Câu hỏi:

Phần II. Viết (4,0 điểm)

Từ phần trích truyện ngắn “Hoa đào nở trên vai”, viết đoạn văn khoảng 300-400 chữ phân tích một khía cạnh của chủ đề “tình người ấm áp”.

HOA ĐÀO NỞ TRÊN VAI

[…] Vậy là Lụm trở thành con cháu nhà này cũng đã được hơn ba tháng. Ông vẫn nhớ như in buổi sáng hôm ấy. Lúc trở về từ nơi tránh lũ ông thất thần nhìn nhà cửa tan hoang. Lúc đang bới trong đống đổ nát tìm nồi niêu, xoong chảo ông giật mình nhìn thấy trên bụi tre bị bão quật nằm rạp xuống bám đầy bùn đất sau cơn lũ có hình hài một con người. Nói đúng hơn đó là một đứa trẻ, quần áo nhuốm màu bùn, tay cố ôm lấy thân cây. Xứ này đâu lạ gì cảnh sau mỗi trận bão lũ lại thấy đồ đạc nhà mình trôi đi, đồ đạc nhà người ta trôi đến. Khi thì xoong nồi, khi thì cây cối, gà, vịt, khi thì quần áo, búp bê, cặp sách. Nói chung đủ cả, lẫn lộn trong bùn đất chẳng còn dùng được. Nhưng chưa bao giờ ông nghĩ thứ trôi đến sau cơn lũ lại là một thằng bé sáu tuổi, người ngợm đặc như một khối bùn.

Sau lũ, nguồn nước cũng ô nhiễm nặng. Những gáo nước đục ngầu không thể gột rửa hết bùn đất trên cơ thể đứa bé tội nghiệp. Ngay cả sau này cũng vậy, dù ông Vại và vợ chồng đứa con trai có yêu thương ra sao cũng không thể nào xóa đi ký ức đau buồn trong nó. Ông từng dắt thằng nhỏ ngược dòng cơn lũ tìm về nhà. Nhưng về đến nơi chỉ thấy cảnh tượng tan hoang. Người ta nói người thân thằng nhỏ đã trôi theo cơn lũ, không về. Kể từ đó thằng nhỏ trở thành con cháu trong nhà. Người làng nói chắc ông trời thương vợ chồng chị Thảo lấy nhau chục năm vẫn chưa có con nên cơn lũ đã đưa thằng nhỏ dừng lại nơi này. Từ khi có nó nhà cửa tự nhiên cứ ấm dần lên. Dù sau lũ, dựng tạm cái lều, ba con người co cụm lại bên mâm cơm đạm bạc và giấc ngủ tứ bề gió thổi. Chồng Thảo đi xuất khẩu lao động đã được gần hai năm. Ở xa, quặn lòng thương quê nhà mưa lũ. Nên Vĩnh nói số tiền anh tiết kiệm được sẽ gửi về xây một căn nhà tử tế, nền cao, móng chắc để những mùa bão sau bớt đi phần thấp thỏm, âu lo. “Hơn nữa, không thể để cho thằng nhỏ sống tạm bợ thế được. Sẽ chỉ càng khiến nó nghĩ về mất mát”. Thế là một ngôi nhà nhỏ được xây lên. Thỉnh thoảng ông Vại ới thằng nhỏ xách hộ cái xô, giữ giùm cái thang, trông giùm mấy mẻ cá đang phơi ngoài sân sợ con mèo ăn mất. Sợ nó ngồi không hay nghĩ ngợi vẩn vơ, lúc giải lao ông thường đạp xe đèo nó đi chơi làng trên xóm dưới. Mấy đứa nhỏ hàng xóm chạy sang kéo thằng Lụm chạy mất tiêu sau rặng cúc tần. Trời tối nhá nhem thằng Lụm trở về với bộ dạng lấm lem, miệng cười hở hàm răng sún chưa thay hết. Thảo vờ mắng nó vài câu chứ bụng dạ thì mừng vui quá chừng. Ít ra cũng thấy Lụm bắt đầu cười trở lại. Nửa đêm cũng ít dần những cơn ác mộng khiến thằng nhỏ bật dậy mếu máo gọi “mẹ ơi”. Nó cũng thôi bám chặt vào cột nhà mỗi khi thấy ngoài trời nổi gió.

