Câu hỏi:

Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai (1939–1945)

• Tổn thất nhân mạng khổng lồ: hơn 60–70 triệu người chết; hàng chục triệu người bị thương, tàn tật; khủng hoảng tị nạn.
• Hủy diệt vật chất – kinh tế: nhiều thành phố ở châu Âu, châu Á bị san phẳng; công nghiệp, hạ tầng kiệt quệ; nạn đói sau chiến tranh.
• Tội ác chiến tranh và diệt chủng: đặc biệt là Holocaust; thảm sát, lao động cưỡng bức, thí nghiệm trên người.
• Vũ khí hủy diệt hàng loạt xuất hiện: bom nguyên tử ở Hiroshima, Nagasaki; mở kỷ nguyên hạt nhân với nguy cơ sống còn cho nhân loại.
• Trật tự thế giới thay đổi: hình thành Liên Hợp Quốc (1945); thế giới phân cực, dẫn tới Chiến tranh Lạnh; bản đồ chính trị – biên giới, phạm vi ảnh hưởng thay đổi.
• Giải phóng dân tộc – phi thực dân hóa tăng tốc tại Á, Phi, Mỹ La-tinh.
• Tổn thương tinh thần, khủng hoảng đạo đức kéo dài qua nhiều thế hệ.

Bài học cho việc bảo vệ hòa bình thế giới hôm nay

• Ngăn ngừa chiến tranh từ sớm: giải quyết tranh chấp bằng đối thoại, pháp lý quốc tế, tôn trọng chủ quyền – toàn vẹn lãnh thổ.
• Củng cố thể chế đa phương: phát huy vai trò Liên Hợp Quốc, cơ chế an ninh tập thể, gìn giữ hòa bình; tôn trọng Hiến chương LHQ.
• Không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt: kiểm soát vũ khí, tuân thủ các hiệp ước hạt nhân – hóa học – sinh học; minh bạch, xây dựng lòng tin.
• Bảo vệ quyền con người & dân thường: tuân thủ Công ước Geneva; phòng ngừa diệt chủng, tội ác chiến tranh; tăng trách nhiệm giải trình quốc tế.
• Chống chủ nghĩa cực đoan, thù hận dân tộc: giáo dục lịch sử trung thực, giáo dục vì hòa bình, chống tuyên truyền thù hận, tin giả.
• Giải quyết căn nguyên xung đột: giảm nghèo, bất bình đẳng; bảo đảm an ninh lương thực – năng lượng – khí hậu; phát triển bền vững.
• Tăng hợp tác khu vực: đối thoại an ninh, liên kết kinh tế – văn hóa – giáo dục để ràng buộc lợi ích, giảm nguy cơ xung đột.
• Trách nhiệm công dân số: trong kỷ nguyên thông tin, cần truyền thông có trách nhiệm, chống kích động bạo lực, thù hận trên mạng.