Câu hỏi:

– Cảm xúc với Trường Sa: yêu thương, trân trọng, tự hào xen lẫn xót xa “Trường Sa đau thương, gian khổ nhưng gần gũi”.

– Cảm xúc với người lính: ngưỡng mộ, kính trọng trước sự kiên nhẫn, hy sinh thầm lặng.

Từ cảm xúc của nhân vật trữ tình, tuổi trẻ hôm nay cần ý thức trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc, trân trọng hòa bình, học tập và cống hiến để xứng đáng với sự hy sinh của thế hệ đi trước. Cần giữ gìn biển đảo, phát huy tinh thần yêu nước qua hành động cụ thể như tham gia xây dựng đất nước, bảo vệ môi trường biển.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn

– Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. 

– Về kiểu đoạn văn, học sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Tác hại của việc lạm dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

– Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:

+ Làm con người trở nên sống thiếu chủ động, thiếu sáng tạo, luôn ỷ lại vào trí tuệ nhân tạo.

+ Gây ra nguy cơ ảnh hưởng đến vấn đề an ninh: xảy ra tình trạng lừa đảo qua mạng, rò rỉ thông tin cá nhân,...

+ Kìm hãm sự phát triển, sự văn minh của xã hội.

– Sắp xếp được hệ thống ý phù hợp theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. 

– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý. 

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

Xác định đúng yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận văn học.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: So sánh, đánh giá hai đoạn trích: Nhà mẹ Lê (Thạch Lam) và Làm mẹ (Nguyễn Ngọc Tư).

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

– Xác định được các ý chính của bài viết.

– Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận:

* Mở bài: Dẫn dắt vấn đề nghị luận.

* Thân bài: Giải quyết vấn đề nghị luận.

* Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận.

Gợi ý:

* Điểm giống nhau: 

– Thể loại: Truyện ngắn thấm đượm chất trữ tình, chất thơ, giàu xúc cảm.

– Đối tượng thẩm mĩ: Người phụ nữ với số phận, cảnh ngộ khác nhau, nhưng đều mang những vẻ đẹp tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam.

– Chủ đề: Trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ Việt, tình mẫu tử thiêng liêng.

* Điểm khác nhau:

– Mỗi nhân vật một cảnh ngộ, số phận khác nhau:

+ Mẹ Lê trong truyện của Thạch Lam bị cái nghèo đói đeo đẳng đến khổ sở, thảm hại.

+ Hai người phụ nữ trong Làm mẹ (Nguyễn Ngọc Tư): Người đau khổ vì thân phận “đẻ thuê”, phải dứt ruột lìa xa đứa con chín tháng mười ngày mang nặng đẻ đau. Kẻ tủi phận, đắng cay vì mang thân phụ nữ mà không có được may mắn tận hưởng thiên chức làm mẹ, chỉ biết âm thầm khát khao.

– Mỗi nhân vật mang một vẻ đẹp riêng:

+ Người mẹ của mười một đứa con trong truyện Thạch Lam: sự tần tảo, chịu thương chịu khó, dãi nắng dầm sương, không quản nhọc nhằn, đói khát để mang cho con hạt gạo, miếng cơm. 

+ Người phụ nữ chưa một lần được gọi hai tiếng “mẹ ơi” của Nguyễn Ngọc Tư: nhân hậu, bao dung, vị tha và cao thượng; không chỉ khát con, yêu con, chị còn biết cảm xúc, chia sẻ nỗi đau của người khác; không vì lòng ích kỷ, lợi ích mà cạn tình nghĩa.

* Lí giải sự giống và khác nhau:

– Cả hai tác giả đều là những người có trái tim nhân hậu.

– Mỗi tác giả có phong cách nghệ thuật riêng, có cái nhìn, có cách lí giải riêng.

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau

– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân. 

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. 

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Dấu hiệu xác định thể thơ là thơ tự do: Không có vần điệu cố định, số tiếng trong mỗi dòng không đều, cấu trúc câu thơ linh hoạt.