Độc quyền tự nhiên bị điều tiết thường

Câu hỏi này liên quan đến khái niệm về ngoại ứng (externalities) trong kinh tế học, cụ thể là ngoại ứng tiêu cực (negative externalities). Ngoại ứng tiêu cực xảy ra khi việc sản xuất hoặc tiêu dùng một hàng hóa hoặc dịch vụ gây ra chi phí cho bên thứ ba không tham gia trực tiếp vào giao dịch đó. Ví dụ, ô nhiễm do một nhà máy gây ra là một ngoại ứng tiêu cực vì nó gây hại cho sức khỏe của những người sống xung quanh mà không có sự đền bù nào. Để giải quyết vấn đề này, chính phủ có thể áp dụng thuế Pigouvian (Pigouvian tax) lên hàng hóa hoặc dịch vụ gây ra ngoại ứng tiêu cực. Thuế này sẽ làm tăng chi phí sản xuất của nhà sản xuất, buộc họ phải tính giá cao hơn cho sản phẩm của mình. Giá cao hơn này sẽ làm giảm lượng cầu và do đó, giảm sản lượng của hàng hóa gây ra ngoại ứng tiêu cực. Quan trọng hơn, thuế này làm cho giá của hàng hóa phản ánh đầy đủ hơn chi phí xã hội (social cost) của nó, bao gồm cả chi phí tư nhân (private cost) và chi phí ngoại ứng. Vì vậy, việc đánh thuế vào các hàng hóa gây ra ảnh hưởng hướng ngoại tiêu cực là đúng, nhằm mục đích làm cho giá phản ánh đúng chi phí xã hội, từ đó khuyến khích việc sử dụng và sản xuất hàng hóa một cách hiệu quả hơn.

Độ dốc của ràng buộc ngân sách nghỉ ngơi tiêu dùng thể hiện tỷ lệ đánh đổi giữa thời gian nghỉ ngơi và tiêu dùng. Trong trường hợp này, người đó có thể kiếm được 10 đô la mỗi giờ. Điều này có nghĩa là, để có thêm một giờ nghỉ ngơi, người đó phải từ bỏ 10 đô la tiêu dùng. Vì vậy, độ dốc của ràng buộc ngân sách là 10.

Đường cầu lao động của ngành là tổng hợp đường cầu lao động của các hãng riêng lẻ. Khi các hãng thuê thêm lao động, sản lượng của ngành tăng lên, dẫn đến giá sản phẩm có thể thay đổi. Sự thay đổi này ảnh hưởng đến doanh thu biên của sản phẩm (Marginal Revenue Product of Labor - MRPL) và do đó ảnh hưởng đến số lượng lao động mà các hãng sẵn sàng thuê. Các yếu tố khác như giá các yếu tố sản xuất khác, năng suất lao động hoặc năng suất tư bản có thể ảnh hưởng đến quyết định thuê lao động của từng hãng, nhưng sự thay đổi trong giá sản phẩm là yếu tố quan trọng cần tính đến khi tổng hợp đường cầu lao động của ngành.

Đường giới hạn năng lực sản xuất (PPF) thể hiện khả năng sản xuất tối đa của một nền kinh tế khi sử dụng hiệu quả các nguồn lực hiện có. Sự dịch chuyển của PPF thể hiện sự thay đổi trong năng lực sản xuất này. Các yếu tố có thể gây ra sự dịch chuyển của PPF bao gồm thay đổi về nguồn lực (lao động, vốn, tài nguyên thiên nhiên) hoặc công nghệ.

* Phương án 1: Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp phổ thông ngày càng nhiều sẽ làm tăng nguồn cung lao động có trình độ, từ đó tăng năng lực sản xuất và dịch chuyển PPF ra ngoài.
* Phương án 2: Thời gian nghỉ phép tăng lên sẽ làm giảm số giờ làm việc, giảm năng lực sản xuất, làm PPF dịch chuyển vào trong.
* Phương án 3: Lao động di chuyển từ nông thôn ra thành thị có thể ảnh hưởng đến năng lực sản xuất của cả hai khu vực (nông thôn và thành thị), nhưng tác động tổng thể không rõ ràng và không nhất thiết gây ra sự dịch chuyển của PPF.
* Phương án 4: Tuổi về hưu tăng lên sẽ làm tăng lực lượng lao động, tăng năng lực sản xuất và dịch chuyển PPF ra ngoài.

Trong hai phương án đúng là 1 và 4, phương án 1 có tính tổng quát hơn vì trình độ lao động có ảnh hưởng lớn đến năng suất. Tuy nhiên, do đề bài không yêu cầu chọn đáp án "tốt nhất", ta vẫn phải xem xét yếu tố tăng tuổi về hưu. Trong thực tế, các nước thường tăng tuổi về hưu để đối phó với tình trạng thiếu hụt lao động. Do đó, cả 2 đáp án 1 và 4 đều có khả năng, tuy nhiên đáp án 1 thể hiện rõ nét hơn yếu tố về nâng cao năng suất lao động.

Vì vậy, trong các đáp án trên, đáp án 1 có tác động trực tiếp và rõ ràng nhất đến sự dịch chuyển của PPF.