Ở người, bệnh phenylketone niệu do một gene nằm trên nhiễm sắc thể thường quy định, allele D quy định tính trạng bình thường, allele d quy định tính trạng bị bệnh. Gene (D, d) liên kết với một gene quy định tính trạng nhóm máu gồm 3 allele IA, IB, IO trong đó các allele IA, IB đồng trội và trội hoàn toàn so với allele IO, khoảng cách giữa hai gene này là 11 cM. Dưới đây là sơ đồ phả hệ của một gia đình về hai tính trạng trên: Có thể biết chính xác kiểu gene của bao nhiêu người trong phả hệ trên?

Ở người, bệnh phenylketone niệu do một gene nằm trên nhiễm sắc thể thường quy định, allele D quy định tính trạng bình thường, allele d quy định tính trạng bị bệnh. Gene (D, d) liên kết với một gene quy định tính trạng nhóm máu gồm 3 allele I^A, I^B, I^O trong đó các allele I^A, I^B đồng trội và trội hoàn toàn so với allele I^O, khoảng cách giữa hai gene này là 11 cM. Dưới đây là sơ đồ phả hệ của một gia đình về hai tính trạng trên:

Có thể biết chính xác kiểu gene của bao nhiêu người trong phả hệ trên? (ảnh 1)

Có thể biết chính xác kiểu gene của bao nhiêu người trong phả hệ trên?

Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án

Lời giải

Để xác định kiểu gen chính xác của những người trong phả hệ, ta cần phân tích từng người một.

Người số 1 (hàng 1): Có kiểu hình bệnh Phenylketon niệu nên có kiểu gen dd, nhóm máu O nên có kiểu gen $I^OI^O$. Vì vậy kiểu gen của người này là $ddI^OI^O$.
Người số 2 (hàng 1): Có kiểu hình bình thường và nhóm máu AB nên có kiểu gen D_ $I^AI^B$. Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen D_.
Người số 3 (hàng 2): Có kiểu hình bình thường và nhóm máu O nên có kiểu gen D_ $I^OI^O$. Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen D_.
Người số 4 (hàng 2): Có kiểu hình bệnh Phenylketon niệu và nhóm máu A nên có kiểu gen $ddI^AI^-$ . Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen $I^A I^-$.
Người số 5 (hàng 2): Có kiểu hình bình thường và nhóm máu AB nên có kiểu gen D_ $I^AI^B$. Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen D_.
Người số 6 (hàng 3): Có kiểu hình bệnh Phenylketon niệu và nhóm máu A nên có kiểu gen $ddI^AI^-$ . Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen $I^A I^-$.
Người số 7 (hàng 3): Có kiểu hình bình thường và nhóm máu O nên có kiểu gen D_ $I^OI^O$. Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen D_.
Người số 8 (hàng 3): Có kiểu hình bình thường và nhóm máu B nên có kiểu gen D_ $I^BI^-$. Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen D_ và $I^B I^-$.
Người số 9 (hàng 4): Có kiểu hình bình thường và nhóm máu O nên có kiểu gen D_ $I^OI^O$. Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen D_.
Người số 10 (hàng 4): Có kiểu hình bình thường và nhóm máu O nên có kiểu gen D_ $I^OI^O$. Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen D_.
Người số 11 (hàng 4): Có kiểu hình bệnh Phenylketon niệu và nhóm máu A nên có kiểu gen $ddI^AI^-$ . Tuy nhiên ta chưa thể xác định chính xác kiểu gen $I^A I^-$.

Trong sơ đồ này, ta biết chính xác kiểu gen của các cá thể 1, 4, 6 và 11. Vậy, có 4 người có thể biết chính xác kiểu gene.