Giả sử trong xã hội có các ngành sản xuất như sau:

- Ngành E: Tổng số tư bản đầu tư là 24000 triệu USD, giá trị tư liệu sản xuất chiếm tỷ lệ 5/6 tổng giá trị tư bản của ngành; tỷ suất giá trị thặng dư là 75%;

- Ngành F: Tư bản bất biến của ngành là 44500 triệu đô, giá trị sức lao động chiếm tỷ lệ 1,4/19,2 tổng giá trị tư bản; tỷ suất giá trị thặng dư là 85%;

- Ngành G: Tư bản khả biến là 6200 triệu đô; giá trị tư bản bất biến chiếm tỷ lệ 18,4/23,4 tổng giá trị tư bản; tỷ suất giá trị thặng dư là 95%.

Hãy:
1, Xác định tỷ xuất lợi nhuận bình quân của xã hội.

2, Xác định lợi nhuận bình quân và giá cả sản xuất của mỗi ngành. (Giả sử tư bản cố định chuyển hết giá trị vào sản phẩm)

Để giải bài toán này, ta cần tính tỷ suất giá trị thặng dư (m') và cấu tạo hữu cơ của tư bản (c/v) trước, sau đó áp dụng công thức tính tỷ suất lợi nhuận (p').

1. Tính tỷ suất giá trị thặng dư (m'):

Thời gian lao động thặng dư bằng 4/5 thời gian lao động tất yếu, nên m' = (4/5) / 1 = 0.8 = 80%.

2. Tính cấu tạo hữu cơ của tư bản (c/v):

c/v = 5.4 / 0.9 = 6. 3.

Tính tỷ suất lợi nhuận (p')**: p' = m' / (c/v + 1) = 0.8 / (6 + 1) = 0.8 / 7 ≈ 0.1143 = 11.43%.

Vậy, tỷ suất lợi nhuận của tư bản này là khoảng 11.43%. 

Câu nhận định "Lao động trừu tượng không phải là lao động tạo ra toàn bộ giá trị của hàng hóa" là sai.

Giải thích:

• Lao động trừu tượng: Là sự hao phí sức lao động nói chung của người sản xuất hàng hóa, không kể đến hình thức cụ thể của nó. Chính lao động trừu tượng tạo ra giá trị của hàng hóa.
• Mỗi hàng hóa đều có hai thuộc tính: giá trị sử dụng (do lao động cụ thể tạo ra) và giá trị (do lao động trừu tượng tạo ra).
• Toàn bộ giá trị của hàng hóa được tạo ra bởi lao động trừu tượng kết tinh trong hàng hóa đó.

Câu trả lời là Sai.

Giải thích: Không phải tất cả các loại tư bản đều trực tiếp tạo ra giá trị thặng dư. Tư bản bất biến (ví dụ: nhà xưởng, máy móc) chuyển giá trị của chúng vào sản phẩm mà không tạo ra giá trị mới. Chỉ có tư bản khả biến (tức là sức lao động) mới tạo ra giá trị thặng dư.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về quy luật lợi nhuận bình quân trong kinh tế chính trị Mác-Lênin. Lợi nhuận bình quân là kết quả của sự cạnh tranh giữa các ngành, dẫn đến sự phân chia lại giá trị thặng dư (do công nhân tạo ra) giữa các nhà tư bản. Tỷ suất lợi nhuận bình quân được hình thành thông qua việc san bằng tỷ suất lợi nhuận giữa các ngành khác nhau. Do đó, lợi nhuận bình quân mà mỗi nhà tư bản nhận được sẽ phụ thuộc vào số lượng tư bản đầu tư của họ. Vì vậy, khẳng định "Lợi nhuận bình quân cũng là giá trị thặng dư do công nhân làm thuê tạo ra nên chúng không phụ thuộc vào số lượng tư bản đầu tư" là sai.

Tiền tệ được chấp nhận rộng rãi như một phương tiện trao đổi, đơn vị hạch toán và lưu trữ giá trị. Do đó, tiền tệ đóng vai trò là vật ngang giá chung, cho phép so sánh và trao đổi hàng hóa, dịch vụ một cách hiệu quả. Tuy nhiên, trong lịch sử và ở một số nền kinh tế đặc biệt, các loại hàng hóa khác (ví dụ: vàng, bạc, gia súc) cũng có thể đóng vai trò vật ngang giá chung ở một mức độ nhất định. Vì vậy, phát biểu "Chỉ có tiền mới được gọi là vật ngang giá chung" là không chính xác.