Ở chế độ công xã nguyên thủy ý thức cá thể mâu thuẫn với ý thức tập thể.

Ở chế độ công xã nguyên thủy đạo đức đã xuất hiện rõ rệt.

Đạo đức xã hội phong kiến:Tồn tại đồng thời nhiều kiểu đạo đức: đạo đức của chính giai cấp phong kiến (Địa chủ, quí tộc, quan lại thống trị), đạo đức của giai cấp nông dân và người lao động.

Thế giới vật chất vận động và biến đổi không ngừng từ vô cơ thành thể hữu cơ thành sự sống. Sự phát triển đó liên tục, ngày càng phức tạp, hoàn chỉnh dần và cuối cùng thành sự phản ánh thế giới khách quan của:

Hiện tượng tâm lý có bản chất vật chất

Phản ảnh tâm lý đầu tiên nẩy sinh dưới hình thái

Cấp độ của ý thức là:

Sai sót chú ý có và không có chủ định là:

Thể hiện khả năng chủ động tích cực của chủ thể nhân cách nhằm cải tạo thể giới và hoàn thiện bản thân đó là đặc điểm:

Xu hướng nhân cách gồm:

Khả năng đưa ra quyết định kịp thời, dứt khoát trên cơ sở tính toán cân nhắc kỹ càng, không dao động chần chừ là phẩm chất ý chí mang.