Công ty SAM có vốn chủ sở hữu theo giá thị trường là 300 tỷ đồng, vốn vay ngân hàng là 200 tỷ đồng, hệ số β (trong điều kiện nợ vay chiếm 40% nguồn vốn) là 1,3. Hiện tại, công ty dự kiến triển khai một dự án mới với cơ cấu vốn bao gồm vốn chủ sở hữu 50%, vốn vay từ ngân hàng 50% với lãi vay 12,5%/năm. Lãi suất trái phiếu chính phủ là 8% và tỷ suất lợi nhuận bình quân của danh mục chứng khoán trên thị trường là 12%. Thuế suất thuế TNDN là 25%. Chi phí sử dụng vốn của dự án mới:
Trả lời:
Đáp án đúng: D
Để giải quyết bài toán này, chúng ta cần tính chi phí sử dụng vốn (Cost of Capital) cho dự án mới theo hai quan điểm AEPV (Adjusted Present Value) và TIPV (Tax-Induced Present Value).
**1. Tính toán theo quan điểm AEPV:**
* **Tính Beta của tài sản (Unlevered Beta):** Vì Beta hiện tại (1.3) đã bao gồm ảnh hưởng của nợ (đòn bẩy tài chính), ta cần loại bỏ ảnh hưởng này để tìm Beta của tài sản thuần. Công thức chuyển đổi là:
β_asset = β_equity / (1 + (1 - Thuế suất) * (Nợ/Vốn chủ sở hữu))
β_asset = 1.3 / (1 + (1 - 0.25) * (200/300)) = 1.3 / (1 + 0.75 * 0.667) ≈ 0.8387
* **Tính Beta của vốn chủ sở hữu mới (Levered Beta):** Dự án mới có cơ cấu vốn 50% nợ và 50% vốn chủ sở hữu. Ta sẽ dùng Beta tài sản vừa tính để tính Beta vốn chủ sở hữu mới:
β_equity_new = β_asset * (1 + (1 - Thuế suất) * (Nợ/Vốn chủ sở hữu))
β_equity_new = 0.8387 * (1 + (1 - 0.25) * (50/50)) = 0.8387 * (1 + 0.75) = 0.8387 * 1.75 ≈ 1.4677
* **Tính chi phí vốn chủ sở hữu (Cost of Equity) mới:** Sử dụng mô hình CAPM:
Cost of Equity = Lãi suất phi rủi ro + Beta * (Tỷ suất lợi nhuận thị trường - Lãi suất phi rủi ro)
Cost of Equity = 8% + 1.4677 * (12% - 8%) = 8% + 1.4677 * 4% ≈ 13.87%
* **Tính WACC (Weighted Average Cost of Capital):**
WACC = (Tỷ trọng vốn chủ sở hữu * Chi phí vốn chủ sở hữu) + (Tỷ trọng nợ * Chi phí nợ * (1 - Thuế suất))
WACC = (50% * 13.87%) + (50% * 12.5% * (1 - 25%)) = 6.935% + (6.25% * 0.75) = 6.935% + 4.6875% ≈ 11.62%
=> Làm tròn 11.7%
**2. Tính toán theo quan điểm TIPV:**
* **Chi phí nợ sau thuế:**
kd*(1-T) = 12.5% * (1-0.25) = 9.375%
* **WACC theo TIPV:**
WACC = (50% * 13.87%) + (50% * 9.375%) = 6.935% + 4.6875% = 11.6225%
Tuy nhiên có một cách tính khác theo quan điểm TIPV như sau:
* Sử dụng WACC thông thường (không điều chỉnh theo AEPV) để tính chi phí sử dụng vốn. Trong trường hợp này, chúng ta sử dụng beta đã cho ban đầu (1.3) để tính chi phí vốn chủ sở hữu, thay vì điều chỉnh lại beta như trong phương pháp AEPV. Ta sẽ quay lại Beta ban đầu trước dự án (vốn vay chiếm 40% nguồn vốn).
* Cost of Equity = 8% + 1.3 * (12% - 8%) = 8% + 1.3 * 4% = 8% + 5.2% = 13.2%
* WACC = (60% * 13.2%) + (40% * 12.5% * (1 - 25%)) = 7.92% + (5% * 0.75) = 7.92% + 3.75% = 11.67%
Do dự án có sự thay đổi về cơ cấu vốn (50/50), ta cần điều chỉnh lại WACC cho phù hợp:
* Tính WACC mới với cơ cấu 50/50:
WACC = (50% * 13.2%) + (50% * 12.5% * (1 - 25%)) = 6.6% + (6.25% * 0.75) = 6.6% + 4.6875% = 11.2875% (Không khớp với đáp án nào)
**Một cách tiếp cận khác (có thể phù hợp với đáp án B):**
Giả sử chúng ta không dùng beta để tính chi phí vốn chủ sở hữu, mà sử dụng một phương pháp khác (ví dụ, sử dụng tỷ suất sinh lời yêu cầu của nhà đầu tư).
Nếu ta giả định chi phí vốn chủ sở hữu là một con số nhất định (ví dụ, 17%), và chi phí nợ sau thuế là 9.375% (như đã tính ở trên), thì:
WACC = (50% * 17%) + (50% * 9.375%) = 8.5% + 4.6875% = 13.1875% (Gần với 13.3% của đáp án B).
=> Tuy nhiên, cách tiếp cận này không sử dụng đầy đủ thông tin về beta và CAPM đã cho, do đó có thể không chính xác.
**Kết luận:**
Theo phân tích chi tiết trên, đáp án A có vẻ hợp lý hơn dựa trên cách tính AEPV (điều chỉnh beta). Tuy nhiên đáp án B lại không thể giải thích được chính xác. Cần xem xét lại các giả định và cách tiếp cận của bài toán.





