2,3,4. (Case study): Bệnh nhân nữ 70 tuổi, đến khám vì lý do mắt mờ dần không kèm đau nhức hoặc đỏ mắt. Đo thị lực mắt phải: AS(+); mắt trái: 3/10. Khám thấy diện đồng tử mắt phải có màu trắng.

Chẩn đoán nào sau đây được ưu tiên nghĩ đến đối với mắt phải?

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các thủ thuật khám mắt cần thiết để đánh giá khả năng phục hồi thị lực sau phẫu thuật đục thể thủy tinh.

• Phương án B đúng: Khám phản xạ đồng tử với ánh sáng giúp đánh giá chức năng của thần kinh thị giác và võng mạc. Nếu phản xạ đồng tử tốt, điều này cho thấy võng mạc và thần kinh thị giác vẫn hoạt động bình thường, và khả năng phục hồi thị lực sau mổ cao hơn.

• Các phương án còn lại sai:

  • A. Khám lệ đạo: Đánh giá hệ thống dẫn lưu nước mắt, không liên quan trực tiếp đến khả năng phục hồi thị lực sau mổ đục thể thủy tinh.
  • C. Nuôi cấy vi khuẩn ở kết mạc: Để kiểm tra nhiễm trùng, không liên quan trực tiếp đến khả năng phục hồi thị lực sau mổ đục thể thủy tinh (trừ trường hợp có nhiễm trùng nặng ảnh hưởng đến thị giác).
  • D. Khám vận động nhãn cầu: Đánh giá chức năng của các cơ vận nhãn, không liên quan trực tiếp đến khả năng phục hồi thị lực sau mổ đục thể thủy tinh.
  • E. Soi góc tiền phòng: Đánh giá góc thoát lưu của thủy dịch, liên quan đến bệnh glaucoma, không liên quan trực tiếp đến khả năng phục hồi thị lực sau mổ đục thể thủy tinh.

Trong phẫu thuật Phaco (một loại mổ đục thủy tinh thể ngoài bao), kính nội nhãn (IOL) thường được đặt vào bao thể thủy tinh, tức là vị trí lẽ ra thủy tinh thể tự nhiên sẽ nằm. Vị trí này tương ứng với hậu phòng của mắt. Các vị trí khác như giác mạc, dịch kính, võng mạc hoặc trước giác mạc đều không phải là vị trí thích hợp để đặt kính nội nhãn sau khi đã lấy thủy tinh thể bị đục đi.

Số 3 trong hình vẽ chỉ vào cơ nâng mí trên. Cơ nâng mí trên là cơ giúp nâng mí mắt lên.

Trung tâm thần kinh thị giác, nơi xử lý thông tin từ mắt và cho phép chúng ta nhận biết hình ảnh, nằm ở thùy chẩm của vỏ não. Các thùy não khác có chức năng khác nhau: thùy thái dương liên quan đến thính giác và trí nhớ, thùy đỉnh liên quan đến cảm giác và nhận thức không gian, và thùy trán liên quan đến chức năng điều hành và kiểm soát vận động. Giao thoa thị giác là nơi các dây thần kinh thị giác từ hai mắt giao nhau, không phải là trung tâm xử lý thị giác.

Bán manh thái dương hai bên (bitemporal hemianopsia) là tình trạng mất thị lực ở nửa thái dương (ngoài) của cả hai mắt. Nguyên nhân thường gặp nhất là do tổn thương ở giao thoa thị giác (optic chiasm), nơi các sợi thần kinh từ nửa mũi của mỗi võng mạc bắt chéo sang phía đối diện của não. Tổn thương ở khu vực này, chẳng hạn như do u tuyến yên, có thể chèn ép lên giao thoa thị giác và gây ra bán manh thái dương hai bên.