Tiền công danh nghĩa phụ thuộc các nhân tố nào?

Quan hệ cung cầu là mối quan hệ tác động lẫn nhau giữa người mua (cầu) và người bán (cung) trên thị trường. Sự thay đổi trong cung hoặc cầu sẽ tác động trực tiếp đến giá cả hàng hóa. Giá trị hàng hóa là phạm trù trừu tượng hơn, thể hiện lượng lao động xã hội hao phí để sản xuất ra hàng hóa đó, mặc dù cung cầu có thể ảnh hưởng gián tiếp đến giá trị, nhưng ảnh hưởng trực tiếp và rõ rệt nhất là giá cả. Giá trị thặng dư liên quan đến lợi nhuận của nhà sản xuất, không phải là yếu tố trực tiếp chịu ảnh hưởng từ cung cầu trên thị trường. Do đó, đáp án chính xác nhất là 'Giá cả hàng hoá'.

Lợi nhuận độc quyền cao có nguồn gốc từ việc các xí nghiệp độc quyền có thể áp đặt giá bán cao hơn giá trị thực tế của hàng hóa và dịch vụ, đồng thời trả lương thấp hơn cho công nhân của họ. Điều này cho phép họ thu được một phần giá trị thặng dư lớn hơn so với các xí nghiệp không độc quyền. Cụ thể:
- a) Lao động không công của công nhân trong xí nghiệp độc quyền: Đúng, vì độc quyền bóc lột công nhân để tạo ra giá trị thặng dư.
- b) Phần lao động không công của công nhân trong xí nghiệp ngoài độc quyền: Đúng, vì độc quyền thông qua giá cả độc quyền, chiếm đoạt một phần giá trị thặng dư của các xí nghiệp khác.
- c) Phần giá trị thặng dư của các xí nghiệp tư bản vừa, nhỏ: Đúng, độc quyền có thể chèn ép các xí nghiệp nhỏ hơn, chiếm đoạt giá trị thặng dư của họ thông qua các biện pháp cạnh tranh không lành mạnh và áp đặt giá cả.
Vì vậy, đáp án đúng nhất là bao gồm tất cả các yếu tố trên.

Phân tích:

* Tư bản cho vay: Là tiền tệ hoặc hàng hóa được nhà tư bản cho người khác sử dụng trong một thời gian nhất định để thu về một lượng giá trị lớn hơn (lợi tức). Tư bản cho vay không trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất hoặc lưu thông hàng hóa, do đó nó được coi là tư bản tiềm thế, có khả năng chuyển hóa thành tư bản hoạt động.
* Tư bản ngân hàng: Là một hình thức của tư bản cho vay, nhưng hoạt động dưới hình thức các ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Tư bản ngân hàng vừa là tư bản tiềm thế (khi cho vay), vừa là tư bản hoạt động (trong các hoạt động đầu tư, kinh doanh của ngân hàng).

Vậy, đáp án đúng là:
* Tư bản cho vay là tư bản tiềm thế (a).
* Tư bản ngân hàng là tư bản hoạt động (c).

Do đó, phương án d (Cả a và c) là đáp án chính xác nhất.

Trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền, các tổ chức độc quyền thao túng thị trường để thu lợi nhuận cao hơn mức bình quân. Điều này thể hiện thông qua việc áp đặt giá cả độc quyền, cao hơn giá trị thực của hàng hóa, nhằm bóc lột người tiêu dùng và thu lợi nhuận siêu ngạch. Do đó, quy luật giá trị thặng dư biểu hiện thành quy luật lợi nhuận độc quyền cao.

Trong kinh tế chính trị Marx-Lenin, 'p' thường được dùng để ký hiệu giá cả (price) của hàng hóa, còn 'm' thường được dùng để ký hiệu giá trị (value) của hàng hóa. Khi hàng hóa được bán đúng giá trị, tức là giá cả bằng với giá trị của hàng hóa đó. Vậy nên, phương án đúng là p = m.