[...] Cảnh tát cá đồng mới đông vui làm sao. Bà con ai cũng ghé chọn vài con cá to mua về để ăn Tết. Cá đồng ăn cỏ, nước sạch chảy lưu thông nên thơm thịt ai cũng thích. Lụm bận bịu với chiếc giỏ đựng đầy tôm tép của mình. Cô Thảo nói Lụm bán được bao nhiêu tiền đều được giữ lại để đi chợ Tết. Thằng nhỏ sướng rơn lội cả ngày dưới đồng, bùn bết từ đỉnh đầu xuống chân, chỉ hàm răng trắng thỉnh thoảng thích chí cười khanh khách. Tối về cô Thảo đun sẵn nồi nước lá, lôi Lụm ra kì cọ. Tay Thảo dừng lại bên chiếc bớt đỏ trên vai thằng nhỏ, khẽ cười bảo:

- Con nhìn xem, hoa đào ngoài vườn chưa kịp nở mà hoa đào trên vai con đã nở hoa rồi.

- Hồi trước mẹ con hay nói ai có chiếc bớt đỏ như hoa sau này nhất định sẽ hạnh phúc. Có thật vậy không cô?

- Đúng thế. Cô cũng tin sau này Lụm nhất định sẽ trở thành một chàng trai tươi vui, hạnh phúc. Bởi con mang cả mùa xuân đang nở thắm trên vai.

Lụm nhắm mắt, ngửa cổ cảm nhận sự ấm áp của từng gáo nước lá dội xuống người mình và những cánh hoa đào chầm chậm nở trên vai...

(Theo Vũ Thị Huyền Trang)

Chú thích:

Vũ Thị Huyền Trang sinh năm 1987, tốt nghiệp khóa 9 Khoa Viết văn và Báo chí, Đại học Văn hóa Hà Nội, là Hội viên Hội VHNT tỉnh Phú Thọ. Các sáng tác của chị chủ yếu viết về đề tài gia đình và người phụ nữ. Ở chị luôn có sự yêu thương day dứt cho những số phận, những bi kịch của con người nhất là người phụ nữ và trẻ em.

Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

(1)“Lý tưởng hoá” khiến bạn nâng ai đó lên thiên đường... Nhà phân tâm học Otto F. Kernberg cho rằng: “Lý tưởng hoá bao gồm việc phủ nhận các đặc điểm không mong muốn của đối tượng, sau đó nâng cao đối tượng bằng cách phóng chiều ham muốn của bản thân lên họ”.

(2) Những đức tính tốt đẹp mà ta gán lên thần tượng thực chất lại phản ánh những điều mà ta khao khát bản thân mình có được. Nếu thường xuyên cảm thấy mình bị chèn ép và bắt nạt, ta có xu hướng tưởng tượng nên hình mẫu một con người mạnh mẽ khảng khái, luôn chống lại những bất công trong xã hội, tưởng tượng mình được họ cứu giúp. Nếu ta là người thích sự phù phiếm, tưởng tượng của ta là những hình mẫu giàu có, phong lưu, sang chảnh... Đồng thời, chúng ta phủ nhận những đặc điểm mà mình không mong muốn ở thần tượng để tạo ra một con người lý tưởng, “xứng đáng” cho ta hâm mộ.

(3) Do đó, thần tượng trong mắt chúng ta vô cùng tuyệt vời, thậm chí còn được gán cho những khả năng và trí tuệ siêu phàm. Tuy nhiên, bất kể họ xuất sắc đến đâu, thì việc đặt một cá nhân lên chiếc bệ thờ mang tên “người hoàn hảo” đều sẽ khiến ta vỡ mộng. Trên đời không có ai hoàn hảo. Thần tượng có thể sở hữu những đặc điểm và tài năng đặc biệt, nhưng chắc chắn họ cũng có những điểm yếu, khuyết điểm và lỗi lầm như người bình thường. Khi mọi người có những hình mẫu để hướng tới, họ cảm thấy có động lực và niềm tin vào cuộc sống, nhưng sự lý tưởng hoá đối với bất cứ ai chắc chắn cũng sẽ dẫn đến thất vọng. Chúng ta có thể ngưỡng mộ, thậm chí bắt chước các khía cạnh của những người xuất sắc, nhưng việc tự tưởng tượng rồi tôn họ lên thành hình mẫu hoàn mỹ là một việc làm sai lầm.

