Câu hỏi:

- Đước vừa là loài đặc trưng vừa là loài ưu thế của quần xã này. → Đúng. Cây đước là loài tiêu biểu của hệ sinh thái rừng ngập mặn nên đây là loài đặc trưng. Xét về số lượng cá thể, tuy số lượng cá thể của quần thể đước nhiều hơn tôm nhưng đước có khối lượng sinh khối cao hơn. Xét đến vai trò sinh thái: Nếu tôm bị loại bỏ thì sẽ chỉ ảnh hưởng tới một số loài ăn tôm và một số loài là thức ăn của tôm. Nhưng nếu loại bỏ đước ra khỏi quần xã thì tất cả các loài trong quần xã trên sẽ bị ảnh hưởng. Như vậy đước là loài đặc trưng vừa là loài ưu thế của quần xã trên.

- Cá sấu có thể là loài chủ chốt của quần xã này. → Đúng. Loài chủ chốt là loài có vai trò kiểm soát, khống chế sự phát triển của cá loài khác. Theo đề bài ra, tuy chưa có dữ liệu nào khẳng định cá sấu có vai trò kiểm soát quần xã nhưng đây là động vật ăn thịt, đứng cuối chuỗi thức ăn trong quần xã này nên nó có thể là loài chủ chốt.

- Nếu loại bỏ hoàn toàn tôm khỏi quần xã này thì quần xã sẽ bị thay đổi mạnh mẽ. → Đúng. Tôm có số lượng lớn, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn (làm mồi hoặc tiêu thụ sinh vật khác) → Việc loại bỏ chúng có thể gây xáo trộn mạnh đến quần xã.

- Số lượng tôm rất lớn nên nếu khai thác tôm ở quần xã trên sẽ không ảnh hưởng tới cấu trúc của quần xã. → Sai. Mặc dù số lượng tôm rất lớn, việc khai thác tôm vẫn có thể ảnh hưởng đến cấu trúc quần xã vì tôm là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều loài khác. Việc khai thác có thể làm giảm số lượng các loài phụ thuộc vào tôm, dẫn đến sự thay đổi cấu trúc quần xã.

Hình a là kiểu (2) phân bố đều: Các cá thể có bố trí cách đều nhau trong toàn bộ khu vực sống của quần thể.

Hình b là kiểu (1) phân bố ngẫu nhiên: Khoảng cách giữa các cá thể không đều nhau cho thấy các cá thể có thể sống ở bất kì vị trí nào trong khu vực phân bố của quần thể.

Hình c là kiểu (3) phân bố theo nhóm: Các cá thể tập trung thành từng nhóm ở những khu vực có điều kiện sống thuận lợi nhất.

Có 3 hiện tượng là biểu hiện của quan hệ hỗ trợ trong quần thể là b, c và f.

a. Sư tử đực chiến thắng sau trận giao đấu sẽ được giao phối với con cái. → Đây là quan hệ cạnh tranh bạn tình. Cá thể chiến thắng là cá thể mạnh hơn, chứng minh có kiểu gene tốt hơn sẽ được giao phối với con cái nhằm giúp duy trì các kiểu gene tốt, đảm bảo sự tồn tại của quần thể sư tử.

b. Các loài động vật ăn thực vật thường tập trung sống thành đàn. → Đây là quan hệ hỗ trợ. Sống thành đàn giúp chúng kiếm ăn hiệu quả hơn, bảo vệ lẫn nhau trước kẻ thù.

c. Các loài tre, trúc thường sống thành bụi. → Đây là quan hệ hỗ trợ. Sống thành bụi giúp chúng cạnh tranh tốt hơn với các loài cây khác, tận dụng tối đa nguồn sống.

d. Cá sấu há miệng cho chim sẻ rỉa thức ăn dính trên răng. → Đây không phải quan hệ hỗ trợ trong quần thể vì cá sấu và chim sẻ là hai loài khác nhau. Đây là quan hệ cộng sinh giữa hai loài.

e. Chim tu hú đẻ trứng lên tổ của các loài chim khác. → Đây không phải quan hệ hỗ trợ. Đây là quan hệ cạnh tranh khác loài, chim tu hú được lợi còn loài chim kia bị hại.

f. Các con khỉ cái thay phiên nhau chăm sóc con non. → Đây là quan hệ hỗ trợ. Việc này giúp con non được chăm sóc tốt hơn, tăng khả năng sống sót.

- Bèo lục bình, cá chép, tôm, ấu trùng muỗi, hoa súng là những loài chỉ sống duy nhất trong môi trường nước vì nếu rời khỏi môi trường nước thì chúng sẽ chết.

- Chim bói cá, cò, cá sấu và ếch trưởng thành là những loài có môi trường sống trên cạn nhưng kiếm ăn ở môi trường nước. Chúng sống trong môi trường trên cạn là chủ yếu vì có những đặc điểm sinh học phù hợp với môi trường này (như hô hấp bằng phổi, di chuyển trên cạn,…).

Cấu trúc dân số (tháp tuổi) thể hiện sự phân bố dân số theo nhóm tuổi và giới tính, qua đó ta có thể đánh giá được:

a. Tỉ lệ giới tính: Tháp tuổi thể hiện rõ tỉ lệ nam và nữ qua hai bên đối xứng (thông thường bên trái là nam, bên phải là nữ). Nếu có sự chênh lệch lớn giữa hai giới, có thể đánh giá tỉ lệ giới tính.

b. Tỉ lệ nhóm tuổi: Tháp tuổi phân chia dân số thành các nhóm tuổi (0 - 14, 15 - 64,…). Điều này giúp xác định tỉ lệ trẻ em, người lao động và người cao tuổi trong dân số.

e. Trạng thái quần thể (phát triển, ổn định hay suy thoái): Nhìn vào hình dạng của tháp tuổi có thể xác định trạng thái quần thể. Ví dụ như nếu tháp đang có đáy rộng, đỉnh hẹp (tỉ lệ sinh cao, tuổi thọ thấp) → Quần thể đang phát triển.

f. Tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử vong: Nhìn vào hình dạng của tháp tuổi có thể đánh giá gián tiếp tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử vong. Ví dụ như nếu tháp có đáy rộng → Tỉ lệ sinh cao, nếu tháp có đỉnh hẹp → Tỉ lệ tử vong cao.

Các đặc điểm khác như tuổi thọ cao nhất, tổng dân số, tỉ lệ xuất cư và tỉ lệ nhập cư không thể đánh giá trực tiếp thông qua tháp tuổi mà cần số liệu từ điều tra dân số và thống kê xuất - nhập cư.