Bạn nghĩ gì về ý kiến sau: “Bạn gái là người không tốt, không đứng đắn nếu có quan hệ tình dục trước hôn nhân”?

Câu 15: Phát biểu nào sau đây thể hiện rõ nhất bạo lực ngược?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Để xác định phát biểu thể hiện rõ nhất khái niệm "bạo lực ngược", chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa của thuật ngữ này. "Bạo lực ngược" thường dùng để chỉ hình thức bạo lực mà người gây ra lại là người có vai vế thấp hơn, ít quyền lực hơn trong mối quan hệ, đặc biệt là trong gia đình.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "Là loại bạo lực cưỡng bức về mặt thân thể, tình dục, tài chính…đối với những thành viên lớn tuổi trong gia đình" - Phương án này mô tả khái niệm bạo lực người cao tuổi nói chung (elder abuse). Mặc dù bạo lực ngược có thể là một phần của bạo lực người cao tuổi, nhưng nó không phải là định nghĩa đầy đủ và chính xác nhất cho "bạo lực ngược" vì bạo lực người cao tuổi có thể do bất kỳ thành viên nào trong gia đình gây ra, không nhất thiết là người ít tuổi hoặc ít vai vế hơn. Nó quá rộng và không nhấn mạnh yếu tố "ngược" về vai vế.
* Phương án 2: "Là loại bạo lực giữa anh chị em, mẹ chồng nàng dâu, em chồng chị dâu…" - Phương án này mô tả các dạng xung đột hoặc bạo lực giữa những người có vai vế ngang hàng hoặc quan hệ thông gia. Đây không phải là bạo lực ngược mà là các dạng bạo lực gia đình khác.
* Phương án 3: "Là loại bạo lực của cha mẹ với con cái, ông bà với cháu, anh chị đối với em…" - Đây là các dạng bạo lực truyền thống, nơi người có quyền lực, vai vế cao hơn hoặc lớn tuổi hơn là người gây ra bạo lực. Đây chính xác là "bạo lực xuôi" hoặc bạo lực từ trên xuống, hoàn toàn trái ngược với khái niệm "bạo lực ngược".
* Phương án 4: "Là loại bạo lực con cái đối với cha mẹ, cháu ngược đãi ông bà, em hành hạ anh chị" - Phương án này mô tả chính xác bản chất của "bạo lực ngược". Nó chỉ ra rằng người gây bạo lực là con cái (đối với cha mẹ), cháu (đối với ông bà), hoặc em (đối với anh chị) – những người mà theo truyền thống có vai vế thấp hơn, nhỏ tuổi hơn hoặc phụ thuộc hơn. Hành vi này đi ngược lại các chuẩn mực xã hội và đạo đức về sự kính trọng và chăm sóc đối với người lớn tuổi, người có công sinh thành, hoặc người có vai vế cao hơn trong gia đình. Do đó, đây là phát biểu thể hiện rõ nhất bạo lực ngược.

Kết luận: Phát biểu đúng nhất mô tả "bạo lực ngược" là phương án 4, vì nó tập trung vào việc đối tượng gây bạo lực là những thành viên có vai vế thấp hơn hoặc nhỏ tuổi hơn trong gia đình.

Câu 16: Phát biểu nào sau đây thể hiện rõ nhất cưỡng bức về xã hội?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Cưỡng bức về xã hội là một hình thức kiểm soát hoặc lạm dụng, trong đó một cá nhân tìm cách cô lập nạn nhân khỏi các mối quan hệ xã hội, gia đình, bạn bè và các nguồn thông tin bên ngoài. Mục đích là để làm cho nạn nhân trở nên phụ thuộc, dễ bị tổn thương và dễ bị thao túng hơn. Phát biểu thể hiện rõ nhất cưỡng bức về xã hội cần bao gồm các hành vi nhằm cắt đứt sự kết nối của nạn nhân với thế giới bên ngoài và kiểm soát mọi mặt đời sống xã hội của họ.

