Muốn tăng cường bóc lột giá trị thặng dư tương đối phải làm gì?

Câu hỏi này liên quan đến mối quan hệ giữa lợi nhuận và giá trị thặng dư trong kinh tế chính trị Mác-Lênin. Giá trị thặng dư là phần giá trị dôi ra ngoài giá trị sức lao động do công nhân tạo ra và bị nhà tư bản chiếm đoạt. Lợi nhuận là hình thức biểu hiện ra bên ngoài của giá trị thặng dư, nhưng thường được nhìn nhận dưới góc độ chi phí sản xuất mà nhà tư bản bỏ ra. Vì vậy, lợi nhuận che đậy bản chất bóc lột của giá trị thặng dư. Phương án (4) là chính xác nhất vì nó thể hiện mối quan hệ biện chứng giữa giá trị thặng dư và lợi nhuận, trong đó lợi nhuận là hình thức biến tướng của giá trị thặng dư, che giấu nguồn gốc thực sự của nó là lao động không được trả công của công nhân.

Tăng tốc độ chu chuyển của tư bản có nghĩa là tư bản quay vòng nhanh hơn trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm). Điều này dẫn đến:

• Tư bản được giải phóng: Với cùng một lượng tư bản ứng trước, nếu chu chuyển nhanh hơn, một phần tư bản sẽ được giải phóng, có thể sử dụng cho mục đích khác.


• Tăng khối lượng giá trị thặng dư: Chu chuyển nhanh hơn có nghĩa là tư bản tham gia vào nhiều quá trình sản xuất hơn trong cùng một khoảng thời gian, do đó tạo ra nhiều giá trị thặng dư hơn.


• Tăng tỷ suất lợi nhuận: Vì khối lượng giá trị thặng dư tăng trong khi lượng tư bản ứng trước không đổi hoặc thậm chí giảm (do tư bản được giải phóng), tỷ suất lợi nhuận (tỷ lệ giữa giá trị thặng dư và tư bản ứng trước) sẽ tăng.

Vì vậy, đáp án đúng nhất là tỷ suất lợi nhuận tăng.

Trong CNTB, sự phát triển dẫn đến cạnh tranh tăng lên. Điều này có thể làm giảm tỷ suất lợi nhuận (p'). Tuy nhiên, tổng lợi nhuận có thể vẫn tăng lên nếu quy mô sản xuất và bán hàng tăng đủ nhanh để bù đắp cho sự giảm sút của tỷ suất lợi nhuận. Đặc biệt khi CNTB phát triển, năng suất lao động tăng, tạo ra nhiều hàng hóa hơn và khai thác nhiều giá trị thặng dư hơn, tổng lợi nhuận có xu hướng tăng nhanh.