Căn cứ để lý giải một hiện tượng ý thức cụ thể:

Nghèo nhất trong xã hội

Bị thống trị bóc lột

Có khả năng giải phóng lực lượng sản xuất bị kìm hãm trong phương thức sản xuất cũ lạc hậu

Có tinh thần cách mạng

Phá bỏ xã hội cũ lạc hậu

Giải phóng lực lượng sản xuất

Đưa giai cấp tiến bộ lên địa vị thống trị

Lật đổ chính quyền của giai cấp thống trị

Quan hệ lao động

Quan hệ xã hội

Quan hệ giao tiếp

Hình thức giao tiếp

Chân lý là tri thức phản ánh đúng hiện thực khách quan và đã được thực tiễn kiểm nghiệm, vì vậy, có thể áp dụng chân lý đó vào mọi nơi, mọi lúc, mọi việc đều đúng

Giới động vật và thực vật hoàn toàn tách rời nhau, không có nguồn gốc chung

Sự phát huy tính năng động chủ quan của con người muốn có hiệu quả bao giờ cũng phải dựa vào cơ sở vật chất

Chân lý chỉ tồn tại trong nhận thức con người. Vì vậy nội dung của chân lý là do chủ quan của con người tạo ra

Nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật

Tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan

Lấy dân làm gốc, lắng nghe nguyện vọng chính đáng của dân

Lấy ý chí và nguyện vọng làm điểm xuất phát cho mọi chủ trương, kế hoạch công tác

Vấn đề môi trường phụ thuộc vào trình độ nhận thức của con người

Vấn đề môi trường phụ thuộc vào năng lực vận dụng các quy luật tự nhiên

Vấn đề môi trường phụ thuộc vào mật độ dân số

Vấn đề môi trường không phụ thuộc vào trình độ sản xuất vật chất

Trong nhận thức và hành động không được tách rời hoặc tuyệt đối hoá một mặt nội dung hay hình thức

Trong nhận thức và hành động không được tách rời, tuyệt đối hoá một mặt nội dung hay hình thức. Trước hết phải chú trọng vai trò quyết định của hình thức đồng thời coi trọng nội dung

Trong nhận thức và hành động không được tách rời, tuyệt đối hoá một mặt nội dung hay hình thức. Trước hết phải chú trọng vai trò quyết định của nội dung, nhưng phải chú trọng tới hình thức

Trong nhận thức và hành động không được tuyệt đối hoá một mặt nội dung hay hình thức

Nhận thức của con người là một quá trình biện chứng

Cái tất nhiên và cái ngẫu nhiê không có quan hệ với nhau vì cái tất nhiên sâu sác, bên trong, ổn định còn cái ngẫu nhiên phong phú, bên ngoài, biến đổi

Nội dung chân lí có tính khách quan còn hình thức chân lí có tính chủ quan

Phủ định của phủ định là quy luật phổ biến trog tự nhiên, trog xã hội và tư duy

Quan trọng

Chủ yếu

Thứ yếu

Quyết định

Phép biện chứng duy tâm

Phép biện chứng cổ đại

Chủ nghĩa duy tâm

Chủ nghĩa duy vật