Ô cơ bản là gì?

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về dung dịch rắn thay thế trong vật liệu học. Để trả lời, cần hiểu rõ định nghĩa, điều kiện hình thành và đặc điểm của loại dung dịch rắn này.

Xét từng phương án:

• A: Đúng. Dung dịch rắn thay thế được chia thành hai loại chính: hòa tan có hạn và hòa tan vô hạn, tùy thuộc vào khả năng hòa tan của các nguyên tố.
• B: Đúng. Một trong những điều kiện quan trọng để tạo thành dung dịch rắn thay thế là sự tương đồng về kích thước nguyên tử giữa nguyên tố hòa tan và nguyên tố dung môi. Sai khác về kích thước lý tưởng là không quá 15%.
• C: Sai. Nguyên tố hòa tan trong dung dịch rắn thay thế thường là các kim loại có kích thước và tính chất hóa học tương tự với kim loại nền (dung môi), không phải là á kim như H₂, N₂. Các á kim có xu hướng tạo dung dịch rắn xen kẽ hơn.
• D: Đúng. Định nghĩa cơ bản của dung dịch rắn thay thế là khi các nguyên tử của nguyên tố hòa tan thay thế vị trí của các nguyên tử dung môi trong mạng tinh thể.

Vậy phương án C là phát biểu sai.

Để làm giảm độ cứng của thép, ta sử dụng phương pháp ủ.

• Ủ: Là phương pháp nung nóng thép đến nhiệt độ nhất định, giữ nhiệt và sau đó làm nguội chậm cùng lò. Mục đích của ủ là làm giảm độ cứng, tăng độ dẻo, cải thiện tính công nghệ (dễ cắt gọt, dễ biến dạng dẻo) và làm giảm ứng suất dư bên trong vật liệu.
• Thường hóa: Nung thép đến trạng thái austenite, giữ nhiệt rồi làm nguội trong không khí tĩnh. Thường hóa làm tăng độ bền và độ dẻo của thép.
• Tôi: Nung nóng thép đến nhiệt độ nhất định (thường là trạng thái austenite), giữ nhiệt rồi làm nguội nhanh (trong nước, dầu, không khí,...). Tôi làm tăng độ cứng và độ bền của thép, nhưng làm giảm độ dẻo.
• Ram: Nung nóng thép đã tôi đến nhiệt độ thấp hơn Ac1 (nhiệt độ mà tại đó austenite bắt đầu hình thành), giữ nhiệt rồi làm nguội. Ram làm giảm hoặc khử ứng suất dư, làm tăng độ dẻo dai, đồng thời vẫn duy trì được độ cứng tương đối cao của thép sau khi tôi.

Theo quy tắc ký hiệu thép hợp kim của Việt Nam:

• Chữ số đầu chỉ phần trăm cacbon nhân với 100.
• Các chữ cái tiếp theo chỉ tên các nguyên tố hợp kim.
• Các chữ số sau tên nguyên tố chỉ phần trăm của nguyên tố đó.

Trong trường hợp này:

• Cacbon (C) = 0.9% -> 90
• Crom (Cr) = 1% -> Cr
• Silic (Si) = 2% -> Si2

Vậy ký hiệu đúng là 90CrSi2.