Nguyên nhân nào sau đây làm tăng giá đồng Việt Nam trên thị trường ngoại hối?

Câu hỏi này liên quan đến hiệu quả của chính sách tiền tệ trong việc kích thích tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn, đặc biệt là khi cung tiền tăng lên. Để đánh giá các lựa chọn, chúng ta cần xem xét tác động của chúng đến đường LM (thị trường tiền tệ) và đường IS (thị trường hàng hóa) trong mô hình IS-LM, cũng như đường tổng cung (AS).

• Phương án 1: Cầu tiền rất co dãn với lãi suất. Nếu cầu tiền rất co dãn với lãi suất, nghĩa là một sự thay đổi nhỏ trong lãi suất sẽ gây ra sự thay đổi lớn trong lượng tiền mà mọi người muốn nắm giữ. Khi cung tiền tăng lên, lãi suất sẽ giảm xuống. Tuy nhiên, vì cầu tiền rất nhạy cảm với lãi suất, một sự giảm nhỏ trong lãi suất cũng đủ để hấp thụ lượng tiền tăng thêm. Điều này làm cho đường LM trở nên rất thoải, và tác động của việc tăng cung tiền lên tổng cầu và sản lượng sẽ rất nhỏ.


• Phương án 2: Đầu tư rất co dãn với lãi suất. Nếu đầu tư rất co dãn với lãi suất, nghĩa là một sự thay đổi nhỏ trong lãi suất sẽ gây ra sự thay đổi lớn trong đầu tư. Khi lãi suất giảm do tăng cung tiền, đầu tư sẽ tăng mạnh, dẫn đến tăng tổng cầu và sản lượng. Trong trường hợp này, chính sách tiền tệ sẽ rất hiệu quả trong việc kích thích tăng trưởng kinh tế.


• Phương án 3: Đường tổng cung rất thoải. Nếu đường tổng cung rất thoải, nghĩa là nền kinh tế đang ở trong tình trạng có nhiều nguồn lực chưa được sử dụng (ví dụ, thất nghiệp cao). Khi tổng cầu tăng lên do tăng cung tiền, sản lượng sẽ tăng lên đáng kể mà không gây ra áp lực lạm phát lớn. Do đó, chính sách tiền tệ sẽ hiệu quả trong việc kích thích tăng trưởng kinh tế.

Từ những phân tích trên, phương án 1 là chính xác nhất. Khi cầu tiền rất co dãn với lãi suất, sự gia tăng cung tiền trở nên ít hiệu quả trong việc kích thích tăng trưởng kinh tế ngắn hạn.

Giả thuyết về lạm phát gia tốc (accelerating inflation hypothesis) cho rằng khi có một khoảng trống lạm phát (inflationary gap), tức là tổng cầu vượt quá tổng cung ở mức toàn dụng, và chính sách tiền tệ thắt chặt được áp dụng để kiểm soát lạm phát, thì kỳ vọng lạm phát (inflation expectations) sẽ tăng lên. Điều này dẫn đến các doanh nghiệp và người lao động sẽ yêu cầu mức lương và giá cả cao hơn để bù đắp cho kỳ vọng lạm phát trong tương lai. Do đó, lạm phát thực tế (actual inflation rate) sẽ tăng lên, thậm chí còn nhanh hơn nếu không có sự thay đổi trong kỳ vọng. Phương án 2 phản ánh đúng nhất điều này.

Ngân hàng tạo tiền (hay còn gọi là tạo tín dụng) thông qua hoạt động cho vay. Khi ngân hàng cho vay dự trữ dư thừa, số tiền này sẽ được người vay sử dụng để thanh toán, từ đó chuyển vào tài khoản của người khác tại một ngân hàng khác. Ngân hàng này lại có thêm dự trữ dư thừa và tiếp tục cho vay. Quá trình này lặp đi lặp lại, tạo ra một lượng tiền lớn hơn so với số tiền ban đầu. Các phương án khác không trực tiếp tạo ra tiền trong hệ thống ngân hàng.