Công ty HG sản xuất và tiêu thụ một loại sản phẩm A. Hiện tại công ty tiêu thụ 17.000 sản phẩm, giá bán 20.000đ/1SP, biến phí đơn vị 12.000đ, định phí trong kỳ 100.000.000 đồng. Công ty phải tiêu thụ bao nhiêu sản phẩm để đạt tỉ suất lợi nhuận 25% trên doanh thu:

Chi phí sử dụng máy móc là một phần quan trọng trong giá thành sản phẩm, đặc biệt trong các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, nơi mà máy móc đóng vai trò chủ chốt trong quy trình sản xuất. Trong nông nghiệp và xây lắp, mặc dù máy móc cũng được sử dụng, nhưng chi phí này thường không chiếm tỷ trọng lớn như trong công nghiệp. Do đó, đáp án chính xác nhất là doanh nghiệp công nghiệp.

Để đưa ra quyết định hợp lý, cần so sánh chi phí tự sản xuất thực tế (có thể loại bỏ) với chi phí mua ngoài. Chi phí tự sản xuất bao gồm:

* Chi phí trực tiếp: 100.000đ (tổng chi phí) - 10.000đ (chi phí gián tiếp không thể loại bỏ) = 90.000đ.
* Chi phí nhân công: 10 công nhân * 1.500.000đ/người/tháng = 15.000.000đ/tháng. Tuy nhiên, vì chỉ sản xuất một chi tiết A, ta cần xác định chi phí nhân công trực tiếp cho chi tiết A. Giả sử, chi phí nhân công trực tiếp cho chi tiết A được tính vào giá thành (đây là một giả định hợp lý nếu không có thông tin khác), phần chi phí này đã nằm trong 100.000đ ban đầu. Nếu không, ta cần thêm phần chi phí nhân công trực tiếp để so sánh.

Trong trường hợp này, chi phí mua ngoài là 90.000đ, bằng với chi phí tự sản xuất (sau khi loại bỏ chi phí gián tiếp không thể loại bỏ). Do đó, về mặt chi phí thuần túy, cả hai phương án đều có vẻ ngang nhau. Tuy nhiên, cần xem xét thêm các yếu tố khác như chất lượng, thời gian giao hàng, năng lực sản xuất hiện tại của công ty, và ảnh hưởng đến việc duy trì việc làm cho công nhân.

Nếu chỉ xét chi phí, thì cả hai phương án gần như tương đương, nhưng nếu xét đến các yếu tố khác như duy trì việc làm cho công nhân và tận dụng năng lực sản xuất hiện có, việc tự sản xuất có thể hợp lý hơn. Tuy nhiên, vì chi phí mua ngoài cũng tương đương và có thể giúp giảm bớt gánh nặng quản lý sản xuất, nó cũng là một lựa chọn. Vì vậy, đáp án C ('Cả hai phương án đều đúng') là phù hợp nhất trong trường hợp này.

Để quyết định nên bán nửa thành phẩm hay tiếp tục chế biến thành thành phẩm, doanh nghiệp cần so sánh chi phí phát sinh thêm để chế biến từ nửa thành phẩm thành thành phẩm với phần doanh thu tăng thêm (chênh lệch giữa giá bán thành phẩm và giá bán nửa thành phẩm). Nếu chi phí chế biến thêm nhỏ hơn phần doanh thu tăng thêm, việc tiếp tục chế biến là có lợi hơn.

Chi phí sản xuất được phân loại dựa vào mối quan hệ với khối lượng sản phẩm sản xuất thành chi phí biến đổi (thay đổi theo sản lượng) và chi phí cố định (không thay đổi theo sản lượng trong một phạm vi nhất định). Vì vậy, câu phát biểu này là đúng.

Chi phí biến đổi là chi phí thay đổi tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động. Khi khối lượng sản phẩm tăng, tổng chi phí biến đổi sẽ tăng. Tuy nhiên, chi phí biến đổi trên một đơn vị sản phẩm (tức tỉ suất chi phí biến đổi) thường không đổi (hoặc có thể thay đổi nhưng không nhất thiết phải tăng hoặc giảm theo cùng tỷ lệ với khối lượng sản phẩm). Do đó, phát biểu "khi khối lượng sản phẩm tăng (giảm) thì tổng số chi phí biến đổi và tỉ suất chi phí biến đổi cũng tăng và giảm theo" là không chính xác.