Ví dụ nào sau đây thuộc kinh tế học chuẩn tắc?

Nắng hạn ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng lúa gạo. Khi nắng hạn xảy ra, diện tích trồng lúa bị thu hẹp, năng suất giảm sút do thiếu nước. Điều này dẫn đến nguồn cung gạo giảm. Trong kinh tế học, sự giảm sút trong nguồn cung được thể hiện bằng việc đường cung dịch chuyển sang trái và lên trên, cho thấy với mỗi mức giá, lượng cung gạo sẽ ít hơn so với trước khi có nắng hạn.

Đường cầu biểu thị mối quan hệ giữa giá cả và lượng cầu của một hàng hóa, *ceteris paribus* (các yếu tố khác không đổi). Sự dịch chuyển đường cầu xảy ra khi có sự thay đổi trong các yếu tố *khác* giá cả của hàng hóa đó, như thu nhập, giá cả của hàng hóa liên quan (hàng hóa thay thế hoặc bổ sung), thị hiếu, kỳ vọng, v.v. Thay đổi về giá của chính hàng hóa đó chỉ dẫn đến sự di chuyển *dọc theo* đường cầu, chứ không làm dịch chuyển đường cầu.

Phương án 1 (Tăng giá một hàng hóa thay thế) sẽ làm tăng cầu thịt bò (dịch chuyển đường cầu sang phải).

Phương án 2 (Giảm giá thịt bò) sẽ làm tăng lượng cầu thịt bò, nhưng chỉ là sự di chuyển dọc theo đường cầu, *không* làm dịch chuyển đường cầu.

Phương án 3 (Tăng thu nhập danh nghĩa) thường làm tăng cầu (nếu thịt bò là hàng hóa thông thường - normal good), dịch chuyển đường cầu sang phải.

Phương án 4 (Chiến dịch quảng cáo của đối thủ) sẽ làm giảm cầu thịt bò, dịch chuyển đường cầu sang trái.

Vậy, chỉ có phương án 2 không làm dịch chuyển đường cầu thịt bò.

Kiểm soát giá bằng hạn chế số lượng là một biện pháp can thiệp vào thị trường, trong đó chính phủ hoặc một tổ chức nào đó giới hạn số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được cung cấp. Mục đích thường là để giữ giá ở mức mong muốn, thường là không cho giá tăng quá cao. Khi số lượng cung bị hạn chế, đường cung dịch chuyển sang trái. Nếu cầu không đổi, giá cân bằng sẽ tăng lên.

Phân tích các lựa chọn:

• Lựa chọn 1: "Là cố gắng giữ cho giá không tăng khi ngăn chặn thiếu hụt bằng việc làm dịch chuyển đường cầu" - Sai. Hạn chế số lượng làm giảm cung, chứ không phải dịch chuyển đường cầu. Việc ngăn chặn thiếu hụt không liên quan trực tiếp đến việc dịch chuyển đường cầu trong trường hợp này.


• Lựa chọn 2: "Là cố gắng giữ cho giá không tăng khi ngăn chặn thiếu hụt bằng việc làm dịch chuyển đường cung" - Đúng. Hạn chế số lượng trực tiếp làm giảm cung, tức là dịch chuyển đường cung sang trái, và mục đích là để giữ giá không tăng quá cao, hoặc kiểm soát giá ở một mức nhất định.


• Lựa chọn 3: "Có nghĩa là cung và cầu không có ảnh hưởng gì đến việc xác định giá" - Sai. Cung và cầu vẫn là yếu tố quyết định giá, nhưng sự can thiệp bằng hạn chế số lượng làm thay đổi vị trí đường cung, ảnh hưởng đến giá cân bằng.


• Lựa chọn 4: "Có nghĩa là thu nhập danh nghĩa không ảnh hưởng" - Sai. Thu nhập danh nghĩa là một yếu tố ảnh hưởng đến cầu, và do đó, gián tiếp ảnh hưởng đến giá. Hạn chế số lượng không loại bỏ ảnh hưởng của thu nhập danh nghĩa.

Vậy, đáp án đúng nhất là lựa chọn 2.