Giá trị thặng dư là gì?

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về giá trị thặng dư tương đối và giá trị thặng dư siêu ngạch trong kinh tế chính trị Mác-Lênin.

- Phương án 1: Chưa đầy đủ. Giá trị thặng dư tương đối và siêu ngạch đều liên quan đến năng suất lao động, nhưng cách thức tác động khác nhau.
- Phương án 2: Chính xác. Giá trị thặng dư tương đối có được do giảm giá trị sức lao động một cách gián tiếp, thông qua tăng năng suất lao động xã hội, làm cho giá trị hàng hóa tiêu dùng (của công nhân) rẻ hơn. Giá trị thặng dư siêu ngạch có được do doanh nghiệp tăng năng suất lao động cá biệt cao hơn năng suất lao động xã hội trung bình, tạo ra lợi thế cạnh tranh và thu được giá trị thặng dư cao hơn.
- Phương án 3: Chính xác. Các doanh nghiệp khác sẽ tìm cách bắt chước hoặc cải tiến công nghệ, làm cho năng suất lao động xã hội tăng lên, giá trị thặng dư siêu ngạch giảm dần và chuyển hóa thành giá trị thặng dư tương đối.
- Phương án 4: Vì cả a, b, c đều đúng nên đây là đáp án cuối cùng.

Việc phát hiện ra tính chất hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa (lao động cụ thể và lao động trừu tượng) có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong lý luận kinh tế Mác-Lênin. Nó giúp:

* Giải thích quá trình chuyển giá trị cũ sang sản phẩm và tạo ra giá trị mới của sản phẩm: Lao động cụ thể tạo ra giá trị sử dụng của hàng hóa, còn lao động trừu tượng tạo ra giá trị của hàng hóa. Chính lao động trừu tượng (sự hao phí sức lao động xã hội) mới tạo ra giá trị mới trong sản phẩm.
* Hình thành công thức giá trị hàng hoá = c + v + m: Tính chất hai mặt của lao động giúp làm rõ nguồn gốc của các bộ phận cấu thành giá trị hàng hóa. 'c' là giá trị tư bản bất biến (giá trị tư liệu sản xuất chuyển vào), 'v' là giá trị tư bản khả biến (giá trị sức lao động), và 'm' là giá trị thặng dư (do lao động trừu tượng tạo ra vượt quá giá trị sức lao động).

Vì vậy, đáp án 'Cả a, b, c' là đáp án đầy đủ và chính xác nhất. Phương án 'Chia tư bản thành tư bản bất biến và khả biến' cũng liên quan đến tính chất hai mặt của lao động (đặc biệt là việc phân tích giá trị sức lao động), nhưng không bao quát được hết ý nghĩa của việc phát hiện này.

Tỷ suất giá trị thặng dư (m') là tỷ lệ phần trăm giữa giá trị thặng dư (m) và tư bản khả biến (v). Nó phản ánh mức độ nhà tư bản bóc lột công nhân làm thuê. Có nhiều cách biểu diễn công thức tính tỷ suất giá trị thặng dư, nhưng các công thức sau đều đúng:

* m' = m / v x 100%
* m' = Thời gian lao động thặng dư / Thời gian lao động cần thiết x 100 (%)
* m' = Lao động thặng dư / Lao động cần thiết x 100 (%)

Do đó, đáp án đúng là cả a, b và c.

Sự phát triển đại công nghiệp cơ khí ở Anh bắt đầu từ các ngành công nghiệp chế tạo máy. Việc phát triển các loại máy móc phục vụ sản xuất công nghiệp đã thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp khác, tạo ra một cuộc cách mạng trong sản xuất.

Câu hỏi yêu cầu xác định chức năng của tiền tệ không nhất thiết phải sử dụng tiền vàng.

* Chức năng thước đo giá trị: Tiền tệ đóng vai trò là thước đo giá trị để so sánh giá trị của các hàng hóa và dịch vụ khác nhau. Chức năng này không nhất thiết phải sử dụng tiền vàng, tiền giấy hoặc tiền điện tử đều có thể thực hiện chức năng này.
* Chức năng phương tiện lưu thông và phương tiện thanh toán: Tiền tệ được sử dụng để trao đổi hàng hóa và dịch vụ (lưu thông) và để thực hiện các nghĩa vụ thanh toán (thanh toán). Chức năng này cũng không nhất thiết phải dùng tiền vàng.
* Chức năng phương tiện cất trữ: Chức năng này đòi hỏi tiền phải có giá trị ổn định theo thời gian để có thể cất trữ và sử dụng sau này. Tiền vàng thường được ưa chuộng cho chức năng này vì giá trị của vàng thường ổn định hơn so với các loại tiền khác, đặc biệt là trong thời kỳ lạm phát hoặc bất ổn kinh tế. Tuy nhiên, các loại tài sản khác cũng có thể được dùng để cất trữ giá trị.

Như vậy, cả chức năng thước đo giá trị và chức năng phương tiện lưu thông và thanh toán đều không nhất thiết phải sử dụng tiền vàng. Vì vậy, đáp án đúng là *Cả a và c*