Nguyên tắc cơ bản của quan hệ kinh tế - tài chính quốc tế là:

Thương mại quốc tế (TCQT) chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

• Khối lượng hàng hóa trao đổi: Số lượng hàng hóa và dịch vụ được mua bán giữa các quốc gia ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô và phạm vi của thương mại quốc tế.
• Tỷ giá hối đoái: Tỷ giá hối đoái biến động ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa và dịch vụ khi quy đổi giữa các đồng tiền khác nhau, từ đó tác động đến sức cạnh tranh và hoạt động xuất nhập khẩu.
• Tình hình kinh tế - tài chính của các quốc gia và khu vực: Sự tăng trưởng kinh tế, lạm phát, lãi suất, chính sách tài khóa và tiền tệ của các quốc gia và khu vực đều có ảnh hưởng lớn đến khả năng sản xuất, tiêu dùng và đầu tư, từ đó tác động đến thương mại quốc tế.

Do đó, tất cả các yếu tố được liệt kê đều có ảnh hưởng trực tiếp đến thương mại quốc tế.

Tính quốc tế của tài chính thể hiện qua sự mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế, sự phát triển của thị trường tài chính toàn cầu, ảnh hưởng của tình hình chính trị kinh tế mỗi nước và các rủi ro đặc thù như rủi ro đối hoái và rủi ro chính trị. Tuy nhiên, yếu tố ĐẶC TRƯNG nhất của TCQT là xu thế mở cửa và hội nhập quốc tế.

TCQT (Tổ chức quốc tế) có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cải cách kinh tế và thủ tục hành chính của một quốc gia. Thông qua việc tham gia vào các tổ chức quốc tế, một quốc gia có thể tiếp cận các tiêu chuẩn, quy trình và thông lệ tốt nhất trên thế giới, từ đó tạo động lực để cải thiện hệ thống kinh tế và hành chính của mình, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư. Các lựa chọn khác không phản ánh đúng vai trò chính của TCQT trong bối cảnh này.

Khi cán cân thanh toán quốc tế thâm hụt, điều này có nghĩa là quốc gia đó nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, dẫn đến nhu cầu ngoại tệ (để thanh toán nhập khẩu) lớn hơn nguồn cung ngoại tệ (từ xuất khẩu). Sự gia tăng nhu cầu ngoại tệ sẽ đẩy giá ngoại tệ lên, tức là tỷ giá hối đoái tăng lên. Nói cách khác, đồng nội tệ sẽ mất giá so với ngoại tệ.

Quyết định một đồng tiền có phải là đồng tiền tự do chuyển đổi hay không thuộc thẩm quyền của chính phủ quốc gia phát hành đồng tiền đó. Các tổ chức như WB (Ngân hàng Thế giới) và IMF (Quỹ Tiền tệ Quốc tế) có thể đưa ra các khuyến nghị hoặc đánh giá, nhưng quyết định cuối cùng vẫn thuộc về chính phủ quốc gia đó. Thị trường tài chính quốc tế có thể phản ánh mức độ chuyển đổi của một đồng tiền thông qua tỷ giá hối đoái và khối lượng giao dịch, nhưng không có quyền quyết định tính tự do chuyển đổi của đồng tiền.