Câu hỏi:

A. Khái Niệm Về Bảo Hiểm

Bảo hiểm là một cơ chế tài chính nhằm chuyển giao và phân tán rủi ro (rủi ro tổn thất) từ cá nhân, tổ chức (người tham gia bảo hiểm) sang một tổ chức chuyên nghiệp (doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức bảo hiểm xã hội) thông qua việc đóng góp một khoản phí.

Bản chất: Là sự chia sẻ rủi ro và bồi thường thiệt hại. Khi sự kiện bảo hiểm (rủi ro đã thỏa thuận) xảy ra, tổ chức bảo hiểm sẽ chi trả hoặc bồi thường một khoản tiền để khắc phục hậu quả, giúp người tham gia khắc phục khó khăn tài chính.

Nguyên tắc cốt lõi: Lấy số đông bù cho số ít.

B. Vai Trò Của Bảo Hiểm Về Kinh Tế

Bảo hiểm đóng vai trò là một công cụ quản lý rủi ro và là một trụ cột của hệ thống an sinh xã hội, có tác động lớn đến sự ổn định và phát triển của nền kinh tế quốc gia:

1. Ổn Định Tài Chính và Phục Hồi Sản Xuất

Bù đắp tổn thất: Bảo hiểm giúp bù đắp các tổn thất tài chính đột ngột do rủi ro gây ra (thiên tai, tai nạn, ốm đau, hỏa hoạn...), ngăn chặn nguy cơ cá nhân, gia đình hoặc doanh nghiệp bị kiệt quệ về tài chính.

Đảm bảo liên tục: Giúp các doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh sau khi gặp thiệt hại, duy trì chuỗi cung ứng và tạo việc làm, từ đó giữ vững sự ổn định của nền kinh tế.

2. Công Cụ Huy Động và Cung Cấp Nguồn Vốn Lớn

Huy động vốn nhàn rỗi: Phí bảo hiểm được thu hàng kỳ, tạo thành một quỹ dự trữ khổng lồ từ nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội.

Cung cấp vốn dài hạn: Quỹ bảo hiểm này là nguồn vốn đầu tư dài hạn quan trọng. Các doanh nghiệp bảo hiểm sử dụng nguồn vốn này để đầu tư vào các lĩnh vực trọng điểm của nền kinh tế (mua trái phiếu chính phủ, đầu tư vào cơ sở hạ tầng, các dự án phát triển...), góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (GDP).

3. Hỗ Trợ Tín Dụng và Thúc Đẩy Thương Mại

Đảm bảo cho vay: Khi tài sản được bảo hiểm, rủi ro đối với bên cho vay (ngân hàng) sẽ giảm xuống. Do đó, bảo hiểm là điều kiện để các ngân hàng cung cấp tín dụng (cho vay vốn) cho doanh nghiệp và cá nhân một cách dễ dàng hơn.

Phát triển thương mại quốc tế: Các loại bảo hiểm như bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu, bảo hiểm tín dụng giúp giảm thiểu rủi ro cho các giao dịch xuyên quốc gia, qua đó tạo điều kiện và khuyến khích hoạt động xuất nhập khẩu phát triển.

4. Góp Phần Thực Hiện Chính Sách An Sinh Xã Hội

Bảo hiểm xã hội (BHXH) và Bảo hiểm y tế (BHYT): Đây là các chính sách xã hội quan trọng của Nhà nước, hoạt động theo nguyên tắc phi lợi nhuận. Các chế độ như lương hưu, trợ cấp tai nạn lao động, và chi trả chi phí y tế giúp ổn định đời sống xã hội, bảo vệ người lao động và các nhóm yếu thế, từ đó phát triển nguồn nhân lực bền vững cho kinh tế.

Trường hợp a: Anh H tham gia nhiều loại bảo hiểm

1/ Lợi ích khi anh H tham gia các loại hình bảo hiểm

- Việc anh H tham gia đầy đủ các loại bảo hiểm bắt buộc và mua thêm bảo hiểm con người mang lại sự bảo vệ toàn diện về tài chính và sức khỏe, giúp anh và gia đình an tâm trước các rủi ro:

- Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc: Đảm bảo thu nhập thay thế khi anh H không may gặp rủi ro lao động (tai nạn, bệnh nghề nghiệp), ốm đau, thai sản, và quan trọng nhất là được hưởng lương hưu để đảm bảo cuộc sống khi về già.

- Bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc: Giúp anh giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh, đặc biệt là các chi phí lớn khi điều trị nội trú hoặc bệnh hiểm nghèo.

- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): Hỗ trợ anh một khoản trợ cấp thất nghiệp khi mất việc, đồng thời cung cấp dịch vụ tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề, giúp anh nhanh chóng ổn định và tìm công việc mới.

- Bảo hiểm con người (Công ty Z): Cung cấp một nguồn bảo vệ tài chính bổ sung, đảm bảo các mục tiêu tài chính dài hạn (như giáo dục con cái, hưu trí) và bù đắp thu nhập lớn nếu rủi ro tử vong hoặc thương tật xảy ra.

2/ Quyền lợi bảo hiểm nếu anh H không may qua đời

Gia đình anh H có quyền được hưởng quyền lợi bảo hiểm từ cả hai nguồn: Bảo hiểm xã hội bắt buộc (chế độ Tử tuất) và Bảo hiểm con người của Công ty Z.

Quyền lợi từ Bảo hiểm xã hội (Chế độ Tử tuất):

- Trợ cấp mai táng: Một khoản trợ cấp bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm anh H qua đời, chi trả cho người lo mai táng.

- Trợ cấp tuất hàng tháng hoặc tuất một lần: Gia đình sẽ được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nếu có thân nhân phụ thuộc (con dưới 18 tuổi, vợ/chồng không có khả năng lao động...) hoặc được nhận trợ cấp tuất một lần nếu không có thân nhân thuộc diện trên hoặc thân nhân lựa chọn nhận một lần.

Quyền lợi từ Bảo hiểm con người (Công ty Z):

Người thụ hưởng được chỉ định trong hợp đồng (thường là vợ/chồng hoặc con cái) sẽ nhận được toàn bộ số tiền bảo hiểm đã thỏa thuận. Đây là khoản tiền nhằm bù đắp thu nhập bị mất của người trụ cột.

Trường hợp b: Ông T không đóng BHXH cho người lao động

Nhận xét về việc làm của ông T

Việc ông T (chủ doanh nghiệp X) không đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc cho 12 công nhân làm việc theo hợp đồng 6 tháng là hành vi vi phạm nghiêm trọng Luật Lao động và Luật Bảo hiểm xã hội.

Theo quy định, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc. Ông T đã trốn tránh nghĩa vụ đóng góp, vi phạm nguyên tắc an sinh xã hội, dù những người này chỉ là lao động thời vụ.

Ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động

Hành vi của ông T tước đoạt các quyền lợi an sinh xã hội cơ bản của 12 người lao động, dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực sau:

- Mất quyền hưởng trợ cấp ngắn hạn: Họ không được hưởng các chế độ trợ cấp thay thế thu nhập khi gặp rủi ro trong thời gian làm việc như: trợ cấp ốm đau, thai sản (nếu có), và trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Nếu rủi ro xảy ra, họ phải tự gánh chịu mọi chi phí y tế và mất thu nhập.

- Mất quyền hưởng Bảo hiểm thất nghiệp: Khi hết hợp đồng 6 tháng và mất việc, họ không được nhận trợ cấp thất nghiệp hoặc các dịch vụ hỗ trợ tìm việc làm, khiến họ gặp khó khăn hơn trong việc tái hòa nhập thị trường lao động.

- Thiếu hụt thời gian đóng BHXH dài hạn: Thời gian làm việc 6 tháng này không được tính vào tổng thời gian đóng BHXH. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tích lũy đủ 20 năm để hưởng lương hưu và các quyền lợi Tử tuất cho gia đình khi họ về già, làm giảm sự đảm bảo an sinh lâu dài.

Phát triển kinh tế là một quá trình phức tạp, bao gồm cả sự tăng trưởng về lượng (tăng trưởng kinh tế) và sự thay đổi về chất (cải thiện đời sống xã hội, môi trường, văn hóa,...). Phương án C chỉ đề cập đến sự biến đổi về lượng, do đó là một phát biểu sai.

• A đúng vì phát triển kinh tế bao gồm cả tăng trưởng kinh tế và tăng trưởng về xã hội.
• B đúng vì phát triển kinh tế là sự tăng tiến mọi mặt của một quốc gia.
• D đúng vì phát triển kinh tế gắn liền với tiến bộ xã hội.

Khi đánh giá sự phát triển kinh tế của một quốc gia, người ta thường căn cứ vào các yếu tố như cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu vùng kinh tế và cơ cấu thành phần kinh tế. Tiềm lực quốc phòng không phải là một tiêu chí trực tiếp để đánh giá sự phát triển kinh tế.

• A. Cơ cấu vùng kinh tế: Phản ánh sự phân bố và phát triển kinh tế giữa các vùng khác nhau.
• B. Cơ cấu ngành kinh tế: Cho thấy sự phát triển của các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ.
• C. Tiềm lực quốc phòng: Liên quan đến khả năng bảo vệ đất nước, không trực tiếp đánh giá kinh tế.
• D. Cơ cấu thành phần kinh tế: Thể hiện vai trò của các thành phần kinh tế như nhà nước, tư nhân, tập thể.

Tăng trưởng kinh tế là yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển. Tuy nhiên, nếu tăng trưởng kinh tế không đi kèm với việc bảo vệ môi trường, tài nguyên và giải quyết các vấn đề xã hội thì không thể đạt được phát triển bền vững. Phát triển bền vững đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và công bằng xã hội.

• Phương án A sai vì tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững có mối quan hệ mật thiết.
• Phương án B sai vì tăng trưởng kinh tế có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển bền vững nếu không được quản lý tốt.
• Phương án D sai vì tăng trưởng kinh tế chỉ là một điều kiện cần, chứ không phải là điều kiện tiên quyết duy nhất.