Cơ chế tác động của thuốc kháng sinh với vi khuẩn:
Trả lời:
Đáp án đúng: D
Cơ chế tác động của thuốc kháng sinh rất đa dạng, bao gồm:
* **Ức chế tổng hợp vách tế bào:** Nhiều kháng sinh, đặc biệt là nhóm beta-lactam (penicillin, cephalosporin), tác động bằng cách ức chế enzyme transpeptidase, enzyme cần thiết cho quá trình tổng hợp peptidoglycan - thành phần chính của vách tế bào vi khuẩn. Điều này làm vách tế bào yếu đi và vi khuẩn dễ bị tiêu diệt.
* **Ức chế tổng hợp protein:** Một số kháng sinh gắn vào ribosome của vi khuẩn (70S) và ức chế quá trình dịch mã, ngăn chặn vi khuẩn tổng hợp protein. Ví dụ, aminoglycoside ức chế tiểu phần 30S, tetracycline gắn vào tiểu phần 30S ngăn cản tRNA gắn vào ribosome, macrolide gắn vào tiểu phần 50S ngăn cản sự di chuyển của ribosome.
* **Ức chế tổng hợp acid nucleic:** Các kháng sinh như quinolone ức chế DNA gyrase (topoisomerase II) và topoisomerase IV, là các enzyme cần thiết cho quá trình nhân đôi và phiên mã DNA của vi khuẩn. Rifampicin ức chế RNA polymerase, ngăn cản quá trình phiên mã.
* **Gây rối loạn chức năng màng tế bào:** Một số kháng sinh tác động lên màng tế bào vi khuẩn, làm thay đổi tính thấm và gây rò rỉ các chất cần thiết, dẫn đến tiêu diệt vi khuẩn. Ví dụ, polymyxin gắn vào phospholipid trên màng tế bào, gây phá vỡ cấu trúc màng.
* **Ức chế các con đường chuyển hóa:** Sulfonamide và trimethoprim ức chế các enzyme tham gia vào quá trình tổng hợp folate, một coenzyme cần thiết cho nhiều phản ứng trao đổi chất quan trọng trong vi khuẩn.
**Phân tích các lựa chọn:**
A. Kháng sinh gây rối loạn chức năng thẩm thấu chọn lọc của vách. -> Sai. Kháng sinh không trực tiếp gây rối loạn chức năng thẩm thấu của vách, mà ức chế tổng hợp vách.
B. Kháng sinh ức chế tổng hợp ribosom 70S. -> Đúng. Đây là một cơ chế tác động quan trọng của nhiều loại kháng sinh.
C. Kháng sinh ức chế tổng hợp tiểu phần 30S. -> Đúng. Đây là một cơ chế tác động của một số kháng sinh, ví dụ nhóm aminoglycosid.
D. Kháng sinh gây rối loạn chức năng màng nguyên tương. -> Đúng. Đây là một cơ chế tác động của một số kháng sinh, ví dụ polymyxin.
Vì câu hỏi không nêu rõ "cơ chế tác động *chính*", và có nhiều đáp án đúng, ta cần chọn đáp án tổng quát nhất bao quát được nhiều loại kháng sinh. Trong trường hợp này, đáp án B tổng quát hơn.
Tuy nhiên câu hỏi có nhiều đáp án đúng nên không có đáp án chính xác nhất.