* Phương án 1: Không cho người thân trong gia đình giao tiếp với bất kỳ ai, hoặc nếu có thì phải thực hiện dưới sự theo dõi, kiểm soát của người đó. Phương án này mô tả việc kiểm soát giao tiếp và các mối quan hệ. Đây là một biểu hiện của cưỡng bức xã hội nhưng chưa đầy đủ bằng phương án 2.
* Phương án 2: Cắt đứt các mối quan hệ giữa người thân trong gia đình với những người xung quanh, đe dọa họ, cô lập bạn đời, bằng cách nhốt trong nhà, cắt điện thoại, không cho đi đâu, cấm giao tiếp với bất kỳ ai. Đây là phương án toàn diện nhất, bao gồm nhiều yếu tố cốt lõi của cưỡng bức xã hội:
* Cắt đứt các mối quan hệ và cô lập: Ngăn chặn nạn nhân duy trì liên lạc với bạn bè, người thân, đồng nghiệp.
* Đe dọa: Yếu tố tâm lý gây sợ hãi, buộc nạn nhân phải tuân thủ.
* Kiểm soát vật lý và tự do di chuyển: Nhốt trong nhà, không cho đi đâu, cắt điện thoại là những hành vi trực tiếp hạn chế quyền tự do cá nhân và khả năng tìm kiếm sự giúp đỡ.
* Cấm giao tiếp với bất kỳ ai: Đảm bảo nạn nhân hoàn toàn bị cắt đứt khỏi mọi nguồn hỗ trợ bên ngoài. Tất cả những hành vi này tạo ra một môi trường kiểm soát cực đoan, làm suy yếu ý chí và khả năng tự vệ của nạn nhân.
* Phương án 3: Cắt đứt các mối quan hệ giữa người thân trong gia đình với anh em họ hàng, không cho họ tiếp xúc với bất cứ nguồn thông tin nào như đài, báo, tivi… Phương án này tập trung vào việc cô lập với gia đình và kiểm soát thông tin. Đây là một phần quan trọng của cưỡng bức xã hội, nhưng vẫn chưa bao gồm các hành vi kiểm soát di chuyển hay đe dọa như phương án 2.
* Phương án 4: Luôn đe doạ, khủng bố tinh thần của những người thân trong gia đình và những những khác có ý dịnh giao tiếp với họ. Phương án này nhấn mạnh yếu tố đe dọa và khủng bố tinh thần để kiểm soát các mối quan hệ. Mặc dù đây là một chiến thuật phổ biến trong cưỡng bức xã hội, nó không bao hàm đầy đủ các hành vi cô lập, cắt đứt hoàn toàn mối quan hệ hay hạn chế tự do vật lý như phương án 2.

Như vậy, phương án 2 thể hiện rõ nhất và toàn diện nhất các hành vi cưỡng bức về xã hội, bao gồm cả kiểm soát giao tiếp, cô lập, đe dọa và hạn chế tự do cá nhân.

Câu 17: Theo bạn ý nào dưới đây thể hiện đúng nhất giải pháp cho vấn đề bạo lực gia đình theo nhóm nguyên nhân lối sống, hoàn cảnh sống?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Để đưa ra giải pháp hiệu quả cho vấn đề bạo lực gia đình xuất phát từ nhóm nguyên nhân lối sống và hoàn cảnh sống, cần một cách tiếp cận toàn diện, bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: "Tác động, thay đổi hoàn cảnh sống bao gồm nâng cao thu nhập cho các gia đình đồng thời thay đổi các nhu cầu cuộc sống cho phù hợp với hoàn cảnh sống." Phương án này tập trung vào khía cạnh kinh tế (nâng cao thu nhập) và khả năng thích nghi (thay đổi nhu cầu phù hợp hoàn cảnh). Đây là một phần quan trọng của giải pháp, nhưng chưa đầy đủ vì chỉ đề cập đến "hoàn cảnh sống" mà bỏ qua "lối sống" và các yếu tố xã hội khác có thể gây bạo lực.

* Phương án 2: "Tác động, thay đổi lối sống, hoàn cảnh sống của các gia đình và cá nhân, nâng cao đời sống kinh tế, phòng chống các tệ nạn xã hội." Đây là phương án toàn diện nhất. Nó trực tiếp đề cập đến cả hai nhóm nguyên nhân chính được nêu trong câu hỏi là "lối sống" và "hoàn cảnh sống". Ngoài ra, nó còn bao gồm hai yếu tố then chốt khác: "nâng cao đời sống kinh tế" (giải quyết khó khăn tài chính, một nguyên nhân phổ biến của căng thẳng và bạo lực) và "phòng chống các tệ nạn xã hội" (như rượu chè, cờ bạc, ma túy – những yếu tố thường xuyên kích động hoặc làm trầm trọng thêm bạo lực gia đình). Sự kết hợp của các yếu tố này tạo nên một giải pháp đa chiều và mạnh mẽ.

