iả sử tỷ lệ ký quỹ khi giao dịch trên tài khoản bảo chứng là 60%. Một khách hàng mua 1000 cổ phiếu của công ty MNF với giá 50.000 đồng/cổ phiếu, khách hàng trả 30 triệu đồng (60%) và vay công ty môi giới 20 triệu đồng (40%). Giả sử khách hàng muốn vay thêm tiền của môi giới để mua chứng khoán. Hỏi khách hàng được vay thêm bao nhiêu tiền để mua chứng khoán trên tài khoản bảo chứng (tính giá trị chứng khoán vượt tỷ lệ ký quỹ). Chọn một trong các phương án sau:

Để giải bài toán này, ta cần xác định giá trị chứng khoán vượt tỷ lệ ký quỹ ban đầu và số tiền khách hàng có thể vay thêm để mua chứng khoán. Ban đầu, khách hàng mua 1000 cổ phiếu với giá 50.000 đồng/cổ phiếu, tổng giá trị là 50.000.000 đồng. Tỷ lệ ký quỹ là 60%, tức là khách hàng đã trả 30.000.000 đồng và vay 20.000.000 đồng. Theo quy định, tỷ lệ ký quỹ duy trì thường là 30-40%. Tuy nhiên, ở đây ta hiểu là khách hàng có thể vay thêm cho đến khi tỷ lệ ký quỹ trở về mức 60% trên tổng giá trị chứng khoán mới mua. Gọi số tiền vay thêm là x. Khi đó, tổng giá trị chứng khoán khách hàng có thể mua là (50.000.000 + x). Số tiền khách hàng phải trả (60%) là (30.000.000 + 0.6x) và số tiền vay là (20.000.000 + x * 0.4). Nếu khách hàng vay thêm x đồng, thì 60% * (50.000.000 + x) = 30.000.000 + x, suy ra x = 20.000.000 + x. Điều này có nghĩa là khách hàng có thể vay thêm một khoản tiền mà vẫn duy trì tỷ lệ ký quỹ 60% trên tổng giá trị chứng khoán mới mua. Thực tế, số tiền tối đa vay thêm được tính theo công thức: Số tiền vay thêm = (Giá trị tài sản hiện có / Tỷ lệ ký quỹ) - Giá trị tài sản hiện có. Trong trường hợp này, (50.000.000 / 0.6) - 50.000.000 = 83.333.333 - 50.000.000 = 33.333.333. Tuy nhiên, các đáp án đưa ra không có giá trị nào gần với kết quả này, do đó có thể có một số cách hiểu khác về câu hỏi. Nếu hiểu theo cách khác: 40% giá trị ban đầu là 20 triệu, và khách hàng có thể vay tối đa bằng giá trị này trước khi mua thêm, thì đáp án gần nhất là 20 triệu. Tuy nhiên cách giải thích này có phần gượng ép. Xem xét các đáp án, có vẻ như câu hỏi muốn hỏi số tiền vay thêm để duy trì tỷ lệ 60% trên tổng giá trị chứng khoán. Nếu khách hàng vay thêm 20 triệu, tổng giá trị chứng khoán là 70 triệu, khách hàng cần có 42 triệu (60%) và vay 28 triệu. Do đó, vay thêm 20 triệu có vẻ hợp lý nhất.