Tổn thương dây thần kinh sọ não XII một bên, không phát hiện thấy triệu chứng nào

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về giải phẫu thần kinh và mối liên hệ giữa vị trí tổn thương tủy sống với các biểu hiện lâm sàng, cụ thể là liệt hai chân.

* A. Tầm tủy cổ cao: Tổn thương ở tủy cổ cao (ví dụ, C1-C4) thường gây liệt tứ chi (liệt cả tay và chân) do ảnh hưởng đến các đường dẫn truyền vận động đi đến cả chi trên và chi dưới. Do đó, phương án này không phù hợp với mô tả liệt hai chân.
* B. Tầm đám rối cổ - cánh tay: Tổn thương đám rối cổ - cánh tay sẽ gây yếu hoặc liệt các cơ ở chi trên (tay, cẳng tay, bàn tay). Nó không trực tiếp gây liệt hai chân, vì các dây thần kinh chi phối chi dưới xuất phát từ tủy sống thắt lưng.
* C. Tầm phía dưới đám rối cổ - cánh tay (dưới D1/D2): Tổn thương tủy sống ở đoạn ngực (dưới D1/D2) sẽ ảnh hưởng đến các đường dẫn truyền vận động chi phối chi dưới, gây liệt hai chân. Mức độ tổn thương càng thấp (ví dụ, D12, L1) thì các chức năng khác (như kiểm soát bàng quang, đại tràng) có thể còn được bảo tồn. Đây là đáp án phù hợp nhất.
* D. Tầm thân não: Tổn thương thân não có thể gây ra nhiều biểu hiện thần kinh phức tạp, bao gồm liệt nửa người, liệt tứ chi, rối loạn ý thức, rối loạn hô hấp, và các vấn đề về thần kinh sọ. Liệt hai chân đơn thuần ít khi là biểu hiện duy nhất của tổn thương thân não.

Vì vậy, đáp án chính xác nhất là C. Tổn thương tủy sống đoạn ngực (dưới D1/D2) sẽ gây liệt hai chân.

Hiện tượng nghẹn đặc, sặc lỏng gợi ý tổn thương các dây thần kinh sọ não liên quan đến chức năng nuốt và bảo vệ đường thở. Các dây thần kinh này bao gồm:

* Dây IX (Glossopharyngeal): Chi phối cảm giác và vận động vùng hầu họng, tham gia vào phản xạ nuốt.
* Dây X (Vagus): Chi phối vận động các cơ vùng hầu họng, thanh quản, thực quản, tham gia vào phản xạ ho, nuốt, và bảo vệ đường thở.
* Dây XI (Accessory): Chi phối một số cơ ở vùng cổ, gián tiếp ảnh hưởng đến quá trình nuốt.

Do đó, đáp án B là chính xác nhất vì nó bao gồm đầy đủ các dây thần kinh sọ não có vai trò quan trọng trong chức năng nuốt và bảo vệ đường thở.

Hội chứng giao bên (crossed syndrome) xảy ra khi tổn thương ở một bên não (thân não) gây ra liệt vận động hoặc mất cảm giác ở bên đối diện của cơ thể, và tổn thương dây thần kinh sọ não cùng bên. Điều này là do các đường dẫn thần kinh vận động và cảm giác từ não đến tủy sống giao nhau ở thân não. Do đó, đáp án đúng là A. Tại thân não. Các lựa chọn khác không đúng vì tổn thương ở vỏ não, bao trong hoặc tủy sống sẽ gây ra các hội chứng lâm sàng khác.

Hội chứng giao bên cuống não (Weber) là một hội chứng thần kinh xảy ra do tổn thương cuống não, gây liệt dây thần kinh số III cùng bên (gây sụp mi, giãn đồng tử, nhìn đôi) và liệt nửa người đối bên (do bó vỏ gai đi qua cuống não bị tổn thương).

* Đáp án A: Sai. Liệt nửa người phải đối bên với dây III.
* Đáp án B: Đúng. Liệt dây III cùng bên và liệt nửa người đối bên là đặc trưng của hội chứng giao bên cuống não.
* Đáp án C: Sai. Liệt tứ chi không phải là đặc điểm của hội chứng này.
* Đáp án D: Sai. Hội chứng Weber đặc trưng bởi liệt dây III và liệt nửa người, không phải liệt nhiều dây thần kinh sọ não.

Đau dây thần kinh hông lớn (hay còn gọi là đau thần kinh tọa) thường liên quan đến sự chèn ép hoặc tổn thương các rễ thần kinh xuất phát từ vùng thắt lưng và cùng. Cụ thể, các rễ thần kinh L4, L5, S1, S2, và S3 hợp thành dây thần kinh hông lớn. Trong đó, L5 và S1 là hai rễ thần kinh quan trọng nhất và thường bị ảnh hưởng nhất trong các trường hợp đau thần kinh tọa. Do đó, đáp án B là chính xác nhất.

Các đáp án khác không đúng vì:
* A. C5-D1: Liên quan đến đám rối thần kinh cánh tay, chi phối vận động và cảm giác vùng vai, cánh tay và bàn tay.
* C. D8-D10: Chi phối vùng ngực và bụng.
* D. C1-C2: Chi phối vùng đầu và cổ.