Ngày 01/01/20X1, công ty M mua 60% lợi ích trong công ty C, M kiểm soát C. Tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty C đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý cao hơn giá sổ sách là 80 tỷ đồng. Lô hàng này lần lượt được bán 40% và 30% trong các năm 20X1 và 20X2. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 25%. Chọn phát biểu đúng trong các phát biểu sau đây:

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về Thuế thu nhập hoãn lại phát sinh từ giao dịch nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con. **Phân tích bài toán:** * **Giao dịch:** Công ty M mua 60% lợi ích trong công ty C và kiểm soát C. * **Chênh lệch giá trị hợp lý:** Hàng tồn kho của C có giá trị hợp lý cao hơn giá sổ sách là 80 tỷ đồng. * **Tỷ lệ bán hàng tồn kho:** * Năm 20X1: Bán 40% lô hàng. * Năm 20X2: Bán 30% lô hàng. * **Thuế suất TNDN:** 25%. **Tính toán Thuế thu nhập hoãn lại (TNTHL):** 1. **Năm 20X1:** * Giá trị hàng tồn kho chưa bán (chưa ghi nhận vào chi phí của M khi bán cho bên ngoài): 80 tỷ * (100% - 40%) = 80 tỷ * 60% = 48 tỷ đồng. * Chênh lệch có tính chất tạm thời này sẽ được ghi nhận vào lợi nhuận khi lô hàng tồn kho này được bán ra bên ngoài trong tương lai. * Do M kiểm soát C, khi M bán hàng tồn kho cho bên ngoài, M được ghi nhận toàn bộ lợi nhuận. Do đó, khi C bán cho M, phần chưa bán vẫn là giao dịch nội bộ chưa tạo ra lợi nhuận cho tập đoàn. * Thuế thu nhập hoãn lại phải trả (Deferred Tax Liability - DTL) phát sinh từ việc ghi nhận tăng giá trị hàng tồn kho: DTL 20X1 = Giá trị chênh lệch chưa ghi nhận vào chi phí * Thuế suất DTL 20X1 = 48 tỷ * 25% = 12 tỷ đồng. 2. **Năm 20X2:** * Số hàng tồn kho còn lại từ năm 20X1 là 48 tỷ đồng. * Trong năm 20X2, công ty C bán thêm 30% lô hàng ban đầu. Điều này có nghĩa là 30% * 80 tỷ = 24 tỷ đồng giá trị hàng tồn kho còn lại từ năm 20X1 đã được bán ra bên ngoài trong năm 20X2. * Số hàng tồn kho còn lại chưa bán (chưa ghi nhận vào chi phí của M khi bán cho bên ngoài) tại 31/12/20X2 là: 48 tỷ - 24 tỷ = 24 tỷ đồng. * Thuế thu nhập hoãn lại phải trả (DTL) tại thời điểm 31/12/20X2: DTL 20X2 = Giá trị chênh lệch còn lại * Thuế suất DTL 20X2 = 24 tỷ * 25% = 6 tỷ đồng. **Đánh giá các phương án:** * **Phương án 1:** Thuế thu nhập hoãn lại phải trả thời điểm 31/12/20X1 là 6 tỷđ. **Sai**, tính toán ra là 12 tỷđ. * **Phương án 2:** Tài sản thuế thu nhập hoãn lại tại thời điểm 31/12/20X2 là 12 tỷđ. **Sai**, đây là Thuế thu nhập hoãn lại phải trả và số tiền là 6 tỷđ. * **Phương án 3:** Thuế thu nhập hoãn lại phải trả tại thời điểm 31/12/20X2 là 6 tỷđ. **Đúng**, khớp với kết quả tính toán. * **Phương án 4:** Tài sản thuế thu nhập hoãn lại tại thời điểm 31/12/20X1 là 12 tỷđ. **Sai**, đây là Thuế thu nhập hoãn lại phải trả và số tiền là 12 tỷđ.