* Phương án 3: "Nâng cao nhận thức của người dân về hoàn cảnh sống của chính họ." Nhận thức là bước đầu, nhưng không phải là giải pháp cuối cùng. Nâng cao nhận thức mà không đi kèm với các hành động cụ thể để thay đổi hoàn cảnh sống hoặc lối sống thì hiệu quả sẽ hạn chế. Phương án này quá hẹp.

* Phương án 4: "Thay đổi môi trường nhận thức của toàn xã hội để từ đó điều chỉnh lối sống và hoàn cảnh sống của từng gia đình." Thay đổi nhận thức xã hội là một quá trình dài hạn và rất quan trọng để tạo ra nền tảng bền vững. Tuy nhiên, câu hỏi tìm kiếm giải pháp trực tiếp và hiệu quả nhất cho vấn đề bạo lực gia đình theo nhóm nguyên nhân cụ thể. Phương án 2 mang tính hành động và trực tiếp giải quyết các nguyên nhân ở cấp độ gia đình/cá nhân một cách toàn diện hơn, đồng thời cũng gián tiếp góp phần vào sự thay đổi nhận thức xã hội.

Kết luận: Phương án 2 là phương án đúng nhất vì nó bao quát tất cả các khía cạnh quan trọng để giải quyết bạo lực gia đình từ nguyên nhân lối sống và hoàn cảnh sống, từ việc tác động trực tiếp vào lối sống và hoàn cảnh, đến cải thiện kinh tế và phòng chống các tệ nạn xã hội.

Câu 18: Phát biểu “Bạn có quyền tham gia vào quá trình ra quyết định có liên quan đến bạn, sức khoẻ sinh sản, tình dục của bạn…” thuộc quyền nào dưới đây?

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Câu hỏi này tập trung vào việc xác định một quyền cơ bản của con người liên quan đến sức khỏe sinh sản và tình dục. Phát biểu “Bạn có quyền tham gia vào quá trình ra quyết định có liên quan đến bạn, sức khoẻ sinh sản, tình dục của bạn…” nhấn mạnh vai trò chủ động và quyền tự chủ của mỗi cá nhân trong việc đưa ra các quyết định ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Quyền được tự do lựa chọn các quyết định quan trọng với bản thân. Đây là phương án chính xác nhất. Quyền này bao hàm sự tự chủ, tự quyết của mỗi người trong việc đưa ra các lựa chọn liên quan đến cuộc sống, cơ thể, sức khỏe sinh sản và tình dục của mình mà không bị ép buộc, phân biệt đối xử hay bạo lực. Việc "tham gia vào quá trình ra quyết định" là một biểu hiện của quyền "tự do lựa chọn". Trong lĩnh vực sức khỏe sinh sản và tình dục, quyền này cực kỳ quan trọng, đảm bảo mỗi người có thể kiểm soát cơ thể và tương lai của mình.
* Phương án 2: Quyền được chăm sóc sức khoẻ. Đây là một quyền quan trọng nhưng không phải là trọng tâm của phát biểu. Phát biểu không chỉ nói về việc được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe mà còn nhấn mạnh quyền được tham gia vào quá trình ra quyết định về các dịch vụ đó, về cơ thể và lựa chọn cá nhân.
* Phương án 3: Quyền được tham gia quyết định. Phương án này khá gần với phát biểu nhưng còn chung chung và chưa đủ toàn diện bằng phương án 1. "Tham gia quyết định" có thể chỉ là góp ý, trong khi "tự do lựa chọn các quyết định quan trọng với bản thân" mang ý nghĩa sâu sắc hơn về quyền tự chủ và quyền đưa ra quyết định cuối cùng mà không bị cản trở.
* Phương án 4: Quyền được bảo vệ và tự bảo vệ. Đây là một quyền rộng lớn hơn, liên quan đến an toàn và an ninh cá nhân, nhưng không trực tiếp phản ánh nội dung về việc tham gia vào quá trình ra quyết định liên quan đến sức khỏe sinh sản và tình dục.

Kết luận: Phát biểu được đưa ra nhấn mạnh quyền tự chủ và khả năng kiểm soát của mỗi cá nhân đối với các quyết định quan trọng liên quan đến bản thân, đặc biệt là trong lĩnh vực sức khỏe sinh sản và tình dục. Quyền này được gói gọn và thể hiện rõ nhất trong "Quyền được tự do lựa chọn các quyết định quan trọng với bản thân".

