Khi nào thì tiền tệ biến thành tư bản:

Giá trị hàng hóa sức lao động khác với hàng hóa thông thường ở chỗ nó có khả năng tạo ra một giá trị lớn hơn giá trị của chính nó trong quá trình sử dụng. Phần giá trị dôi ra này được gọi là giá trị thặng dư. Các yếu tố tinh thần và lịch sử có ảnh hưởng đến giá trị của hàng hóa sức lao động, nhưng đặc điểm quan trọng nhất và phân biệt nó với các hàng hóa khác là khả năng tạo ra giá trị lớn hơn giá trị bản thân nó.

Giá cả ruộng đất là hình thức biểu hiện bằng tiền của địa tô, hay còn gọi là địa tô tư bản hóa. Nó phản ánh giá trị hiện tại của dòng địa tô mà mảnh đất đó có thể mang lại trong tương lai.

Phân tích:

* Ban đầu:
* Ngày lao động: 8h
* m' = 100% tức là giá trị thặng dư bằng giá trị sức lao động (v = l).
* Sau khi thay đổi:
* Ngày lao động tăng thêm 1h: 8h + 1h = 9h
* Giá trị sức lao động giảm 25%: v' = v - 0.25v = 0.75v

Tính toán:

Gọi l là giá trị sức lao động ban đầu.

* Giá trị thặng dư ban đầu: m = l (vì m' = 100%)
* Giá trị thặng dư mới: m' = 9 - 0.75l (do ngày lao động là 9h và giá trị sức lao động mới là 0.75l)

Tỷ suất giá trị thặng dư mới (m''): m'' = (m' / v') * 100% = (9 - 0.75l) / 0.75l * 100%

Để đơn giản, ta giả sử ngày lao động 8h tạo ra 8 đơn vị giá trị, trong đó l = 4 (giá trị sức lao động) và m = 4 (giá trị thặng dư).

Vậy m'' = (9 - 0.75 * 4) / (0.75 * 4) * 100% = (9 - 3) / 3 * 100% = 6/3 * 100% = 200%

Vậy, tỷ suất giá trị thặng dư mới là 200%.

Trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền, ngân hàng không chỉ đóng vai trò là trung tâm tín dụng và thanh toán đơn thuần mà còn có vai trò quan trọng hơn là khống chế hoạt động của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa thông qua việc nắm giữ cổ phần, chi phối các ngành kinh tế và điều khiển dòng vốn. Các ngân hàng lớn dần trở thành các trung tâm tài chính khổng lồ, có sức ảnh hưởng lớn đến chính phủ và các chính sách kinh tế.