Tỷ suất lợi tức thay đổi trong phạm vi nào?

Khủng hoảng kinh tế trong nông nghiệp khác biệt so với trong công nghiệp ở chỗ nó thường không có tính chu kỳ đều đặn và có xu hướng kéo dài hơn. Điều này là do nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào các yếu tố tự nhiên (thời tiết, dịch bệnh,...) khó dự đoán và kiểm soát hơn so với công nghiệp. Sản xuất nông nghiệp cũng thường chậm điều chỉnh hơn so với công nghiệp do đặc tính sinh học của cây trồng và vật nuôi.

Câu hỏi này liên quan đến vai trò của máy móc trong việc tạo ra giá trị thặng dư trong kinh tế chính trị Mác-Lênin.

Phương án 1 sai vì máy móc không phải là nguồn gốc của giá trị thặng dư, mà giá trị thặng dư chỉ có thể được tạo ra từ lao động sống của công nhân.

Phương án 2 đúng vì máy móc đóng vai trò là tiền đề vật chất, là điều kiện cần thiết để quá trình sản xuất diễn ra, từ đó tạo ra giá trị thặng dư. Máy móc giúp tăng năng suất lao động, tạo ra nhiều sản phẩm hơn trong cùng một khoảng thời gian, và do đó tạo ra nhiều giá trị thặng dư hơn.

Phương án 3 sai vì máy móc không trực tiếp tạo ra giá trị thặng dư. Giá trị thặng dư chỉ được tạo ra bởi lao động sống của công nhân, máy móc chỉ là công cụ để công nhân tạo ra giá trị.

Phương án 4 sai vì yếu tố quyết định để tạo ra giá trị thặng dư là lao động sống của công nhân, chứ không phải máy móc. Máy móc chỉ là phương tiện để tăng năng suất lao động, nhưng không thể thay thế vai trò của người lao động trong việc tạo ra giá trị.

Trong phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối, nhà tư bản muốn kéo dài ngày lao động, còn công nhân muốn rút ngắn. Tuy nhiên, ngày lao động không thể ngắn hơn thời gian lao động cần thiết, tức là thời gian đủ để người công nhân tạo ra một lượng giá trị ngang bằng với giá trị sức lao động của họ (tiền lương). Nếu ngày lao động ngắn hơn mức này, nhà tư bản sẽ không thu được giá trị thặng dư và do đó, không có động cơ để thuê công nhân.

Đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác - Lênin là các quan hệ sản xuất trong sự tác động qua lại biện chứng với lực lượng sản xuất và kiến trúc thượng tầng. Nó nghiên cứu sự vận động của các quy luật kinh tế trong phương thức sản xuất nhất định.