“Bao giờ cây lúa còn bông, thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn”. Câu ca dao này thể hiện suy luận gì? Có hợp lôgích không?

Tam đoạn luận kéo theo (TĐLKT), không hợp lôgích.

TĐLKT, hình thức phủ định, bớt đại tiền đề và kết luận, hợp lôgích.

TĐLKT, hình thức khẳng định, bớt tiểu tiền đề và kết luận, hợp lôgích.

Diễn dịch trực tiếp, bớt kết luận, hợp lôgích.

Trả lời:

Đáp án đúng: C

Câu ca dao trên thể hiện một hình thức suy luận Tam đoạn luận kéo theo (TĐLKT). Chúng ta có thể khôi phục lại đầy đủ các thành phần của tam đoạn luận như sau:

Đại tiền đề (ẩn): Khi có lúa thì có cỏ (vì lúa và cỏ thường mọc cùng nhau trên đồng ruộng).
Tiểu tiền đề: Bao giờ cây lúa còn bông.
Kết luận (ẩn): Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.

Đây là một hình thức khẳng định (nếu có A thì có B), và nó đã lược bớt cả tiểu tiền đề (cây lúa còn bông) lẫn kết luận (còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn) để tạo nên sự ngắn gọn, hàm súc của câu ca dao. Suy luận này hợp lôgích vì nó tuân theo quy tắc của TĐLKT (nếu A thì B, A xảy ra, vậy B xảy ra).

200+ câu hỏi trắc nghiệm Logic học đại cương kèm đáp án và lời giải minh họa - Phần 3

50 câu hỏi 60 phút

Bắt đầu thi

Câu hỏi liên quan

Câu 49:

Qua lời thoại sau hãy xác định lý luận của Y là gì?Tôi cho rằng anh không tuân theo quy tắc giao thông như vậy là sai. Phải sửa chữa.Không tuân theo cũng chẳng có gì là ghê gớm cả!Mọi người ai cũng không tuân theo thì trên đường sẽ loạn.Tôi không cãi nổi với anh, mà anh cũng chả giỏi giang gì, anh thử nói giao thông là gì xem nào?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Lời thoại của Y thể hiện nhiều lỗi ngụy biện khác nhau:

* "Không tuân theo cũng chẳng có gì là ghê gớm cả! Mọi người ai cũng không tuân theo thì trên đường sẽ loạn": Đây là ngụy biện "dốc trượt" (slippery slope), cho rằng một hành động nhỏ (không tuân thủ quy tắc giao thông) sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng (loạn trên đường).
* "Tôi không cãi nổi với anh, mà anh cũng chả giỏi giang gì, anh thử nói giao thông là gì xem nào?": Đây là ngụy biện "công kích cá nhân" (ad hominem), tấn công vào năng lực hoặc phẩm chất của đối phương thay vì tập trung vào lập luận của họ. Đồng thời, việc yêu cầu định nghĩa "giao thông là gì" là một cách đánh lạc hướng khỏi vấn đề chính (việc không tuân thủ quy tắc giao thông).

Trong các lựa chọn, ngụy biện công kích đối phương thể hiện rõ ràng nhất trong đoạn hội thoại này, khi Y trực tiếp hạ thấp năng lực của người đối thoại thay vì tập trung vào việc tranh luận về hành vi không tuân thủ luật giao thông. Các ngụy biện khác có thể có mặt nhưng không nổi bật bằng.

Câu 50:

Ba bạn X, Y và Z thỏa thuận với nhau như sau: 1) Nếu X không tán thành một vấn đề nào đó thì Y cũng không tán thành vấn đề đó; 2) Nếu X tán thành một vấn đề nào đó thì cả Y lẫn Z đều phải tán thành vấn đề đó. Hỏi, nếu Y tán thành một vấn đề nào đó thì Z có tán thành vấn đề đó hay không?

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Phân tích mệnh đề:
1) X không tán thành => Y không tán thành. Điều này tương đương với Y tán thành => X tán thành (phản đảo của mệnh đề trên).
2) X tán thành => Y tán thành và Z tán thành.

Nếu Y tán thành một vấn đề nào đó, theo mệnh đề 1, suy ra X tán thành vấn đề đó. Theo mệnh đề 2, nếu X tán thành thì cả Y và Z đều tán thành. Vậy, nếu Y tán thành thì Z cũng tán thành, khi X tán thành.

Vậy đáp án đúng là A.

Câu 1:

Hình thức tư duy, kết cấu lôgích của tư tưởng là gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Hình thức tư duy là cách thức tổ chức, sắp xếp các yếu tố của tư tưởng (khái niệm, phán đoán, suy luận) để phản ánh đối tượng. Nó chính là kết cấu logic của tư tưởng. Do đó, đáp án D là chính xác nhất vì nó mô tả hình thức tư duy như những sơ đồ, công thức, ký hiệu giúp diễn đạt nội dung tư tưởng một cách dễ dàng và có hệ thống.

Các phương án khác không chính xác vì:

* A: Những cái tiên nghiệm không liên quan trực tiếp đến hình thức tư duy.
* B: Hình thức và nội dung tư tưởng có mối quan hệ biện chứng, không phải là hai cái hoàn toàn khác nhau.
* C: Hình thức tư duy không phải là một bộ phận của nội dung tư tưởng, mà là cách thức tổ chức nội dung đó.

Câu 2:

Bổ sung để có một câu đúng của V.I.Lênin: “Những hình thức lôgích và những quy luật lôgích không phải là cái vỏ trống rỗng mà là . . . của thế giới khách quan”.

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Câu hỏi yêu cầu điền vào chỗ trống để hoàn thành một câu nói nổi tiếng của V.I. Lênin. Câu hoàn chỉnh là: “Những hình thức lôgích và những quy luật lôgích không phải là cái vỏ trống rỗng mà là *sự phản ánh* của thế giới khách quan”.

* Phương án A (Sản phẩm): Không phù hợp vì các hình thức và quy luật logic không đơn thuần là sản phẩm mà là sự phản ánh.
* Phương án B (Công cụ nhận thức): Đúng một phần, logic là công cụ nhận thức, nhưng Lênin nhấn mạnh khía cạnh phản ánh.
* Phương án C (Phản ánh): Đây là đáp án chính xác. Lênin muốn nhấn mạnh rằng logic không phải là một cấu trúc trống rỗng mà nó phản ánh thế giới khách quan, tức là có nội dung thực tế.
* Phương án D (Nguồn gốc): Không phù hợp vì câu nói tập trung vào bản chất của logic chứ không phải nguồn gốc của nó.

Vậy, đáp án đúng là C.

Câu 3:

Quy luật tư duy (quy luật lôgích của tư tưởng) là gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Quy luật tư duy, hay còn gọi là quy luật lôgic của tư tưởng, là mối liên hệ bản chất, tất yếu và khách quan giữa các tư tưởng. Các quy luật này chi phối cấu trúc của tư tưởng, đảm bảo tư tưởng phản ánh đúng đối tượng được tư tưởng. Đồng thời, chúng đưa ra các yêu cầu đối với tư duy để tư duy phù hợp với hiện thực khách quan. Vì vậy, đáp án D (A, B, C đều đúng) là đáp án chính xác nhất.

Câu 4:

Bổ sung từ còn thiếu để có một câu đúng: “Vấn đề về tính chân lý của tư duy là vấn đề . . .”.

Lời giải: