a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
So sánh, phân tích đánh giá hai đoạn trích:
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới:
1. Mở bài
- Giới thiệu về Nguyễn Bính và bài thơ Tương tư.
- Giới thiệu về Tố Hữu và bài thơ Việt Bắc.
2. Thân bài
* Nêu hiểu biết về tác giả, tác phẩm
- Trong các nhà Thơ mới, Nguyễn Bính được xem là nhà thơ thành công trong máng thơ dân dâ. Bài thơ dân dã nào của ông cũng dậy lên được hồn quê. Hồn quê ấy là sự hòa điệu của nhiều yếu tố thuộc cả nội dung và hình thức, nhưng nối bật vẫn là sự hòa quyện giữa giọng điệu quê với lối nói quê và lời quê.
- Trong áng văn của Nguyễn Bính còn chứa đưng tiếng nói, suy tư của nhà thơ đối với những mảnh đời nhỏ bé, bởi sư giản di, mộc mac, chuyến hành trinh đii tìm cảm hứng, đã giúp cho ông hình thành cái tôi đồng cảm với đời, yêu đất nước, con người và nhất là với vẻ đẹp văn hóa dân tộc. Vân thơ dịu dàng, nhẹ nhàng trữ tình, thế hiện những nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc đã giúp cho vần thơ cuua Nguyễn Bính ghi đậm dấu ẫn trong lòng đọc giả với hình ảnh quê hương sống động, yên bình.
- Như một người thư ký trung thành, tận tụy của cách mạng, Tố Hữu luôn hướng ngòi bút của minh bắt kip mọi khoảnh khắc của cuộc kháng chiến chống Pháp, bởi thế, ông được mệnh danh là "lá cờ đầu của thơ ca cách mang Việt Nam", luôn hiên ngang giữa bầu trời. Bác Hồ từng nói: "Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em nghệ sĩ cũng là chiến sĩ trên mặt trận ẫy", nhắc tới thơ ca chính trị không thể nào không nhắc tới nhà thơ Tố Hữu và Việt Bắc - tác phẩm đã chạm vào bao tâm khảm của biết bao thế hệ, sống cùng non sông đất Việt.
* Phân tích đoạn thơ trong bài Tương tư.
- Tâm trạng tương tư cưa chàng trai quê được bộc lộ thành nỗi nhớ mong da diết, triiu nặng...
- Niềm mong nhớ gån liền với khung cảnh làng quê khiễn cho cả không gian như nhuốm đầy nỗi tường tư.
- Nghệ thuật: Thể thơ lự bát, chất liệu ngôn từ chân quê, các biện pháp tu từ...
* Phân tích đoạn thơ trong bài Việt Bắc.
- Nỗi nhớ thiết tha, sâu nặng cả những người cán bộ kháng chiên.
- Hiện lên trong nỗi nhớ là hinh ảnh Việt Bắc thân thương...
- Nghệ thuật: thể thơ lục bát, hình ảnh gợi cám, các phép đối…
* So sánh hai đoạn thơ.
- Tương đồng: Cả hai đoạn thơ đủ thể hiện nỗi nhớ da diết, sâu nặng; sử dụng thể thơ lục bát điêu luyện.
- Khác biệt:
+ Đoạn thơ trong Tương tư là nỗi nhớ tình yêu đôi lứa, gắn với làng quê Bắc Bộ...
+ Đoạn thơ trong Việt Bắc là nỗi nhớ của tình cám cách mạng, gẳn với không gian núi rừng Việt Bắc...
3. Kết bài
Nói đến cá tính sáng tạo và phong cách nhà văn là nói đến một loại thước đo nghệ thuật. Bất cứ nhà văn nào muốn khẳng định sự hiện diện tồn tại của minh trong đời sống văn học phải tạo cho minh một phong cách riêng với cá tính sáng tạo riêng vi đây là một chuẩn giá trị trong sáng tạo nghệ thuật để "xác định nhà văn này khác với nhà văn kia". Và nhà thơ Nguyễn Bính với tác phẩm "Tương tư", Tố Hữu với tác phẩm "Việt Bắc" đã đem lại những cung bậc cám xúc khác nhau, thể hiện được tài năng, cái "tôi" cá nhân.
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
e. Sáng tạo
- Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
