Giả sử rằng hai hàng hóa A và B là bổ sung hoàn hảo cho nhau trong tiêu dùng và giá của hàng hóa B tăng cao do cung giảm. Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra?

Câu hỏi này liên quan đến sự thay đổi trong tỷ lệ giữa ích lợi cận biên trên giá (MU/P) của hàng hóa thiết yếu so với hàng hóa xa xỉ trong trạng thái cân bằng, và ảnh hưởng của giá cả và thu nhập đến tỷ lệ này.

Phân tích các phương án:

• Phương án 1: Tăng khi giá của hàng hóa thiết yếu tăng. Khi giá của hàng hóa thiết yếu tăng, tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu sẽ giảm (vì mẫu số tăng). Để duy trì cân bằng, tỷ lệ MU/P của hàng hóa xa xỉ cũng cần giảm, điều này có thể xảy ra nếu tiêu dùng hàng xa xỉ giảm. Tuy nhiên, xu hướng chung là tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu so với hàng hóa xa xỉ sẽ giảm, không tăng.


• Phương án 2: Giảm khi giá của hàng hóa xa xỉ giảm. Khi giá của hàng hóa xa xỉ giảm, tỷ lệ MU/P của hàng hóa xa xỉ sẽ tăng (vì mẫu số giảm). Để duy trì cân bằng, tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu cũng cần tăng hoặc tỷ lệ MU/P của hàng hóa xa xỉ cần giảm xuống bằng cách tăng tiêu dùng hàng hóa xa xỉ. Điều này có nghĩa là tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu so với hàng hóa xa xỉ sẽ giảm.


• Phương án 3: Tăng khi thu nhập tăng. Khi thu nhập tăng, người tiêu dùng có xu hướng tiêu thụ nhiều hàng hóa xa xỉ hơn so với hàng hóa thiết yếu (vì độ co giãn thu nhập của hàng hóa xa xỉ thường lớn hơn). Điều này làm giảm MU của hàng hóa xa xỉ (do quy luật ích lợi cận biên giảm dần), và do đó làm giảm tỷ lệ MU/P của hàng hóa xa xỉ. Để duy trì cân bằng, tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu cũng cần giảm. Tuy nhiên, vì hàng hóa xa xỉ tăng tiêu dùng mạnh hơn nên tỷ lệ MU/P hàng hóa thiết yếu so với hàng hóa xa xỉ có xu hướng giảm.


• Phương án 4: Giảm khi thu nhập giảm. Khi thu nhập giảm, người tiêu dùng có xu hướng giảm tiêu thụ hàng hóa xa xỉ nhiều hơn so với hàng hóa thiết yếu (do độ co giãn thu nhập của hàng hóa xa xỉ thường lớn hơn). Điều này làm tăng MU của hàng hóa xa xỉ (do quy luật ích lợi cận biên giảm dần khi tiêu thụ ít hơn), và do đó làm tăng tỷ lệ MU/P của hàng hóa xa xỉ. Để duy trì cân bằng, tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu cũng cần tăng, nhưng do hàng hóa xa xỉ giảm tiêu dùng mạnh hơn nên tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu so với hàng hóa xa xỉ có xu hướng giảm.

Vậy đáp án đúng nhất là phương án 2, do sự thay đổi giá cả của hàng hóa xa xỉ có ảnh hưởng trực tiếp và rõ ràng đến tỷ lệ MU/P, và để duy trì cân bằng, tỷ lệ MU/P của hàng hóa thiết yếu so với hàng hóa xa xỉ sẽ giảm.

Tổng chi phí (TC) của 6 đơn vị là $48. Chi phí cận biên (MC) của đơn vị thứ 7 là $15. Điều này có nghĩa là để sản xuất đơn vị thứ 7, chi phí tăng thêm là $15. Vậy, tổng chi phí để sản xuất 7 đơn vị là: TC(7) = TC(6) + MC(7) = $48 + $15 = $63.

Chi phí trung bình (ATC) là tổng chi phí chia cho số lượng đơn vị. Vậy chi phí trung bình của 7 đơn vị là: ATC(7) = TC(7) / 7 = $63 / 7 = $9.

Vậy phương án 1 đúng.

Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, các hãng là người chấp nhận giá (price taker). Điều này có nghĩa là, mỗi hãng phải chấp nhận mức giá đã được xác định bởi thị trường (cung và cầu). Do đó, đường cầu mà mỗi hãng riêng lẻ đối diện là một đường nằm ngang, hoàn toàn co giãn (perfectly elastic) tại mức giá thị trường. Đường cầu này cũng chính là đường doanh thu biên (MR) của hãng.

Trong các cấu trúc thị trường khác như độc quyền, độc quyền tập đoàn và cạnh tranh độc quyền, các hãng có khả năng ảnh hưởng đến giá cả thị trường ở một mức độ nhất định. Vì vậy, đường cầu mà các hãng này đối diện thường dốc xuống, thể hiện mối quan hệ nghịch biến giữa giá và lượng cầu.