Từ đoạn trích “Hãy nghe nó thúc báo oan trả cừu” trong vở kịch Hamlet (William Shakespeare), anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nhận xét về nội dung tư tưởng của đoạn trích.

Câu 7:

Martin Luther King từng nói: “Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành động và lời nói của người xấu mà còn cả vì sự im lặng đáng sợ của người tốt”. Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên

Lời giải:

A

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

Nghị luận xã hội.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Sự im lặng, thờ ơ của những người tốt khi đứng trước cái xấu.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

Học sinh có thể triển khai bài làm theo nhiều hướng khác nhau; phân tích tác phẩm để làm sáng tỏ vấn đề; phối hợp các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu để tạo tính chặt chẽ, logic, thuyết phục. Gợi ý:

– Xác định lập trường, quan điểm của người viết với vấn đề nghị luận (đồng tình với quan điểm).

– Giải thích vấn đề: “kẻ xấu”, “người tốt”, “lời nói và hành động của kẻ xấu”, “sự im lặng của những người tốt”.

+ “Kẻ xấu”: những kẻ độc ác, tàn nhẫn, quỷ quyệt, có tư tưởng và hành động làm hại người khác.

+ “Người tốt”: người đạo đức, ôn hòa, nhân hậu, không có ý nghĩ hay hành động làm tổn hại đến người khác.

+ “Sự im lặng của những người tốt”: thái độ bàng quan, thờ ơ, né tránh, im lặng, không hành động, lên tiếng khi chứng kiến các hành động sai trái của những người xấu. → Dần dần thành sự vô cảm, thiếu trách nhiệm, vị kỉ.

– Bàn luận: Vì sao đồng tình?

+ Sự im lặng của những người tốt tạo điều kiện cho cái xấu tự do lộng hành, và những bi kịch sẽ len lỏi, bùng lên khắp nơi. Những im lặng đáng sợ ấy ở một khía cạnh nào đó là sự ủng hộ, tiếp tay cho cái xấu.

+ Sự im lặng của những người tốt sẽ khiến cho những nạn nhân bị kẻ xấu hãm hại đơn độc, bế tắc, cùng quẫn. Điều đó làm cho những nỗi đau đớn xót xa và sâu sắc thêm.

+ Sự im lặng của những người tốt sẽ khiến cho con người xa cách, sẽ làm vơi hụt đi những niềm vui, hạnh phúc và những giá trị tốt đẹp.

– Bàn luận mở rộng: sự im lặng của người tốt cũng có thể do họ còn cảm thấy đơn độc, bất lực trước sự hung tàn của cái xấu, cái ác; xã hội chưa đủ công bằng, cái ác, bất công còn nhan nhản lộng hành khắp nơi thì không thể tạo điều kiện cho những người tốt lên tiếng và đấu tranh.

– Liên hệ bản thân về nhận thức và hành động: tôn trọng chân lí, tôn trọng sự thật, dũng cảm đứng về phía lẽ phải; phê phán, lên án cái xấu từ kể cả từ những việc giản dị, nhỏ bé đời thường; lan tỏa yêu thương và sống thấu hiểu…

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau

– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Câu 1:

HÃY NGHE NÓ THÚC BÁO OAN TRẢ CỪU

Có tiếng kèn đồng vang lên. Các đào kép ra diễn một màn tuồng câm.

Một ông vua và một bà hoàng hậu ra, vẻ âu yếm. Hậu ôm lấy vua, vua ôm lấy hậu. Hậu quỳ xuống làm bộ điệu thề thốt. Vua đỡ hậu dậy, ngả đầu vào cổ hậu, rồi nằm xuống trên một luống hoa. Thấy vua ngủ say, hậu lén ra ngoài. Lập tức có một gã đàn ông bước vào, lột lấy vương miện mà hôn hít; đổ thuốc độc vào tai vua rồi đi ra. Hậu quay vào, thấy vua đã chết, làm bộ điệu than khóc thảm thiết. Tên sát nhân cùng với hai ba người nữa vào làm ra vẻ cũng khóc than với hậu và khuân xác chết ra ngoài. Tên sát nhân đưa những tặng phẩm ra và tán tỉnh hậu. Thoạt đầu hậu tỏ vẻ kháng cự từ chối, nhưng sau thì cũng ưng thuận.

Cả bọn vào.

Ô-phê-li-a: Thưa điện hạ, lớp tuồng câm kia ý nghĩa thế nào?

Hăm-lét: Chà, chắc là âm mưu ám muội, chuyện chẳng lành đâu.

Ô-phê-li-a: Chắc họ định giới thiệu nội dung của vở tuồng.

Một người giáo đầu ra.

Hăm-lét: Nghe anh chàng này nói, ta sẽ rõ. Các đào kép không giữ được gì bí mật đầu. Họ sẽ tiết lộ hết cả.

Ô-phê-li-a: Điện hạ kì quá, thật kì quá. Để thiếp xem vở tuồng ra sao. [...]

Hăm-lét: Tâu Lệnh bà, Lệnh bà thấy vở tuồng thế nào?

Hậu: Mẹ nghĩ rằng vai nữ thề thốt quá nhiều.

Hăm-lét: Ồ, nhưng bà ấy giữ được lời nguyền.

Vua: Con có hiểu được ý nghĩa của vở không? Có điều gì ác ý bên trong không?

Hăm-lét: Không, không, tâu Bệ hạ, họ đùa cợt đấy thôi, bỏ thuốc độc đùa đấy thôi, làm chi có điều gì ác ý trên đời này.

Vua: Tên vở tuồng là gì nhỉ?

Hăm-lét: Cái bẫy chuột. Lạy chúa, sao lại gọi thế? Đây là theo nghĩa bóng. Vở tuồng diễn lại một cảnh ám sát ở kinh thành Viên. Gông-da-gô là tên quận công, quận chúa là Bap-ti-xta. Lát nữa Bệ hạ sẽ rõ. Câu chuyện khốn nạn quá. Nhưng mà có sao đâu? Bệ hạ, cũng như chúng ta ở đây, lương tâm trong trắng, có chi mà phải động lòng. Kệ cho những kẻ lòng lang dạ thú run sợ, còn chúng ta thì cứ thản nhiên.

Vai Lu-xi-a-nút ra. Đây là vai Lu-xi-a-nút, cháu vua đây.

Hăm-lét: [...] Bắt đầu đi, hỡi kẻ sát nhân, đồ khốn khiếp, hãy trút bỏ bộ mặt quỷ mà bắt đầu đi. Nào, quạ đen đang đứng kêu than, hãy nghe nó thúc báo oan trả cừu .

Lu-xi-a-nút: Ý nghĩ hắc ám, bàn tay rắn chắc, độc dược hiệu nghiệm và thời cơ thuận lợi, thì giờ đồng loã, vì không một ai hay ai biết! Mi, một chất hỗn hợp kì lạ lấy từ tinh cỏ dại, trong đêm khuya thanh vắng, ba lần nhiễm độc, ba lần nữa thần Hi-cát phù phép, hãy đem ma lực tự nhiên, sức mạnh tàn bạo của mi ra mà kết liễu tức thì cuộc đời cường tráng.

Đổ thuốc độc vào tai vua đang ngủ.

Hăm-lét: Nó giết vua ở trong vườn để đoạt ngôi báu đấy! Vua này tên là Gông-da-gô. Chuyện hoàn toàn có thật và đã được viết lại bằng ngôn ngữ Ý rất tinh vi. Lát nữa cô sẽ thấy tên sát nhân làm thế nào mà chiếm đoạt được tình yêu của vợ Gông-da-gô.

Ô-phê-li-a: Chúa thượng đứng dậy kìa.

Hăm-lét: Sao! Mới bắn đạn giả mà đã sợ à?

Hậu: Kìa, Bệ hạ làm sao vậy?

Pô-lô-ni-út: Thôi! Ngừng diễn!

Vua: Đuốc đâu, đem đây ngay, đi thôi!

Tất cả: Đuốc đâu! Đuốc đâu! Đuốc đâu!

Tất cả vào trừ Hăm-lét và Hô-ra-xi-ô.

Hăm-lét (hát): Hừ, cứ để hươu con tử nạn

Tiếng đau thương phải rống kêu lên:

Để cho cái chú nai vàng

Ngây thơ đồng cỏ thênh thang giỡn đùa.

Kẻ đang thức, kẻ thì mê ngủ,

Ấy sự đời cứ thế mà trôi.

Này bạn ơi, hát như thế mà lại thêm cái mũ lông sù sụ trên đầu, giày hài có đính thêm hai bông hồng xứ Prô-văng-xơ thì, nếu chẳng may số mệnh trớ trêu, ta lâm vận bĩ, liệu có thể theo nghề đào kép được không nhỉ […] Ồ, Hô-ra-xi-ô thân mến. Lời nói của hồn ma thật đáng ngàn vàng nhé. Bạn có thấy không?

Hô-ra-xi-ô: Thật rõ quá, thưa Điện hạ.

Hăm-lét: Đúng vào lúc bỏ thuốc độc.

Hô-ra-xi-ô: Tôi nhận thấy rõ ràng lúc đó mặt y biến sắc.

Hăm-lét: A ha! Nào, cử nhạc nào! Nào! Các ban nhạc công! Vì nếu đức vua ngài không thích tuồng hài thì chỉ vì tuồng hài không làm ngài thích đấy thôi. Nào! Cử nhạc nào!

[...] Pô-lô-ni-út ra.

Pô-lô-ni-út: Thưa Điện hạ, Hoàng hậu muốn nói chuyện với người ngay bây giờ.

[…]

Hăm-lét: “Ngay bây giờ”, nói thì dễ quá. Các bạn ơi, xin lui ra đi cho.

Tất cả vào trừ Hăm-lét.

Giờ đây đúng là lúc đêm khuya thanh vắng, giờ của ma thiêng, quỷ dữ, những nấm mồ hé mở và địa ngục toả tà khí ra khắp thế gian này. Giờ đây ta có thể uống máu nóng và làm những việc khủng khiếp, những việc mà ánh sáng ban ngày phải run lên, kinh sợ khi nhìn thấy. Hãy bình tĩnh lại! Bây giờ ta phải đến gặp mẹ ta. Ôi tim ta hỡi! Đừng để bản chất nhân ái của mi, đừng để linh hồn của Nê-rông thâm nhập vào lồng ngực cứng rắn này. Ác thì được, nhưng quyết không được bất nghĩa bất nhân. Ta sẽ nói với mẹ ta những lời như kim châm dao cắt, nhưng dao thật ta nhất định không dùng. Trong cuộc gặp gỡ này, miệng lưỡi và tâm hồn ta phải hư nguỵ . Những lời nói của ta sẽ làm cho mẹ ta phải tủi hổ, đau đớn, nhưng ra tay hành động thì nhất định tâm hồn ta không bao giờ cho phép.

(Trích Hăm-lét, William Shakespeare tuyển tập tác phẩm, tr. 224 – 234)

Chú thích: Hăm-lét là vở bi kịch năm hồi của Sếch-xpia, được viết vào khoảng năm 1601, cốt truyện phỏng theo một truyện dân gian Đan Mạch. Nội dung vở kịch như sau: Được tin vua cha đột ngột băng hà, thái tử Hăm-lét đang học ở Đức vội về Đan Mạch chịu tang. Chú ruột của chàng là Clô-đi-út đã lên ngôi vua và lấy mẹ chàng. Hồn ma của vua cha hiện về báo cho chàng biết tội ác của Clô-đi-út và hoàng hậu. Chàng giả điên để tìm kiếm sự thật và đánh lạc hướng kẻ thù. Chàng cũng trả lại kỉ vật cho người yêu là Ô-phê-li-a. Nhân việc gánh hát được vời vào cung điện biểu diễn cho Hăm-lét nguôi ngoai, chàng đã yêu cầu họ diễn một vở kịch có cảnh mưu sát giống như tình tiết Clô-đi-út và hoàng hậu đã làm với cha mình, nhờ đó, Hăm-lét đã phát hiện được sự thật. Chàng định hạ sát Clô-đi-út nhưng lúc đó hắn đang cầu nguyện. Hăm-lét vào phòng hoàng hậu để nói cho “những lời như kim châm dao cắt”, thấy có người nấp sau rèm, tưởng là Clô-đi-út, chàng rút gươm đâm. Không ngờ đó là Pô-lô-ni-út, cha của Ô-phê-li-a. Hăm-lét bị Clô-đi-út cho sang nước Anh với mật thư nhờ vua Anh giết chàng. Giữa đường, chàng phát hiện ra nội dung bức thư và lén thay bằng nội dung nhờ nhà vua trừng phạt hai kẻ đưa thư, còn mình thì trở về Đan Mạch. Ô-phê-li-a đau khổ đến phát điên và bị chết đuối. Clô-đi-út lợi dụng kích động hận thù của La-ớc-tơ, con trai Pô-lô-ni-út, khiến La-ớc-tơ thách Hăm-lét đấu kiếm. Trong cuộc đấu, La-ớc-tơ đâm Hăm-lét bị thương, liền sau đó, họ hăng máu xông lên, cướp đổi lưỡi gươm của nhau, Hăm-lét cũng đâm La-ớc-tơ bị thương bằng mũi gươm của La-ớc-tơ vốn được tẩm thuốc độc từ trước, còn hoàng hậu thì uống nhầm li rượu độc mà Clô-đi-út định dành cho Hăm-lét. Trước khi chết, La-ớc-tơ đã vạch tội Clô-đi-út. Mọi âm mưu tội ác bị phơi bày. Clô-đi-út đã phải nhận lưỡi gươm từ Hăm-lét cho tội ác của y. (Đoạn trích trên là một phần của cảnh II, hồi 3 của vở kịch).

Chú thích

cừu: mối thù.

Nê-rông: vua La Mã, nổi tiếng là độc ác, tàn bạo đã giết mẹ là Agrippina.

Hư nguỵ: Giả tạo.

Câu hỏi: Xác định các hình thức ngôn ngữ được sử dụng trong đoạn trích

Lời giải:

A

– Lời đối thoại giữa các nhân vật.

– Lời chỉ dẫn sân khấu của tác giả.

– Lời độc thoại của nhân vật.

Câu 2:

HÃY NGHE NÓ THÚC BÁO OAN TRẢ CỪU

Có tiếng kèn đồng vang lên. Các đào kép ra diễn một màn tuồng câm.

Một ông vua và một bà hoàng hậu ra, vẻ âu yếm. Hậu ôm lấy vua, vua ôm lấy hậu. Hậu quỳ xuống làm bộ điệu thề thốt. Vua đỡ hậu dậy, ngả đầu vào cổ hậu, rồi nằm xuống trên một luống hoa. Thấy vua ngủ say, hậu lén ra ngoài. Lập tức có một gã đàn ông bước vào, lột lấy vương miện mà hôn hít; đổ thuốc độc vào tai vua rồi đi ra. Hậu quay vào, thấy vua đã chết, làm bộ điệu than khóc thảm thiết. Tên sát nhân cùng với hai ba người nữa vào làm ra vẻ cũng khóc than với hậu và khuân xác chết ra ngoài. Tên sát nhân đưa những tặng phẩm ra và tán tỉnh hậu. Thoạt đầu hậu tỏ vẻ kháng cự từ chối, nhưng sau thì cũng ưng thuận.

Cả bọn vào.

Ô-phê-li-a: Thưa điện hạ, lớp tuồng câm kia ý nghĩa thế nào?

Hăm-lét: Chà, chắc là âm mưu ám muội, chuyện chẳng lành đâu.

Ô-phê-li-a: Chắc họ định giới thiệu nội dung của vở tuồng.

Một người giáo đầu ra.

Hăm-lét: Nghe anh chàng này nói, ta sẽ rõ. Các đào kép không giữ được gì bí mật đầu. Họ sẽ tiết lộ hết cả.

Ô-phê-li-a: Điện hạ kì quá, thật kì quá. Để thiếp xem vở tuồng ra sao. [...]

Hăm-lét: Tâu Lệnh bà, Lệnh bà thấy vở tuồng thế nào?

Hậu: Mẹ nghĩ rằng vai nữ thề thốt quá nhiều.

Hăm-lét: Ồ, nhưng bà ấy giữ được lời nguyền.

Vua: Con có hiểu được ý nghĩa của vở không? Có điều gì ác ý bên trong không?

Hăm-lét: Không, không, tâu Bệ hạ, họ đùa cợt đấy thôi, bỏ thuốc độc đùa đấy thôi, làm chi có điều gì ác ý trên đời này.

Vua: Tên vở tuồng là gì nhỉ?

Hăm-lét: Cái bẫy chuột. Lạy chúa, sao lại gọi thế? Đây là theo nghĩa bóng. Vở tuồng diễn lại một cảnh ám sát ở kinh thành Viên. Gông-da-gô là tên quận công, quận chúa là Bap-ti-xta. Lát nữa Bệ hạ sẽ rõ. Câu chuyện khốn nạn quá. Nhưng mà có sao đâu? Bệ hạ, cũng như chúng ta ở đây, lương tâm trong trắng, có chi mà phải động lòng. Kệ cho những kẻ lòng lang dạ thú run sợ, còn chúng ta thì cứ thản nhiên.

Vai Lu-xi-a-nút ra. Đây là vai Lu-xi-a-nút, cháu vua đây.

Hăm-lét: [...] Bắt đầu đi, hỡi kẻ sát nhân, đồ khốn khiếp, hãy trút bỏ bộ mặt quỷ mà bắt đầu đi. Nào, quạ đen đang đứng kêu than, hãy nghe nó thúc báo oan trả cừu .

Lu-xi-a-nút: Ý nghĩ hắc ám, bàn tay rắn chắc, độc dược hiệu nghiệm và thời cơ thuận lợi, thì giờ đồng loã, vì không một ai hay ai biết! Mi, một chất hỗn hợp kì lạ lấy từ tinh cỏ dại, trong đêm khuya thanh vắng, ba lần nhiễm độc, ba lần nữa thần Hi-cát phù phép, hãy đem ma lực tự nhiên, sức mạnh tàn bạo của mi ra mà kết liễu tức thì cuộc đời cường tráng.

Đổ thuốc độc vào tai vua đang ngủ.

Hăm-lét: Nó giết vua ở trong vườn để đoạt ngôi báu đấy! Vua này tên là Gông-da-gô. Chuyện hoàn toàn có thật và đã được viết lại bằng ngôn ngữ Ý rất tinh vi. Lát nữa cô sẽ thấy tên sát nhân làm thế nào mà chiếm đoạt được tình yêu của vợ Gông-da-gô.

Ô-phê-li-a: Chúa thượng đứng dậy kìa.

Hăm-lét: Sao! Mới bắn đạn giả mà đã sợ à?

Hậu: Kìa, Bệ hạ làm sao vậy?

Pô-lô-ni-út: Thôi! Ngừng diễn!

Vua: Đuốc đâu, đem đây ngay, đi thôi!

Tất cả: Đuốc đâu! Đuốc đâu! Đuốc đâu!

Tất cả vào trừ Hăm-lét và Hô-ra-xi-ô.

Hăm-lét (hát): Hừ, cứ để hươu con tử nạn

Tiếng đau thương phải rống kêu lên:

Để cho cái chú nai vàng

Ngây thơ đồng cỏ thênh thang giỡn đùa.

Kẻ đang thức, kẻ thì mê ngủ,

Ấy sự đời cứ thế mà trôi.

Này bạn ơi, hát như thế mà lại thêm cái mũ lông sù sụ trên đầu, giày hài có đính thêm hai bông hồng xứ Prô-văng-xơ thì, nếu chẳng may số mệnh trớ trêu, ta lâm vận bĩ, liệu có thể theo nghề đào kép được không nhỉ […] Ồ, Hô-ra-xi-ô thân mến. Lời nói của hồn ma thật đáng ngàn vàng nhé. Bạn có thấy không?

Hô-ra-xi-ô: Thật rõ quá, thưa Điện hạ.

Hăm-lét: Đúng vào lúc bỏ thuốc độc.

Hô-ra-xi-ô: Tôi nhận thấy rõ ràng lúc đó mặt y biến sắc.

Hăm-lét: A ha! Nào, cử nhạc nào! Nào! Các ban nhạc công! Vì nếu đức vua ngài không thích tuồng hài thì chỉ vì tuồng hài không làm ngài thích đấy thôi. Nào! Cử nhạc nào!

[...] Pô-lô-ni-út ra.

Pô-lô-ni-út: Thưa Điện hạ, Hoàng hậu muốn nói chuyện với người ngay bây giờ.

[…]

Hăm-lét: “Ngay bây giờ”, nói thì dễ quá. Các bạn ơi, xin lui ra đi cho.

Tất cả vào trừ Hăm-lét.

Giờ đây đúng là lúc đêm khuya thanh vắng, giờ của ma thiêng, quỷ dữ, những nấm mồ hé mở và địa ngục toả tà khí ra khắp thế gian này. Giờ đây ta có thể uống máu nóng và làm những việc khủng khiếp, những việc mà ánh sáng ban ngày phải run lên, kinh sợ khi nhìn thấy. Hãy bình tĩnh lại! Bây giờ ta phải đến gặp mẹ ta. Ôi tim ta hỡi! Đừng để bản chất nhân ái của mi, đừng để linh hồn của Nê-rông thâm nhập vào lồng ngực cứng rắn này. Ác thì được, nhưng quyết không được bất nghĩa bất nhân. Ta sẽ nói với mẹ ta những lời như kim châm dao cắt, nhưng dao thật ta nhất định không dùng. Trong cuộc gặp gỡ này, miệng lưỡi và tâm hồn ta phải hư nguỵ . Những lời nói của ta sẽ làm cho mẹ ta phải tủi hổ, đau đớn, nhưng ra tay hành động thì nhất định tâm hồn ta không bao giờ cho phép.

(Trích Hăm-lét, William Shakespeare tuyển tập tác phẩm, tr. 224 – 234)

Chú thích: Hăm-lét là vở bi kịch năm hồi của Sếch-xpia, được viết vào khoảng năm 1601, cốt truyện phỏng theo một truyện dân gian Đan Mạch. Nội dung vở kịch như sau: Được tin vua cha đột ngột băng hà, thái tử Hăm-lét đang học ở Đức vội về Đan Mạch chịu tang. Chú ruột của chàng là Clô-đi-út đã lên ngôi vua và lấy mẹ chàng. Hồn ma của vua cha hiện về báo cho chàng biết tội ác của Clô-đi-út và hoàng hậu. Chàng giả điên để tìm kiếm sự thật và đánh lạc hướng kẻ thù. Chàng cũng trả lại kỉ vật cho người yêu là Ô-phê-li-a. Nhân việc gánh hát được vời vào cung điện biểu diễn cho Hăm-lét nguôi ngoai, chàng đã yêu cầu họ diễn một vở kịch có cảnh mưu sát giống như tình tiết Clô-đi-út và hoàng hậu đã làm với cha mình, nhờ đó, Hăm-lét đã phát hiện được sự thật. Chàng định hạ sát Clô-đi-út nhưng lúc đó hắn đang cầu nguyện. Hăm-lét vào phòng hoàng hậu để nói cho “những lời như kim châm dao cắt”, thấy có người nấp sau rèm, tưởng là Clô-đi-út, chàng rút gươm đâm. Không ngờ đó là Pô-lô-ni-út, cha của Ô-phê-li-a. Hăm-lét bị Clô-đi-út cho sang nước Anh với mật thư nhờ vua Anh giết chàng. Giữa đường, chàng phát hiện ra nội dung bức thư và lén thay bằng nội dung nhờ nhà vua trừng phạt hai kẻ đưa thư, còn mình thì trở về Đan Mạch. Ô-phê-li-a đau khổ đến phát điên và bị chết đuối. Clô-đi-út lợi dụng kích động hận thù của La-ớc-tơ, con trai Pô-lô-ni-út, khiến La-ớc-tơ thách Hăm-lét đấu kiếm. Trong cuộc đấu, La-ớc-tơ đâm Hăm-lét bị thương, liền sau đó, họ hăng máu xông lên, cướp đổi lưỡi gươm của nhau, Hăm-lét cũng đâm La-ớc-tơ bị thương bằng mũi gươm của La-ớc-tơ vốn được tẩm thuốc độc từ trước, còn hoàng hậu thì uống nhầm li rượu độc mà Clô-đi-út định dành cho Hăm-lét. Trước khi chết, La-ớc-tơ đã vạch tội Clô-đi-út. Mọi âm mưu tội ác bị phơi bày. Clô-đi-út đã phải nhận lưỡi gươm từ Hăm-lét cho tội ác của y. (Đoạn trích trên là một phần của cảnh II, hồi 3 của vở kịch).

Chú thích:

cừu: mối thù.

Nê-rông: vua La Mã, nổi tiếng là độc ác, tàn bạo đã giết mẹ là Agrippina.

Hư nguỵ: Giả tạo.

Câu hỏi: Chỉ ra và phân tích xung đột trung tâm trong đoạn trích trên

Lời giải:

A

– Xung đột trung tâm: Hăm–lét và Clô–đi–út, hoàng hậu.

– Đây là xung đột giữa niềm khát khao truy tìm sự thật và sự dối trá, ác độc (giữa cái thiện và cái ác, giữa công lý và tội ác).

Câu 3:

HÃY NGHE NÓ THÚC BÁO OAN TRẢ CỪU

Có tiếng kèn đồng vang lên. Các đào kép ra diễn một màn tuồng câm.

Một ông vua và một bà hoàng hậu ra, vẻ âu yếm. Hậu ôm lấy vua, vua ôm lấy hậu. Hậu quỳ xuống làm bộ điệu thề thốt. Vua đỡ hậu dậy, ngả đầu vào cổ hậu, rồi nằm xuống trên một luống hoa. Thấy vua ngủ say, hậu lén ra ngoài. Lập tức có một gã đàn ông bước vào, lột lấy vương miện mà hôn hít; đổ thuốc độc vào tai vua rồi đi ra. Hậu quay vào, thấy vua đã chết, làm bộ điệu than khóc thảm thiết. Tên sát nhân cùng với hai ba người nữa vào làm ra vẻ cũng khóc than với hậu và khuân xác chết ra ngoài. Tên sát nhân đưa những tặng phẩm ra và tán tỉnh hậu. Thoạt đầu hậu tỏ vẻ kháng cự từ chối, nhưng sau thì cũng ưng thuận.

Cả bọn vào.

Ô-phê-li-a: Thưa điện hạ, lớp tuồng câm kia ý nghĩa thế nào?

Hăm-lét: Chà, chắc là âm mưu ám muội, chuyện chẳng lành đâu.

Ô-phê-li-a: Chắc họ định giới thiệu nội dung của vở tuồng.

Một người giáo đầu ra.

Hăm-lét: Nghe anh chàng này nói, ta sẽ rõ. Các đào kép không giữ được gì bí mật đầu. Họ sẽ tiết lộ hết cả.

Ô-phê-li-a: Điện hạ kì quá, thật kì quá. Để thiếp xem vở tuồng ra sao. [...]

Hăm-lét: Tâu Lệnh bà, Lệnh bà thấy vở tuồng thế nào?

Hậu: Mẹ nghĩ rằng vai nữ thề thốt quá nhiều.

Hăm-lét: Ồ, nhưng bà ấy giữ được lời nguyền.

Vua: Con có hiểu được ý nghĩa của vở không? Có điều gì ác ý bên trong không?

Hăm-lét: Không, không, tâu Bệ hạ, họ đùa cợt đấy thôi, bỏ thuốc độc đùa đấy thôi, làm chi có điều gì ác ý trên đời này.

Vua: Tên vở tuồng là gì nhỉ?

Hăm-lét: Cái bẫy chuột. Lạy chúa, sao lại gọi thế? Đây là theo nghĩa bóng. Vở tuồng diễn lại một cảnh ám sát ở kinh thành Viên. Gông-da-gô là tên quận công, quận chúa là Bap-ti-xta. Lát nữa Bệ hạ sẽ rõ. Câu chuyện khốn nạn quá. Nhưng mà có sao đâu? Bệ hạ, cũng như chúng ta ở đây, lương tâm trong trắng, có chi mà phải động lòng. Kệ cho những kẻ lòng lang dạ thú run sợ, còn chúng ta thì cứ thản nhiên.

Vai Lu-xi-a-nút ra. Đây là vai Lu-xi-a-nút, cháu vua đây.

Hăm-lét: [...] Bắt đầu đi, hỡi kẻ sát nhân, đồ khốn khiếp, hãy trút bỏ bộ mặt quỷ mà bắt đầu đi. Nào, quạ đen đang đứng kêu than, hãy nghe nó thúc báo oan trả cừu .

Lu-xi-a-nút: Ý nghĩ hắc ám, bàn tay rắn chắc, độc dược hiệu nghiệm và thời cơ thuận lợi, thì giờ đồng loã, vì không một ai hay ai biết! Mi, một chất hỗn hợp kì lạ lấy từ tinh cỏ dại, trong đêm khuya thanh vắng, ba lần nhiễm độc, ba lần nữa thần Hi-cát phù phép, hãy đem ma lực tự nhiên, sức mạnh tàn bạo của mi ra mà kết liễu tức thì cuộc đời cường tráng.

Đổ thuốc độc vào tai vua đang ngủ.

Hăm-lét: Nó giết vua ở trong vườn để đoạt ngôi báu đấy! Vua này tên là Gông-da-gô. Chuyện hoàn toàn có thật và đã được viết lại bằng ngôn ngữ Ý rất tinh vi. Lát nữa cô sẽ thấy tên sát nhân làm thế nào mà chiếm đoạt được tình yêu của vợ Gông-da-gô.

Ô-phê-li-a: Chúa thượng đứng dậy kìa.

Hăm-lét: Sao! Mới bắn đạn giả mà đã sợ à?

Hậu: Kìa, Bệ hạ làm sao vậy?

Pô-lô-ni-út: Thôi! Ngừng diễn!

Vua: Đuốc đâu, đem đây ngay, đi thôi!

Tất cả: Đuốc đâu! Đuốc đâu! Đuốc đâu!

Tất cả vào trừ Hăm-lét và Hô-ra-xi-ô.

Hăm-lét (hát): Hừ, cứ để hươu con tử nạn

Tiếng đau thương phải rống kêu lên:

Để cho cái chú nai vàng

Ngây thơ đồng cỏ thênh thang giỡn đùa.

Kẻ đang thức, kẻ thì mê ngủ,

Ấy sự đời cứ thế mà trôi.

Này bạn ơi, hát như thế mà lại thêm cái mũ lông sù sụ trên đầu, giày hài có đính thêm hai bông hồng xứ Prô-văng-xơ thì, nếu chẳng may số mệnh trớ trêu, ta lâm vận bĩ, liệu có thể theo nghề đào kép được không nhỉ […] Ồ, Hô-ra-xi-ô thân mến. Lời nói của hồn ma thật đáng ngàn vàng nhé. Bạn có thấy không?

Hô-ra-xi-ô: Thật rõ quá, thưa Điện hạ.

Hăm-lét: Đúng vào lúc bỏ thuốc độc.

Hô-ra-xi-ô: Tôi nhận thấy rõ ràng lúc đó mặt y biến sắc.

Hăm-lét: A ha! Nào, cử nhạc nào! Nào! Các ban nhạc công! Vì nếu đức vua ngài không thích tuồng hài thì chỉ vì tuồng hài không làm ngài thích đấy thôi. Nào! Cử nhạc nào!

[...] Pô-lô-ni-út ra.

Pô-lô-ni-út: Thưa Điện hạ, Hoàng hậu muốn nói chuyện với người ngay bây giờ.

[…]

Hăm-lét: “Ngay bây giờ”, nói thì dễ quá. Các bạn ơi, xin lui ra đi cho.

Tất cả vào trừ Hăm-lét.

Giờ đây đúng là lúc đêm khuya thanh vắng, giờ của ma thiêng, quỷ dữ, những nấm mồ hé mở và địa ngục toả tà khí ra khắp thế gian này. Giờ đây ta có thể uống máu nóng và làm những việc khủng khiếp, những việc mà ánh sáng ban ngày phải run lên, kinh sợ khi nhìn thấy. Hãy bình tĩnh lại! Bây giờ ta phải đến gặp mẹ ta. Ôi tim ta hỡi! Đừng để bản chất nhân ái của mi, đừng để linh hồn của Nê-rông thâm nhập vào lồng ngực cứng rắn này. Ác thì được, nhưng quyết không được bất nghĩa bất nhân. Ta sẽ nói với mẹ ta những lời như kim châm dao cắt, nhưng dao thật ta nhất định không dùng. Trong cuộc gặp gỡ này, miệng lưỡi và tâm hồn ta phải hư nguỵ . Những lời nói của ta sẽ làm cho mẹ ta phải tủi hổ, đau đớn, nhưng ra tay hành động thì nhất định tâm hồn ta không bao giờ cho phép.

(Trích Hăm-lét, William Shakespeare tuyển tập tác phẩm, tr. 224 – 234)

Chú thích: Hăm-lét là vở bi kịch năm hồi của Sếch-xpia, được viết vào khoảng năm 1601, cốt truyện phỏng theo một truyện dân gian Đan Mạch. Nội dung vở kịch như sau: Được tin vua cha đột ngột băng hà, thái tử Hăm-lét đang học ở Đức vội về Đan Mạch chịu tang. Chú ruột của chàng là Clô-đi-út đã lên ngôi vua và lấy mẹ chàng. Hồn ma của vua cha hiện về báo cho chàng biết tội ác của Clô-đi-út và hoàng hậu. Chàng giả điên để tìm kiếm sự thật và đánh lạc hướng kẻ thù. Chàng cũng trả lại kỉ vật cho người yêu là Ô-phê-li-a. Nhân việc gánh hát được vời vào cung điện biểu diễn cho Hăm-lét nguôi ngoai, chàng đã yêu cầu họ diễn một vở kịch có cảnh mưu sát giống như tình tiết Clô-đi-út và hoàng hậu đã làm với cha mình, nhờ đó, Hăm-lét đã phát hiện được sự thật. Chàng định hạ sát Clô-đi-út nhưng lúc đó hắn đang cầu nguyện. Hăm-lét vào phòng hoàng hậu để nói cho “những lời như kim châm dao cắt”, thấy có người nấp sau rèm, tưởng là Clô-đi-út, chàng rút gươm đâm. Không ngờ đó là Pô-lô-ni-út, cha của Ô-phê-li-a. Hăm-lét bị Clô-đi-út cho sang nước Anh với mật thư nhờ vua Anh giết chàng. Giữa đường, chàng phát hiện ra nội dung bức thư và lén thay bằng nội dung nhờ nhà vua trừng phạt hai kẻ đưa thư, còn mình thì trở về Đan Mạch. Ô-phê-li-a đau khổ đến phát điên và bị chết đuối. Clô-đi-út lợi dụng kích động hận thù của La-ớc-tơ, con trai Pô-lô-ni-út, khiến La-ớc-tơ thách Hăm-lét đấu kiếm. Trong cuộc đấu, La-ớc-tơ đâm Hăm-lét bị thương, liền sau đó, họ hăng máu xông lên, cướp đổi lưỡi gươm của nhau, Hăm-lét cũng đâm La-ớc-tơ bị thương bằng mũi gươm của La-ớc-tơ vốn được tẩm thuốc độc từ trước, còn hoàng hậu thì uống nhầm li rượu độc mà Clô-đi-út định dành cho Hăm-lét. Trước khi chết, La-ớc-tơ đã vạch tội Clô-đi-út. Mọi âm mưu tội ác bị phơi bày. Clô-đi-út đã phải nhận lưỡi gươm từ Hăm-lét cho tội ác của y. (Đoạn trích trên là một phần của cảnh II, hồi 3 của vở kịch).

Chú thích:

cừu: mối thù.

Nê-rông: vua La Mã, nổi tiếng là độc ác, tàn bạo đã giết mẹ là Agrippina.

Hư nguỵ: Giả tạo.

Câu hỏi: Phân tích ý nghĩa hình ảnh “Kẻ đang thức” trong câu hát “Kẻ đang thức, kẻ thì mê ngủ, Ấy sự đời cứ thế mà trôi” của Hăm–lét

Lời giải:

A

– Trong đoạn trích, “Kẻ đang thức” là ẩn dụ cho người đã truy tìm, phát hiện được sự thật về tội ác tày trời của Clô–đi–út và hoàng hậu.

– “Kẻ đang thức” là ẩn dụ cho người tỉnh ngộ, người nhận ra chân lí, nhìn thấu bản chất thật của cuộc đời.

– Ngược lại, “kẻ mê ngủ” là ẩn dụ cho những người vô tri, bị che mắt bởi quyền lực, danh lợi, hoặc cố tình làm ngơ trước tội ác.

Câu hát thể hiện cái nhìn triết lí, mỉa mai và đau đớn của Hăm– lét về sự trái ngược trong đời sống con người: kẻ thức thì cô đơn, còn kẻ mê thì đông đảo.

Qua đó, ta thấy rõ ý thức phản tỉnh và bản lĩnh dám đối diện sự thật của Hăm– lét, là biểu tượng cho người trí tuệ, dám tỉnh giữa cơn mê của thời đại.

Câu 4:

HÃY NGHE NÓ THÚC BÁO OAN TRẢ CỪU

Có tiếng kèn đồng vang lên. Các đào kép ra diễn một màn tuồng câm.

Một ông vua và một bà hoàng hậu ra, vẻ âu yếm. Hậu ôm lấy vua, vua ôm lấy hậu. Hậu quỳ xuống làm bộ điệu thề thốt. Vua đỡ hậu dậy, ngả đầu vào cổ hậu, rồi nằm xuống trên một luống hoa. Thấy vua ngủ say, hậu lén ra ngoài. Lập tức có một gã đàn ông bước vào, lột lấy vương miện mà hôn hít; đổ thuốc độc vào tai vua rồi đi ra. Hậu quay vào, thấy vua đã chết, làm bộ điệu than khóc thảm thiết. Tên sát nhân cùng với hai ba người nữa vào làm ra vẻ cũng khóc than với hậu và khuân xác chết ra ngoài. Tên sát nhân đưa những tặng phẩm ra và tán tỉnh hậu. Thoạt đầu hậu tỏ vẻ kháng cự từ chối, nhưng sau thì cũng ưng thuận.

Cả bọn vào.

Ô-phê-li-a: Thưa điện hạ, lớp tuồng câm kia ý nghĩa thế nào?

Hăm-lét: Chà, chắc là âm mưu ám muội, chuyện chẳng lành đâu.

Ô-phê-li-a: Chắc họ định giới thiệu nội dung của vở tuồng.

Một người giáo đầu ra.

Hăm-lét: Nghe anh chàng này nói, ta sẽ rõ. Các đào kép không giữ được gì bí mật đầu. Họ sẽ tiết lộ hết cả.

Ô-phê-li-a: Điện hạ kì quá, thật kì quá. Để thiếp xem vở tuồng ra sao. [...]

Hăm-lét: Tâu Lệnh bà, Lệnh bà thấy vở tuồng thế nào?

Hậu: Mẹ nghĩ rằng vai nữ thề thốt quá nhiều.

Hăm-lét: Ồ, nhưng bà ấy giữ được lời nguyền.

Vua: Con có hiểu được ý nghĩa của vở không? Có điều gì ác ý bên trong không?

Hăm-lét: Không, không, tâu Bệ hạ, họ đùa cợt đấy thôi, bỏ thuốc độc đùa đấy thôi, làm chi có điều gì ác ý trên đời này.

Vua: Tên vở tuồng là gì nhỉ?

Hăm-lét: Cái bẫy chuột. Lạy chúa, sao lại gọi thế? Đây là theo nghĩa bóng. Vở tuồng diễn lại một cảnh ám sát ở kinh thành Viên. Gông-da-gô là tên quận công, quận chúa là Bap-ti-xta. Lát nữa Bệ hạ sẽ rõ. Câu chuyện khốn nạn quá. Nhưng mà có sao đâu? Bệ hạ, cũng như chúng ta ở đây, lương tâm trong trắng, có chi mà phải động lòng. Kệ cho những kẻ lòng lang dạ thú run sợ, còn chúng ta thì cứ thản nhiên.

Vai Lu-xi-a-nút ra. Đây là vai Lu-xi-a-nút, cháu vua đây.

Hăm-lét: [...] Bắt đầu đi, hỡi kẻ sát nhân, đồ khốn khiếp, hãy trút bỏ bộ mặt quỷ mà bắt đầu đi. Nào, quạ đen đang đứng kêu than, hãy nghe nó thúc báo oan trả cừu .

Lu-xi-a-nút: Ý nghĩ hắc ám, bàn tay rắn chắc, độc dược hiệu nghiệm và thời cơ thuận lợi, thì giờ đồng loã, vì không một ai hay ai biết! Mi, một chất hỗn hợp kì lạ lấy từ tinh cỏ dại, trong đêm khuya thanh vắng, ba lần nhiễm độc, ba lần nữa thần Hi-cát phù phép, hãy đem ma lực tự nhiên, sức mạnh tàn bạo của mi ra mà kết liễu tức thì cuộc đời cường tráng.

Đổ thuốc độc vào tai vua đang ngủ.

Hăm-lét: Nó giết vua ở trong vườn để đoạt ngôi báu đấy! Vua này tên là Gông-da-gô. Chuyện hoàn toàn có thật và đã được viết lại bằng ngôn ngữ Ý rất tinh vi. Lát nữa cô sẽ thấy tên sát nhân làm thế nào mà chiếm đoạt được tình yêu của vợ Gông-da-gô.

Ô-phê-li-a: Chúa thượng đứng dậy kìa.

Hăm-lét: Sao! Mới bắn đạn giả mà đã sợ à?

Hậu: Kìa, Bệ hạ làm sao vậy?

Pô-lô-ni-út: Thôi! Ngừng diễn!

Vua: Đuốc đâu, đem đây ngay, đi thôi!

Tất cả: Đuốc đâu! Đuốc đâu! Đuốc đâu!

Tất cả vào trừ Hăm-lét và Hô-ra-xi-ô.

Hăm-lét (hát): Hừ, cứ để hươu con tử nạn

Tiếng đau thương phải rống kêu lên:

Để cho cái chú nai vàng

Ngây thơ đồng cỏ thênh thang giỡn đùa.

Kẻ đang thức, kẻ thì mê ngủ,

Ấy sự đời cứ thế mà trôi.

Này bạn ơi, hát như thế mà lại thêm cái mũ lông sù sụ trên đầu, giày hài có đính thêm hai bông hồng xứ Prô-văng-xơ thì, nếu chẳng may số mệnh trớ trêu, ta lâm vận bĩ, liệu có thể theo nghề đào kép được không nhỉ […] Ồ, Hô-ra-xi-ô thân mến. Lời nói của hồn ma thật đáng ngàn vàng nhé. Bạn có thấy không?

Hô-ra-xi-ô: Thật rõ quá, thưa Điện hạ.

Hăm-lét: Đúng vào lúc bỏ thuốc độc.

Hô-ra-xi-ô: Tôi nhận thấy rõ ràng lúc đó mặt y biến sắc.

Hăm-lét: A ha! Nào, cử nhạc nào! Nào! Các ban nhạc công! Vì nếu đức vua ngài không thích tuồng hài thì chỉ vì tuồng hài không làm ngài thích đấy thôi. Nào! Cử nhạc nào!

[...] Pô-lô-ni-út ra.

Pô-lô-ni-út: Thưa Điện hạ, Hoàng hậu muốn nói chuyện với người ngay bây giờ.

[…]

Hăm-lét: “Ngay bây giờ”, nói thì dễ quá. Các bạn ơi, xin lui ra đi cho.

Tất cả vào trừ Hăm-lét.

Giờ đây đúng là lúc đêm khuya thanh vắng, giờ của ma thiêng, quỷ dữ, những nấm mồ hé mở và địa ngục toả tà khí ra khắp thế gian này. Giờ đây ta có thể uống máu nóng và làm những việc khủng khiếp, những việc mà ánh sáng ban ngày phải run lên, kinh sợ khi nhìn thấy. Hãy bình tĩnh lại! Bây giờ ta phải đến gặp mẹ ta. Ôi tim ta hỡi! Đừng để bản chất nhân ái của mi, đừng để linh hồn của Nê-rông thâm nhập vào lồng ngực cứng rắn này. Ác thì được, nhưng quyết không được bất nghĩa bất nhân. Ta sẽ nói với mẹ ta những lời như kim châm dao cắt, nhưng dao thật ta nhất định không dùng. Trong cuộc gặp gỡ này, miệng lưỡi và tâm hồn ta phải hư nguỵ . Những lời nói của ta sẽ làm cho mẹ ta phải tủi hổ, đau đớn, nhưng ra tay hành động thì nhất định tâm hồn ta không bao giờ cho phép.

(Trích Hăm-lét, William Shakespeare tuyển tập tác phẩm, tr. 224 – 234)

Chú thích: Hăm-lét là vở bi kịch năm hồi của Sếch-xpia, được viết vào khoảng năm 1601, cốt truyện phỏng theo một truyện dân gian Đan Mạch. Nội dung vở kịch như sau: Được tin vua cha đột ngột băng hà, thái tử Hăm-lét đang học ở Đức vội về Đan Mạch chịu tang. Chú ruột của chàng là Clô-đi-út đã lên ngôi vua và lấy mẹ chàng. Hồn ma của vua cha hiện về báo cho chàng biết tội ác của Clô-đi-út và hoàng hậu. Chàng giả điên để tìm kiếm sự thật và đánh lạc hướng kẻ thù. Chàng cũng trả lại kỉ vật cho người yêu là Ô-phê-li-a. Nhân việc gánh hát được vời vào cung điện biểu diễn cho Hăm-lét nguôi ngoai, chàng đã yêu cầu họ diễn một vở kịch có cảnh mưu sát giống như tình tiết Clô-đi-út và hoàng hậu đã làm với cha mình, nhờ đó, Hăm-lét đã phát hiện được sự thật. Chàng định hạ sát Clô-đi-út nhưng lúc đó hắn đang cầu nguyện. Hăm-lét vào phòng hoàng hậu để nói cho “những lời như kim châm dao cắt”, thấy có người nấp sau rèm, tưởng là Clô-đi-út, chàng rút gươm đâm. Không ngờ đó là Pô-lô-ni-út, cha của Ô-phê-li-a. Hăm-lét bị Clô-đi-út cho sang nước Anh với mật thư nhờ vua Anh giết chàng. Giữa đường, chàng phát hiện ra nội dung bức thư và lén thay bằng nội dung nhờ nhà vua trừng phạt hai kẻ đưa thư, còn mình thì trở về Đan Mạch. Ô-phê-li-a đau khổ đến phát điên và bị chết đuối. Clô-đi-út lợi dụng kích động hận thù của La-ớc-tơ, con trai Pô-lô-ni-út, khiến La-ớc-tơ thách Hăm-lét đấu kiếm. Trong cuộc đấu, La-ớc-tơ đâm Hăm-lét bị thương, liền sau đó, họ hăng máu xông lên, cướp đổi lưỡi gươm của nhau, Hăm-lét cũng đâm La-ớc-tơ bị thương bằng mũi gươm của La-ớc-tơ vốn được tẩm thuốc độc từ trước, còn hoàng hậu thì uống nhầm li rượu độc mà Clô-đi-út định dành cho Hăm-lét. Trước khi chết, La-ớc-tơ đã vạch tội Clô-đi-út. Mọi âm mưu tội ác bị phơi bày. Clô-đi-út đã phải nhận lưỡi gươm từ Hăm-lét cho tội ác của y. (Đoạn trích trên là một phần của cảnh II, hồi 3 của vở kịch).

Chú thích:

cừu: mối thù.

Nê-rông: vua La Mã, nổi tiếng là độc ác, tàn bạo đã giết mẹ là Agrippina.

Hư nguỵ: Giả tạo.

Câu hỏi: Lời thoại “Giờ đây ta có thể uống máu nóng và làm những việc khủng khiếp, những việc mà ánh sáng ban ngày phải run lên, kinh sợ khi nhìn thấy.” thể hiện nội tâm của nhân vật Hăm–lét như thế nào?

Lời giải:

A

– Hăm–lét đã phát hiện ra sự thật về tội ác tày trời của hoàng hậu và người chú Clô–đi–út.

– Hăm–lét thể hiện sự phẫn nộ, căm giận và quyết tâm trả thù cho vua cha trở nên sôi sục.

Câu 5:

HÃY NGHE NÓ THÚC BÁO OAN TRẢ CỪU

Có tiếng kèn đồng vang lên. Các đào kép ra diễn một màn tuồng câm.

Một ông vua và một bà hoàng hậu ra, vẻ âu yếm. Hậu ôm lấy vua, vua ôm lấy hậu. Hậu quỳ xuống làm bộ điệu thề thốt. Vua đỡ hậu dậy, ngả đầu vào cổ hậu, rồi nằm xuống trên một luống hoa. Thấy vua ngủ say, hậu lén ra ngoài. Lập tức có một gã đàn ông bước vào, lột lấy vương miện mà hôn hít; đổ thuốc độc vào tai vua rồi đi ra. Hậu quay vào, thấy vua đã chết, làm bộ điệu than khóc thảm thiết. Tên sát nhân cùng với hai ba người nữa vào làm ra vẻ cũng khóc than với hậu và khuân xác chết ra ngoài. Tên sát nhân đưa những tặng phẩm ra và tán tỉnh hậu. Thoạt đầu hậu tỏ vẻ kháng cự từ chối, nhưng sau thì cũng ưng thuận.

Cả bọn vào.

Ô-phê-li-a: Thưa điện hạ, lớp tuồng câm kia ý nghĩa thế nào?

Hăm-lét: Chà, chắc là âm mưu ám muội, chuyện chẳng lành đâu.

Ô-phê-li-a: Chắc họ định giới thiệu nội dung của vở tuồng.

Một người giáo đầu ra.

Hăm-lét: Nghe anh chàng này nói, ta sẽ rõ. Các đào kép không giữ được gì bí mật đầu. Họ sẽ tiết lộ hết cả.

Ô-phê-li-a: Điện hạ kì quá, thật kì quá. Để thiếp xem vở tuồng ra sao. [...]

Hăm-lét: Tâu Lệnh bà, Lệnh bà thấy vở tuồng thế nào?

Hậu: Mẹ nghĩ rằng vai nữ thề thốt quá nhiều.

Hăm-lét: Ồ, nhưng bà ấy giữ được lời nguyền.

Vua: Con có hiểu được ý nghĩa của vở không? Có điều gì ác ý bên trong không?

Hăm-lét: Không, không, tâu Bệ hạ, họ đùa cợt đấy thôi, bỏ thuốc độc đùa đấy thôi, làm chi có điều gì ác ý trên đời này.

Vua: Tên vở tuồng là gì nhỉ?

Hăm-lét: Cái bẫy chuột. Lạy chúa, sao lại gọi thế? Đây là theo nghĩa bóng. Vở tuồng diễn lại một cảnh ám sát ở kinh thành Viên. Gông-da-gô là tên quận công, quận chúa là Bap-ti-xta. Lát nữa Bệ hạ sẽ rõ. Câu chuyện khốn nạn quá. Nhưng mà có sao đâu? Bệ hạ, cũng như chúng ta ở đây, lương tâm trong trắng, có chi mà phải động lòng. Kệ cho những kẻ lòng lang dạ thú run sợ, còn chúng ta thì cứ thản nhiên.

Vai Lu-xi-a-nút ra. Đây là vai Lu-xi-a-nút, cháu vua đây.

Hăm-lét: [...] Bắt đầu đi, hỡi kẻ sát nhân, đồ khốn khiếp, hãy trút bỏ bộ mặt quỷ mà bắt đầu đi. Nào, quạ đen đang đứng kêu than, hãy nghe nó thúc báo oan trả cừu .

Lu-xi-a-nút: Ý nghĩ hắc ám, bàn tay rắn chắc, độc dược hiệu nghiệm và thời cơ thuận lợi, thì giờ đồng loã, vì không một ai hay ai biết! Mi, một chất hỗn hợp kì lạ lấy từ tinh cỏ dại, trong đêm khuya thanh vắng, ba lần nhiễm độc, ba lần nữa thần Hi-cát phù phép, hãy đem ma lực tự nhiên, sức mạnh tàn bạo của mi ra mà kết liễu tức thì cuộc đời cường tráng.

Đổ thuốc độc vào tai vua đang ngủ.

Hăm-lét: Nó giết vua ở trong vườn để đoạt ngôi báu đấy! Vua này tên là Gông-da-gô. Chuyện hoàn toàn có thật và đã được viết lại bằng ngôn ngữ Ý rất tinh vi. Lát nữa cô sẽ thấy tên sát nhân làm thế nào mà chiếm đoạt được tình yêu của vợ Gông-da-gô.

Ô-phê-li-a: Chúa thượng đứng dậy kìa.

Hăm-lét: Sao! Mới bắn đạn giả mà đã sợ à?

Hậu: Kìa, Bệ hạ làm sao vậy?

Pô-lô-ni-út: Thôi! Ngừng diễn!

Vua: Đuốc đâu, đem đây ngay, đi thôi!

Tất cả: Đuốc đâu! Đuốc đâu! Đuốc đâu!

Tất cả vào trừ Hăm-lét và Hô-ra-xi-ô.

Hăm-lét (hát): Hừ, cứ để hươu con tử nạn

Tiếng đau thương phải rống kêu lên:

Để cho cái chú nai vàng

Ngây thơ đồng cỏ thênh thang giỡn đùa.

Kẻ đang thức, kẻ thì mê ngủ,

Ấy sự đời cứ thế mà trôi.

Này bạn ơi, hát như thế mà lại thêm cái mũ lông sù sụ trên đầu, giày hài có đính thêm hai bông hồng xứ Prô-văng-xơ thì, nếu chẳng may số mệnh trớ trêu, ta lâm vận bĩ, liệu có thể theo nghề đào kép được không nhỉ […] Ồ, Hô-ra-xi-ô thân mến. Lời nói của hồn ma thật đáng ngàn vàng nhé. Bạn có thấy không?

Hô-ra-xi-ô: Thật rõ quá, thưa Điện hạ.

Hăm-lét: Đúng vào lúc bỏ thuốc độc.

Hô-ra-xi-ô: Tôi nhận thấy rõ ràng lúc đó mặt y biến sắc.

Hăm-lét: A ha! Nào, cử nhạc nào! Nào! Các ban nhạc công! Vì nếu đức vua ngài không thích tuồng hài thì chỉ vì tuồng hài không làm ngài thích đấy thôi. Nào! Cử nhạc nào!

[...] Pô-lô-ni-út ra.

Pô-lô-ni-út: Thưa Điện hạ, Hoàng hậu muốn nói chuyện với người ngay bây giờ.

[…]

Hăm-lét: “Ngay bây giờ”, nói thì dễ quá. Các bạn ơi, xin lui ra đi cho.

Tất cả vào trừ Hăm-lét.

Giờ đây đúng là lúc đêm khuya thanh vắng, giờ của ma thiêng, quỷ dữ, những nấm mồ hé mở và địa ngục toả tà khí ra khắp thế gian này. Giờ đây ta có thể uống máu nóng và làm những việc khủng khiếp, những việc mà ánh sáng ban ngày phải run lên, kinh sợ khi nhìn thấy. Hãy bình tĩnh lại! Bây giờ ta phải đến gặp mẹ ta. Ôi tim ta hỡi! Đừng để bản chất nhân ái của mi, đừng để linh hồn của Nê-rông thâm nhập vào lồng ngực cứng rắn này. Ác thì được, nhưng quyết không được bất nghĩa bất nhân. Ta sẽ nói với mẹ ta những lời như kim châm dao cắt, nhưng dao thật ta nhất định không dùng. Trong cuộc gặp gỡ này, miệng lưỡi và tâm hồn ta phải hư nguỵ . Những lời nói của ta sẽ làm cho mẹ ta phải tủi hổ, đau đớn, nhưng ra tay hành động thì nhất định tâm hồn ta không bao giờ cho phép.

(Trích Hăm-lét, William Shakespeare tuyển tập tác phẩm, tr. 224 – 234)

Chú thích: Hăm-lét là vở bi kịch năm hồi của Sếch-xpia, được viết vào khoảng năm 1601, cốt truyện phỏng theo một truyện dân gian Đan Mạch. Nội dung vở kịch như sau: Được tin vua cha đột ngột băng hà, thái tử Hăm-lét đang học ở Đức vội về Đan Mạch chịu tang. Chú ruột của chàng là Clô-đi-út đã lên ngôi vua và lấy mẹ chàng. Hồn ma của vua cha hiện về báo cho chàng biết tội ác của Clô-đi-út và hoàng hậu. Chàng giả điên để tìm kiếm sự thật và đánh lạc hướng kẻ thù. Chàng cũng trả lại kỉ vật cho người yêu là Ô-phê-li-a. Nhân việc gánh hát được vời vào cung điện biểu diễn cho Hăm-lét nguôi ngoai, chàng đã yêu cầu họ diễn một vở kịch có cảnh mưu sát giống như tình tiết Clô-đi-út và hoàng hậu đã làm với cha mình, nhờ đó, Hăm-lét đã phát hiện được sự thật. Chàng định hạ sát Clô-đi-út nhưng lúc đó hắn đang cầu nguyện. Hăm-lét vào phòng hoàng hậu để nói cho “những lời như kim châm dao cắt”, thấy có người nấp sau rèm, tưởng là Clô-đi-út, chàng rút gươm đâm. Không ngờ đó là Pô-lô-ni-út, cha của Ô-phê-li-a. Hăm-lét bị Clô-đi-út cho sang nước Anh với mật thư nhờ vua Anh giết chàng. Giữa đường, chàng phát hiện ra nội dung bức thư và lén thay bằng nội dung nhờ nhà vua trừng phạt hai kẻ đưa thư, còn mình thì trở về Đan Mạch. Ô-phê-li-a đau khổ đến phát điên và bị chết đuối. Clô-đi-út lợi dụng kích động hận thù của La-ớc-tơ, con trai Pô-lô-ni-út, khiến La-ớc-tơ thách Hăm-lét đấu kiếm. Trong cuộc đấu, La-ớc-tơ đâm Hăm-lét bị thương, liền sau đó, họ hăng máu xông lên, cướp đổi lưỡi gươm của nhau, Hăm-lét cũng đâm La-ớc-tơ bị thương bằng mũi gươm của La-ớc-tơ vốn được tẩm thuốc độc từ trước, còn hoàng hậu thì uống nhầm li rượu độc mà Clô-đi-út định dành cho Hăm-lét. Trước khi chết, La-ớc-tơ đã vạch tội Clô-đi-út. Mọi âm mưu tội ác bị phơi bày. Clô-đi-út đã phải nhận lưỡi gươm từ Hăm-lét cho tội ác của y. (Đoạn trích trên là một phần của cảnh II, hồi 3 của vở kịch).

Chú thích:

cừu: mối thù.

Nê-rông: vua La Mã, nổi tiếng là độc ác, tàn bạo đã giết mẹ là Agrippina.

Hư nguỵ: Giả tạo.

Câu hỏi: Dựa vào văn bản và phần tóm tắt vở kịch, hãy cho biết trong các nhân vật Hăm–lét, Clô–đi–út, ai là nhân vật bi kịch? Vì sao?

Lời giải:

Bạn cần đăng ký gói VIP để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn. Nâng cấp VIP

Câu hỏi:

Câu Hỏi Ôn Tập Kiểm Tra Học Kì I - Ngữ Văn 11 - Chân Trời Sáng Tạo - Đề Số 04

Câu hỏi liên quan

Trọn Bộ Giáo Án Word & PowerPoint Tiếng Anh 12 – I-Learn Smart World – Năm Học 2025-2026

Trọn Bộ Giáo Án Word & PowerPoint Tiếng Anh 12 – Global Success – Năm Học 2025-2026

Trọn Bộ Giáo Án Word & PowerPoint Hóa Học 12 – Kết Nối Tri Thức – Năm Học 2025-2026

Trọn Bộ Giáo Án Word & PowerPoint Hóa Học 12 – Chân Trời Sáng Tạo – Năm Học 2025-2026

Trọn Bộ Giáo Án Word & PowerPoint Công Nghệ 12 – Kết Nối Tri Thức – Năm Học 2025-2026

Trọn Bộ Giáo Án Word & PowerPoint Địa Lí 12 – Chân Trời Sáng Tạo – Năm Học 2025-2026

ĐĂNG KÝ GÓI THI VIP