Câu 19: Xuân , Thu, Tuấn tìm hiểu được khá nhiều kiến thức về sức khoẻ sinh sản, tinh dục, HIV/AIDS và đã báo cáo với nhà trường xin thành lập một phòng tư vấn nhỏ nhằm chia sẻ thông tin với các bạn trong trường về các kiến thức liên quan đến những hiểu biết đó của họ. Theo bạn, các bạn ấy có quyền được làm những việc này hay không?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Câu hỏi đặt ra về quyền của học sinh trong việc chia sẻ kiến thức sức khỏe sinh sản, tình dục, và HIV/AIDS với các bạn trong trường. Đây là một vấn đề liên quan đến quyền được thông tin, giáo dục sức khỏe và vai trò của giáo dục đồng đẳng (peer education).

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: "Không, phải để bác sĩ tư vấn mới chính xác chứ"
* Sai. Mặc dù bác sĩ là chuyên gia y tế và cung cấp thông tin chính xác, nhưng việc chia sẻ kiến thức cơ bản về sức khỏe, đặc biệt là trong bối cảnh giáo dục đồng đẳng, không nhất thiết phải do bác sĩ thực hiện. Học sinh có thể chia sẻ thông tin đúng đắn mà họ đã tìm hiểu được (đặc biệt khi có sự hỗ trợ hoặc giám sát của nhà trường) để nâng cao nhận thức cho bạn bè. Việc giới hạn thông tin chỉ từ bác sĩ sẽ làm giảm khả năng tiếp cận kiến thức cần thiết của giới trẻ.

* Phương án 2: "Có, đó là quyền được chia sẻ thông tin và đó là một việc làm rất cần thiết"
* Đúng. Đây là phương án chính xác nhất. Mọi người, bao gồm cả học sinh, đều có quyền được tiếp cận và chia sẻ thông tin, đặc biệt là những thông tin hữu ích về sức khỏe. Giáo dục đồng đẳng là một phương pháp hiệu quả để truyền tải kiến thức sức khỏe nhạy cảm như sức khỏe sinh sản, tình dục và HIV/AIDS, bởi vì học sinh thường dễ dàng trao đổi với bạn bè đồng trang lứa hơn. Việc thành lập phòng tư vấn nhỏ (với sự cho phép của nhà trường) nhằm chia sẻ thông tin là một hoạt động có ý nghĩa, góp phần nâng cao nhận thức và bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng học sinh.

* Phương án 3: "Không, bởi vì các bạn ấy chưa đủ uy tín để người khác có thể tin tưởng"
* Sai. Uy tín có thể được xây dựng thông qua việc cung cấp thông tin chính xác, khách quan và có trách nhiệm. Nếu các bạn Xuân, Thu, Tuấn đã tìm hiểu kỹ lưỡng và được nhà trường hỗ trợ, giám sát, thì họ hoàn toàn có thể trở thành nguồn thông tin đáng tin cậy. Đánh giá thấp khả năng của học sinh trong vai trò giáo dục đồng đẳng là chưa toàn diện.

* Phương án 4: "Có, nhưng chỉ nên chia sẻ trong các nhóm nhỏ ở lớp thôi bởi vì tư vấn như vậy phải có chứng chỉ hành nghề."
* Sai. Phương án này nhầm lẫn giữa việc chia sẻ thông tin/giáo dục đồng đẳng với "tư vấn chuyên nghiệp" (counseling) yêu cầu chứng chỉ hành nghề. Các bạn học sinh đang chia sẻ thông tin và kiến thức, không phải là thực hiện liệu pháp tư vấn tâm lý hay y tế chuyên sâu. Hơn nữa, việc hạn chế chỉ trong nhóm nhỏ cũng đi ngược lại mục tiêu lan tỏa thông tin rộng rãi để nhiều bạn được tiếp cận.

Kết luận:
Việc Xuân, Thu, Tuấn muốn chia sẻ kiến thức về sức khỏe sinh sản, tình dục, HIV/AIDS dưới sự cho phép của nhà trường là một hành động tích cực, phù hợp với quyền được thông tin và giáo dục, đồng thời tận dụng hiệu quả mô hình giáo dục đồng đẳng. Đây là một việc làm rất cần thiết để nâng cao nhận thức và bảo vệ sức khỏe cho giới trẻ.

Câu 20: Theo bạn, chúng ta nên làm gì để duy trì tình bạn khác giới?

Lời giải: