Sau khi núi lửa phun trào, trên nền dung nham đã nguội bắt đầu xuất hiện quần xã tiên phong. Quần xã này sinh sống và phát triển làm tăng độ ẩm và làm giàu thêm nguồn dinh dưỡng hữu cơ, tạo thuận lợi cho cỏ thay thế. Theo thời gian, sau cỏ là trảng cây thân thảo, thân gỗ và cuối cùng là rừng nguyên sinh.

Câu 15:

Trong các mối quan hệ giữa các sinh vật của quần xã có bao nhiêu kiểu quan hệ hỗ trợ?

Lời giải:

Đáp án đúng:

3

Có 3 kiểu quan hệ hỗ trợ:

- Cộng sinh: Hai/nhiều loài có quan hệ sống chung, gắn bó chặt chẽ với nhau.

- Hội sinh: Mối quan hệ mà một loài có lợi còn loài kia không có lợi cũng không bị hại.

- Hợp tác: Hai/nhiều loài cùng tham gia hỗ trợ lẫn nhau nhưng không bắt buộc.

Câu 16:

Có mấy dạng tháp tuổi (cấu trúc dân số) thường gặp ở quần thể người?

Lời giải:

Đáp án đúng:

3

Có 3 dạng tháp tuổi (cấu trúc dân số) thường gặp ở quần thể người:

- Dạng phát triển: Tháp có đáy rộng, đỉnh hẹp, thể hiện quần thể người có tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử vong cao, dân số trẻ chiếm phần lớn.

- Dạng ổn định: Tháp có đáy thu hẹp hơn dạng phát triển nhưng vẫn rộng, phần giữa và đỉnh tương đối cân đối → Tỉ lệ sinh và tử vong cân bằng.

- Dạng suy thoái: Tháp có đáy nhỏ, phần giữa rộng, đỉnh khá lớn → Tỉ lệ sinh thấp, tuổi thọ cao, dân số già hóa.

Câu 17:

Một cánh đồng cỏ rộng khoảng 150 m², cứ mỗi 1 m² có khoảng 3,5 cây cỏ bông lau. Kích thước của quần thể bông lau này là bao nhiêu cá thể (tính làm tròn đến 2 chữ số sau dấu phẩy)?

Lời giải:

Đáp án đúng:

525

Kích thước quần thể là số lượng cá thể (hoặc sinh khối hoặc năng lượng) có trong khu vực phân bố của quần thể.

Kích thước của quần thể bông lau trên là: 3,5 x 150 = 525 (cá thể).

Câu 18:

Cho các thông tin về giới hạn nhiệt độ của một số loài sinh vật sau đây:

Loài 1: Cá vàng (Carassius auratus): 10 °C đến 30 °C.

Loài 2: Gấu nước (Tardigrade): -273 °C đến 150 °C.

Loài 3: Cá rô phi nhiệt đới (Oreochromis niloticus): 24°C đến 40°C.

Loài 4: Gấu Bắc cực (Ursus maritimus): -40°C đến 10°C.

Loài nào có giới hạn sinh thái về nhiệt độ rộng nhất?

Lời giải:

Đáp án đúng:

2

Loài số 2 - Gấu nước (Tardigrade) có giới hạn sinh thái về nhiệt độ rộng nhất vì khoảng nhiệt độ mà loài này chịu đựng được rộng nhất trong tất cả các loài trên.

Giới hạn sinh thái = Nhiệt độ cao nhất - nhiệt độ thấp nhất.

→ Giới hạn nhiệt độ của cá vàng = 30 - 10 = 20 °C.

→ Giới hạn nhiệt độ của gấu nước = 150 - (-273) = 423 °C.

→ Giới hạn nhiệt độ của cá vàng = 40 - 24 = 16 °C.

→ Giới hạn nhiệt độ của cá vàng = 10 - (-40) = 50 °C.

Câu 19:

Có bao nhiêu nhận định sau là chính xác khi nói về môi trường sống của sinh vật?

a. Hoạt động sống của sinh vật có thể làm thay đổi hoàn toàn môi trường sống của chúng.

b. Điều kiện môi trường sống khắc nghiệt vừa có tác động tiêu cực, vừa có tác động tích cực lên sinh vật.

c. Một sinh vật chỉ thích nghi được với một môi trường sống nhất định.

d. Giới hạn sinh thái của sinh vật càng hẹp thì khả năng thích nghi với môi trường sống của sinh vật đó càng tốt.

e. Các nhân tố vô sinh như ánh sáng mặt trời, thủy triều, gió,… thường chỉ có tác động một chiều lên sinh vật mà không có chiều ngược lại

Lời giải:

Đáp án đúng:

2

Các nhận định chính xác là a và b.

a đúng. Vì hoạt động chặt phá rừng của con người làm nhiệt độ toàn cầu nóng lên, hay hoạt động biến thái hoàn toàn của nòng nọc thành ếch đã chuyển từ môi trường sống là dưới nước lên thành môi trường cạn.

b đúng. Điều kiện khắc nghiệt có thể gây chết sinh vật (tiêu cực), nhưng cũng thúc đẩy quá trình chọn lọc tự nhiên, giúp sinh vật thích nghi tốt hơn (tích cực).

c sai. Nhiều sinh vật có khả năng thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau. Ví dụ như cá sấu thích nghi với đời sống ở cả môi trường nước và trên cạn.

d sai. Giới hạn sinh thái hẹp thường khiến sinh vật dễ bị tổn thương khi môi trường thay đổi. Ví dụ như loài A chỉ thích nghi được với nhiệt độ môi trường từ 18 ^oC đến 40 ^oC, loài B thích nghi với môi trường có nhiệt độ từ - 5 ^oC đến 50 ^oC → Loài B có khoảng giới hạn sinh thái rộng hơn, sống được ở nhiều vùng môi trường có nhiệt độ khác nhau hơn.

e sai. Các nhân tố vô sinh cũng chịu tác động ngược lại đến từ sinh vật. Ví dụ: Hoạt động sống của con người làm tăng nhiệt độ Trái Đất, biến đổi khí hậu,…

Câu 20:

Cho các nhận xét về mối quan hệ hỗ trợ trong quần thể sinh vật như sau:

a. Các cá thể cùng loài chỉ hỗ trợ nhau khi điều kiện môi trường sống bất lợi.

b. Các loài sống theo bầy đàn là một biểu hiện của mối quan hệ hỗ trợ cùng loài.

c. Việc các cá thể tập hợp thành nhóm sẽ dễ bị kẻ thù tấn công, làm tăng tỉ lệ tử vong của quần thể.

d. Hiện tượng liền rễ ở thực vật là một biểu hiện của mối quan hệ hỗ trợ khác loài.

e. Mối quan hệ hỗ trợ có thể làm thay đổi kiểu phân bố của quần thể.

Có bao nhiêu nhận xét trên là chính xác?

Lời giải: