Kết quả phân tích huyết đồ của một bệnh nhân đến khám vì mệt mỏi kéo dài, ghi nhận: Hb 9.1g/dL; MCV 122fL. Bạch cầu 10000/mm3. Chẩn đoán nào sau đây là phù hợp:

Khi nói về các yếu tố ảnh hưởng đến chuyển hóa cơ sở:

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các yếu tố ảnh hưởng đến chuyển hóa cơ sở (Basal Metabolic Rate - BMR). Chuyển hóa cơ sở là lượng năng lượng tối thiểu cần thiết để duy trì các chức năng sống cơ bản của cơ thể khi nghỉ ngơi.

Phương án 1 đúng vì sốt làm tăng chuyển hóa cơ sở. Khi cơ thể bị sốt, nhiệt độ tăng lên, dẫn đến tăng tốc độ các phản ứng hóa học trong cơ thể, do đó làm tăng chuyển hóa cơ sở.

Phương án 2 sai vì nửa sau chu kỳ kinh nguyệt (giai đoạn hoàng thể), chuyển hóa cơ sở thường cao hơn một chút so với bình thường do ảnh hưởng của hormone progesterone.

Phương án 3 sai vì chuyển hóa cơ sở thường thấp nhất vào ban đêm (trong khi ngủ) và cao nhất vào buổi sáng sau khi thức dậy. Thời gian 1-4h sáng thường là thời điểm chuyển hóa cơ sở thấp nhất, và 13-16h chiều không phải là thời điểm chuyển hóa cơ sở thấp nhất.

Phương án 4 sai vì ưu năng tuyến giáp (cường giáp) làm tăng chuyển hóa cơ sở, không phải giảm. Hormone tuyến giáp có vai trò quan trọng trong việc điều hòa chuyển hóa cơ thể.

Câu 2:

Các cách vận chuyển Na⁺ sau đây là vận chuyển tích cực,ngoại trừ :

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Vận chuyển tích cực là phương thức vận chuyển các chất qua màng tế bào đòi hỏi năng lượng (thường là ATP) để chống lại gradient nồng độ hoặc điện hóa.

* Bơm Na⁺ - K⁺: Sử dụng ATP để bơm Na⁺ ra khỏi tế bào và K⁺ vào tế bào, ngược lại gradient nồng độ của chúng. Đây là vận chuyển tích cực.
* Đồng vận chuyển với glucose/acid amin: Sử dụng năng lượng từ gradient nồng độ của một chất (thường là Na⁺) để vận chuyển một chất khác (glucose hoặc acid amin) qua màng. Mặc dù bản thân Na⁺ có thể di chuyển theo gradient của nó, nhưng việc vận chuyển glucose/acid amin ngược gradient nồng độ của chúng đòi hỏi năng lượng gián tiếp từ gradient Na⁺ (được thiết lập bởi bơm Na⁺ - K⁺). Do đó, đây cũng là vận chuyển tích cực thứ cấp.
* Qua kênh Na⁺: Các kênh Na⁺ cho phép Na⁺ di chuyển qua màng tế bào theo gradient nồng độ và điện hóa của nó (từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp). Quá trình này không đòi hỏi năng lượng trực tiếp từ tế bào và được gọi là vận chuyển thụ động.

Vậy nên, phương án "Qua kênh Na⁺" là vận chuyển thụ động, không phải vận chuyển tích cực.

Câu 3:

Khác nhau giữa khuếch tán được gia tốc và vận chuyển chủ động thứ cấp?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Khuếch tán được gia tốc và vận chuyển chủ động thứ cấp đều cần chất mang, nhưng khác nhau ở nguồn năng lượng sử dụng. Khuếch tán được gia tốc sử dụng gradient nồng độ của chất tan để vận chuyển chất qua màng, trong khi vận chuyển chủ động thứ cấp sử dụng năng lượng dự trữ trong gradient điện hóa của một ion khác (thường là Na⁺) được tạo ra từ vận chuyển chủ động bậc nhất. Vì vậy, điểm khác biệt cơ bản nằm ở nguồn năng lượng và cách thức vận chuyển.

Câu 4:

Thận có chức năng điều hòa pH vì:

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa pH máu thông qua nhiều cơ chế. Trong trường hợp nhiễm toan (pH máu thấp), thận sẽ tăng cường bài tiết ion H+ để loại bỏ axit dư thừa ra khỏi cơ thể, đồng thời tăng tái hấp thu bicarbonat (HCO3-) để tăng lượng chất kiềm trong máu, từ đó giúp cân bằng lại pH. Các phương án khác không chính xác vì:
- Thận bài tiết bicarbonat khi nhiễm kiềm (pH máu cao), không phải nhiễm toan.
- Thận tái hấp thu natri (Na+) độc lập với việc tái hấp thu bicarbonat. Việc tái hấp thu Na+ liên quan đến điều hòa thể tích máu và huyết áp, không trực tiếp điều chỉnh pH.
- Hệ đệm bicarbonat quan trọng, nhưng chủ yếu hoạt động trong máu, không phải ống thận.

Câu 5:

Hệ thống vận chuyển tham gia điều hòa hằng tính nội môi:

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Hệ thống vận chuyển trong cơ thể, đặc biệt là hệ tim mạch và dịch ngoại bào, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hằng tính nội môi. Hệ tim mạch vận chuyển các chất dinh dưỡng, oxy, hormone, và các chất thải đến và đi từ các tế bào. Dịch ngoại bào (bao gồm huyết tương và dịch kẽ) là môi trường trung gian giữa tế bào và môi trường bên ngoài, giúp duy trì sự ổn định về thành phần và áp suất thẩm thấu xung quanh tế bào. Các hệ khác như hô hấp, tiêu hóa, niệu, và da cũng tham gia điều hòa hằng tính nội môi, nhưng hệ tim mạch và dịch ngoại bào đóng vai trò trực tiếp và chính yếu trong việc vận chuyển các chất cần thiết để duy trì sự ổn định này.

Câu 6:

Điều hòa ngược ống - cầu trong cơ chế điều hòa mức lọc cầu thận:

Lời giải: