Câu hỏi:

– Biện pháp tu từ so sánh “Đôi mắt em như ngôi sao không đổi”.

– Hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh:

+ Làm nổi bật vẻ đẹp vĩnh cửu của đôi mắt – thứ duy nhất dường như chưa thay đổi dù tình yêu đã phai tàn.

+ Tăng tính biểu cảm cho bài thơ.

– Những dòng thơ diễn tả trạng thái cảm xúc:

+ Hồn hoang vu, lòng chân thành đã khép

+ Có nghĩa là tình đã chết trong ta

+ Hồn hoang vu lòng chân thành đã khép

+ Tình ngọt ngào, tình đã chết trong ta

+ Nhưng trong tim, than ôi, đã chết rồi!

+ Hồn hoang vu, lòng chân thành đã khép

+ Tình ngọt ngào giờ đã chết trong ta

→ Bộc lộ tâm hồn trống trải, hoang vắng với trạng thái cảm xúc đau đớn tột độ. Trái tim đau đớn đang rỉ máu đã đóng khép với tình yêu, một trái tim đã chết.

– Cách thể hiện những trạng thái cảm xúc: Bộc bạch trực tiếp lòng chân thành đã khép: + “Tình đã chết trong ta”, “Hồn hoang vu”.

+“Nhưng trong tim, than ôi, đã chết rồi!”

+ “Tình ngọt ngào, tình đã chết trong ta/ Tình ngọt ngào giờ đã chết trong ta.”

→ Diễn tả nỗi đau của trái tim đang yêu được thể hiện qua những cung bậc cụ thể: lòng chân thành đã khép → tình đã chết.

→ Các điệp ngữ (“hồn hoang vu”, “đã chết”), điệp cấu trúc câu tạo nên nhịp điệu ám ảnh. Hàng loạt điệp khúc trải dọc khiến tác phẩm ngập tràn nỗi đau của trái tim đang yêu – một trái tim từng say đắm nay khô cằn, hoang vắng, chết khi không còn niềm tin.

– “Em” rất xinh đẹp, quyến rũ: Đôi mắt em như ngôi sao nhấp nháy; Đôi má hồng; lời em ngọt ngào như đường mật,...

– “Em” của hiện tại đã thay đổi, “em” không chung thuỷ:

+ “Đôi má hồng kia dường như vẫn đợi

Chuyển màu hồng thành trắng, bạc như vôi.”

+ “Chỉ con tim em bây giờ phụ bạc

Cứ nói những lời gian dối không thôi”

→ “Em” xuất hiện trong sự tương phản gay gắt giữa nhan sắc với tâm hồn: nhan sắc tuyệt đẹp vô cùng quyến rũ trái ngược với hình ảnh con tim phụ bạc, gian dối.

→ Sự gian dối, phụ bạc đã giết chết vẻ đẹp của em, để lại cảm xúc đau đớn, vô nghĩa.

→ Nhân vật “em” xuất hiện trong cảm xúc, trong nỗi đau của “ta” thật sinh động rõ nét: có vẻ ngoài tươi tắn rạng ngời, nói năng ngọt ngào nhưng là kẻ giả dối, phụ bạc. “Em” càng xinh đẹp, quyến rũ, sự giả dối trong em càng rõ nét hơn. Điều đó làm hồn “ta” hoang vu, tình đã chết.

– Những dòng thơ, từ ngữ cho thấy sự mâu thuẫn đang diễn ra trong lòng nhân vật “ta”:

+ “Em dù xinh nhưng chẳng của ngày xưa” xuất hiện hai lần trong tác phẩm.

+ Từ “những”, “cho dù”, “nhưng”, vẫn xuất hiện nhiều lần diễn tả những sự đối lập mâu thuẫn trong tâm hồn nhà thơ: em đẹp – em đã thay đổi, em không còn là em của ngày xưa; em không chung thuỷ; anh vẫn ngắm nhìn em nhưng không thể yêu em, dằn lòng quên em.

– Hiểu thêm nhân vật “ta”:

+ Đã từng yêu say đắm một cô gái xinh đẹp kiều diễm và quyến rũ.

+ Đang phải dằn lòng để chối từ tình yêu không chung thuỷ.

+ Là người có quan niệm đúng đắn về tình yêu: tình yêu phải chân thành, không giả dối; mất niềm tin là mất tình yêu; giá trị đáng quý ở cô gái là tình yêu thuỷ chung, chân thành.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn

– Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. 

– Về kiểu đoạn văn, học sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: suy nghĩ về quan điểm tình yêu được thể hiện trong bài thơ Tình đã chết.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

– Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

– Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:

– Chủ đề: Sự giả dối, phản bội sẽ giết chết tình yêu. Chỉ có tình yêu khi có niềm tin, sự chung thuỷ và tình cảm chân thành.

– Xác định quan điểm tình yêu trong bài thơ. (Học sinh tự bày tỏ suy nghĩ). Thể hiện mạch lạc suy nghĩ, quan điểm của cá nhân về tình yêu (sự chung thuỷ, nỗi đau của con người khi tình yêu chết).

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. 

– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý. 

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.