội là cơ quan duy nhất có đại biểu được bầu ra trực tiếp từ nhân dân thông qua bầu cử. Các đại biểu Quốc hội thay mặt cho cử tri cả nước để quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.
   • Quyền lực cao nhất: Theo Hiến pháp, tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, mà Quốc hội là cơ quan thực hiện quyền lực đó. Quốc hội có quyền lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao đối với hoạt động của Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
   • Cơ quan quyền lực nhà nước: Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, quyết định những vấn đề cơ bản về đối nội, đối ngoại, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh.
   • Tính nhân dân: Các đại biểu Quốc hội đến từ mọi tầng lớp nhân dân, đại diện cho lợi ích chung của toàn dân tộc, không chỉ đại diện cho một nhóm lợi ích hay địa phương cụ thể.
   • Phạm vi ảnh hưởng: Mọi quyết định của Quốc hội đều có ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước và lợi ích của mọi công dân.

Từ những phân tích trên, có thể khẳng định Quốc hội Việt Nam là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân vì nó là nơi tập hợp ý chí, nguyện vọng của nhân dân, thực hiện quyền lực nhà nước thay mặt nhân dân và có quyền quyết định những vấn đề hệ trọng nhất của quốc gia.

Câu hỏi này yêu cầu phân tích các điều khoản của Hiến pháp 2013 mà một Bộ cần lưu ý khi đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định cho phép khám xét chỗ ở của người dân trong các trường hợp phức tạp nhằm đảm bảo an ninh. Trọng tâm của câu hỏi là sự cân bằng giữa quyền con người (cụ thể là quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở) và trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Để trả lời câu hỏi này, cần xem xét các quy định sau của Hiến pháp 2013:

1. Điều 22. Quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân:

   • Khoản 1 quy định: "Chỗ ở của công dân được pháp luật bảo đảm an toàn. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý và sự đồng ý đó phải vì mục đích hợp pháp."
   • Khoản 2 quy định: "Việc khám xét chỗ ở được tiến hành theo quy định của pháp luật." Điều này nhấn mạnh nguyên tắc cơ bản về quyền riêng tư và sự an toàn của nơi ở, đồng thời quy định rõ việc khám xét chỉ được thực hiện theo luật định. Do đó, Nghị định do Bộ đề xuất phải tuân thủ chặt chẽ quy định này, chỉ được phép khám xét khi có căn cứ pháp lý rõ ràng và tuân thủ trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

2. Chương II. Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân: Toàn bộ chương này quy định về các quyền cơ bản của công dân. Bất kỳ biện pháp nào hạn chế các quyền này, kể cả quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở, phải được quy định trong luật và phải phù hợp với các nguyên tắc hiến định về quyền con người, không được tùy tiện hoặc lạm dụng.

3. Điều 12. Bảo vệ Tổ quốc: Khoản 1 quy định: "Bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân." Khoản 2 quy định: "Nhà nước củng cố, tăng cường nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; thực hiện các biện pháp xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân;... nhằm bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ công cuộc xây dựng đất nước và đời sống bình thường của nhân dân." Điều này khẳng định trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Tuy nhiên, việc thực hiện trách nhiệm này phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, không được xâm phạm đến các quyền cơ bản khác của công dân.

Quan điểm giải thích: Khi đề xuất ban hành Nghị định cho phép khám xét chỗ ở, Bộ cần đặc biệt lưu ý đến Điều 22 của Hiến pháp 2013, đặc biệt là khoản 2: "Việc khám xét chỗ ở được tiến hành theo quy định của pháp luật." Điều này có nghĩa là, Nghị định mà Bộ đề xuất phải quy định chi tiết, cụ thể và chặt chẽ các trường hợp, căn cứ, trình tự, thủ tục khám xét. Các quy định này phải đảm bảo:

• Tính hợp pháp: Chỉ được phép khám xét khi có căn cứ rõ ràng theo quy định của pháp luật (ví dụ: lệnh của Tòa án, quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong các trường hợp quy định tại luật tố tụng hình sự hoặc các luật liên quan khác).
• Tính cần thiết và hợp lý: Việc khám xét chỉ được thực hiện khi thật sự cần thiết để phục vụ mục đích bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội hoặc điều tra, xử lý tội phạm, và các biện pháp khác không thể đạt được mục đích tương đương.
• Trình tự, thủ tục chặt chẽ: Phải quy định rõ thẩm quyền ra quyết định khám xét, trình tự xin phép, cách thức thi hành lệnh khám xét (có sự chứng kiến, lập biên bản, thông báo cho người bị khám xét...), đảm bảo không xâm phạm quá mức cần thiết.

Đồng thời, Bộ cũng cần cân nhắc các quy định chung về quyền con người tại Chương II và trách nhiệm của Nhà nước trong việc đảm bảo an ninh tại Điều 12 để đảm bảo rằng Nghị định đề xuất không mâu thuẫn với tinh thần và các quy định của Hiến pháp, đảm bảo sự hài hòa giữa yêu cầu bảo vệ an ninh và tôn trọng quyền con người.