(4) Thần tượng nên đứng từ xa để ngắm, nếu đến gần sẽ không còn hoàn hảo.

(Theo Lê Bảo Ngọc, Không phải sói nhưng cũng đừng là cừu, NXB Thế giới, 2022, trang 228- 230)

Câu 1. (1.0 điểm) Văn bản trên thuộc thể loại nào? Kể tên một văn bản đã học trong chương trình SGK Ngữ văn lớp 9 tập 1 (Chân trời sáng tạo), cùng thể loại với văn bản trên

Đọc văn bản sau:

(1)“Lý tưởng hoá” khiến bạn nâng ai đó lên thiên đường... Nhà phân tâm học Otto F. Kernberg cho rằng: “Lý tưởng hoá bao gồm việc phủ nhận các đặc điểm không mong muốn của đối tượng, sau đó nâng cao đối tượng bằng cách phóng chiều ham muốn của bản thân lên họ”.

(2) Những đức tính tốt đẹp mà ta gán lên thần tượng thực chất lại phản ánh những điều mà ta khao khát bản thân mình có được. Nếu thường xuyên cảm thấy mình bị chèn ép và bắt nạt, ta có xu hướng tưởng tượng nên hình mẫu một con người mạnh mẽ khảng khái, luôn chống lại những bất công trong xã hội, tưởng tượng mình được họ cứu giúp. Nếu ta là người thích sự phù phiếm, tưởng tượng của ta là những hình mẫu giàu có, phong lưu, sang chảnh... Đồng thời, chúng ta phủ nhận những đặc điểm mà mình không mong muốn ở thần tượng để tạo ra một con người lý tưởng, “xứng đáng” cho ta hâm mộ.

(3) Do đó, thần tượng trong mắt chúng ta vô cùng tuyệt vời, thậm chí còn được gán cho những khả năng và trí tuệ siêu phàm. Tuy nhiên, bất kể họ xuất sắc đến đâu, thì việc đặt một cá nhân lên chiếc bệ thờ mang tên “người hoàn hảo” đều sẽ khiến ta vỡ mộng. Trên đời không có ai hoàn hảo. Thần tượng có thể sở hữu những đặc điểm và tài năng đặc biệt, nhưng chắc chắn họ cũng có những điểm yếu, khuyết điểm và lỗi lầm như người bình thường. Khi mọi người có những hình mẫu để hướng tới, họ cảm thấy có động lực và niềm tin vào cuộc sống, nhưng sự lý tưởng hoá đối với bất cứ ai chắc chắn cũng sẽ dẫn đến thất vọng. Chúng ta có thể ngưỡng mộ, thậm chí bắt chước các khía cạnh của những người xuất sắc, nhưng việc tự tưởng tượng rồi tôn họ lên thành hình mẫu hoàn mỹ là một việc làm sai lầm.

(4) Thần tượng nên đứng từ xa để ngắm, nếu đến gần sẽ không còn hoàn hảo.

(Theo Lê Bảo Ngọc, Không phải sói nhưng cũng đừng là cừu, NXB Thế giới, 2022, trang 228- 230)

Câu 2. (1.0 điểm) Ở đoạn (1), em hãy chỉ ra cách trình bày vấn đề khách quan và cách trình bày vấn đề chủ quan

Đọc văn bản sau:

(1)“Lý tưởng hoá” khiến bạn nâng ai đó lên thiên đường... Nhà phân tâm học Otto F. Kernberg cho rằng: “Lý tưởng hoá bao gồm việc phủ nhận các đặc điểm không mong muốn của đối tượng, sau đó nâng cao đối tượng bằng cách phóng chiều ham muốn của bản thân lên họ”.

(2) Những đức tính tốt đẹp mà ta gán lên thần tượng thực chất lại phản ánh những điều mà ta khao khát bản thân mình có được. Nếu thường xuyên cảm thấy mình bị chèn ép và bắt nạt, ta có xu hướng tưởng tượng nên hình mẫu một con người mạnh mẽ khảng khái, luôn chống lại những bất công trong xã hội, tưởng tượng mình được họ cứu giúp. Nếu ta là người thích sự phù phiếm, tưởng tượng của ta là những hình mẫu giàu có, phong lưu, sang chảnh... Đồng thời, chúng ta phủ nhận những đặc điểm mà mình không mong muốn ở thần tượng để tạo ra một con người lý tưởng, “xứng đáng” cho ta hâm mộ.

(3) Do đó, thần tượng trong mắt chúng ta vô cùng tuyệt vời, thậm chí còn được gán cho những khả năng và trí tuệ siêu phàm. Tuy nhiên, bất kể họ xuất sắc đến đâu, thì việc đặt một cá nhân lên chiếc bệ thờ mang tên “người hoàn hảo” đều sẽ khiến ta vỡ mộng. Trên đời không có ai hoàn hảo. Thần tượng có thể sở hữu những đặc điểm và tài năng đặc biệt, nhưng chắc chắn họ cũng có những điểm yếu, khuyết điểm và lỗi lầm như người bình thường. Khi mọi người có những hình mẫu để hướng tới, họ cảm thấy có động lực và niềm tin vào cuộc sống, nhưng sự lý tưởng hoá đối với bất cứ ai chắc chắn cũng sẽ dẫn đến thất vọng. Chúng ta có thể ngưỡng mộ, thậm chí bắt chước các khía cạnh của những người xuất sắc, nhưng việc tự tưởng tượng rồi tôn họ lên thành hình mẫu hoàn mỹ là một việc làm sai lầm.

(4) Thần tượng nên đứng từ xa để ngắm, nếu đến gần sẽ không còn hoàn hảo.

(Theo Lê Bảo Ngọc, Không phải sói nhưng cũng đừng là cừu, NXB Thế giới, 2022, trang 228- 230)

Câu 3. (1.0 điểm) Em hiểu như thế nào về ý kiến: Thần tượng nên đứng từ xa để ngắm, nếu đến gần sẽ không còn hoàn hảo?

Đọc văn bản sau:

(1)“Lý tưởng hoá” khiến bạn nâng ai đó lên thiên đường... Nhà phân tâm học Otto F. Kernberg cho rằng: “Lý tưởng hoá bao gồm việc phủ nhận các đặc điểm không mong muốn của đối tượng, sau đó nâng cao đối tượng bằng cách phóng chiều ham muốn của bản thân lên họ”.

(2) Những đức tính tốt đẹp mà ta gán lên thần tượng thực chất lại phản ánh những điều mà ta khao khát bản thân mình có được. Nếu thường xuyên cảm thấy mình bị chèn ép và bắt nạt, ta có xu hướng tưởng tượng nên hình mẫu một con người mạnh mẽ khảng khái, luôn chống lại những bất công trong xã hội, tưởng tượng mình được họ cứu giúp. Nếu ta là người thích sự phù phiếm, tưởng tượng của ta là những hình mẫu giàu có, phong lưu, sang chảnh... Đồng thời, chúng ta phủ nhận những đặc điểm mà mình không mong muốn ở thần tượng để tạo ra một con người lý tưởng, “xứng đáng” cho ta hâm mộ.

(3) Do đó, thần tượng trong mắt chúng ta vô cùng tuyệt vời, thậm chí còn được gán cho những khả năng và trí tuệ siêu phàm. Tuy nhiên, bất kể họ xuất sắc đến đâu, thì việc đặt một cá nhân lên chiếc bệ thờ mang tên “người hoàn hảo” đều sẽ khiến ta vỡ mộng. Trên đời không có ai hoàn hảo. Thần tượng có thể sở hữu những đặc điểm và tài năng đặc biệt, nhưng chắc chắn họ cũng có những điểm yếu, khuyết điểm và lỗi lầm như người bình thường. Khi mọi người có những hình mẫu để hướng tới, họ cảm thấy có động lực và niềm tin vào cuộc sống, nhưng sự lý tưởng hoá đối với bất cứ ai chắc chắn cũng sẽ dẫn đến thất vọng. Chúng ta có thể ngưỡng mộ, thậm chí bắt chước các khía cạnh của những người xuất sắc, nhưng việc tự tưởng tượng rồi tôn họ lên thành hình mẫu hoàn mỹ là một việc làm sai lầm.

(4) Thần tượng nên đứng từ xa để ngắm, nếu đến gần sẽ không còn hoàn hảo.

(Theo Lê Bảo Ngọc, Không phải sói nhưng cũng đừng là cừu, NXB Thế giới, 2022, trang 228- 230)

Câu 4. (1.0 điểm) Nêu luận đề của văn bản. Cơ sở nào giúp em xác định được luận đề?

Đọc văn bản sau:

(1)“Lý tưởng hoá” khiến bạn nâng ai đó lên thiên đường... Nhà phân tâm học Otto F. Kernberg cho rằng: “Lý tưởng hoá bao gồm việc phủ nhận các đặc điểm không mong muốn của đối tượng, sau đó nâng cao đối tượng bằng cách phóng chiều ham muốn của bản thân lên họ”.

(2) Những đức tính tốt đẹp mà ta gán lên thần tượng thực chất lại phản ánh những điều mà ta khao khát bản thân mình có được. Nếu thường xuyên cảm thấy mình bị chèn ép và bắt nạt, ta có xu hướng tưởng tượng nên hình mẫu một con người mạnh mẽ khảng khái, luôn chống lại những bất công trong xã hội, tưởng tượng mình được họ cứu giúp. Nếu ta là người thích sự phù phiếm, tưởng tượng của ta là những hình mẫu giàu có, phong lưu, sang chảnh... Đồng thời, chúng ta phủ nhận những đặc điểm mà mình không mong muốn ở thần tượng để tạo ra một con người lý tưởng, “xứng đáng” cho ta hâm mộ.

(3) Do đó, thần tượng trong mắt chúng ta vô cùng tuyệt vời, thậm chí còn được gán cho những khả năng và trí tuệ siêu phàm. Tuy nhiên, bất kể họ xuất sắc đến đâu, thì việc đặt một cá nhân lên chiếc bệ thờ mang tên “người hoàn hảo” đều sẽ khiến ta vỡ mộng. Trên đời không có ai hoàn hảo. Thần tượng có thể sở hữu những đặc điểm và tài năng đặc biệt, nhưng chắc chắn họ cũng có những điểm yếu, khuyết điểm và lỗi lầm như người bình thường. Khi mọi người có những hình mẫu để hướng tới, họ cảm thấy có động lực và niềm tin vào cuộc sống, nhưng sự lý tưởng hoá đối với bất cứ ai chắc chắn cũng sẽ dẫn đến thất vọng. Chúng ta có thể ngưỡng mộ, thậm chí bắt chước các khía cạnh của những người xuất sắc, nhưng việc tự tưởng tượng rồi tôn họ lên thành hình mẫu hoàn mỹ là một việc làm sai lầm.

(4) Thần tượng nên đứng từ xa để ngắm, nếu đến gần sẽ không còn hoàn hảo.

(Theo Lê Bảo Ngọc, Không phải sói nhưng cũng đừng là cừu, NXB Thế giới, 2022, trang 228- 230)

Câu 5. (1.0 điểm) Xác định lời dẫn và cách dẫn cho câu văn sau:

Nhà phân tâm học Otto F. Kernberg cho rằng: “Lý tưởng hoá bao gồm việc phủ nhận các đặc điểm không mong muốn của đối tượng, sau đó nâng cao đối tượng bằng cách phóng chiều ham muốn của bản thân lên họ”