JavaScript is required

Năm 2020, khảo sát về thu nhập (triệu đồng/năm) của một số nhân viên ở 1 chi nhánh của ngân hàng A, người ta thu được bảng số liệu:

Thu nhập 240 – 320 320 – 400 400 - 480 480 – 560 560 – 640 640 - 720 720 - 800
Số người 8 12 20 25 20 10 5

a) Với độ tin cậy 95%, thu nhập trung bình của nhân viên ngân hàng A không thấp hơn bao nhiêu?

b) Những người có thu nhập từ 640 triệu đồng/năm được xem là những người có thu nhập cao. Năm 2019 tỷ lệ nhân viên thu nhập cao là 12,5%. Với mức ý nghĩa 5%, có thể cho rằng tỷ lệ nhân viên thu nhập cao năm nay cao hơn hay không?

Trả lời:

Đáp án đúng:


Câu hỏi yêu cầu thực hiện hai phần: **Phần a) Ước lượng khoảng tin cậy cho thu nhập trung bình:** 1. **Xác định bài toán:** Đây là bài toán ước lượng khoảng cho trung bình tổng thể khi biết độ lệch chuẩn tổng thể hoặc khi cỡ mẫu đủ lớn (áp dụng theo định lý giới hạn trung tâm). Tuy nhiên, đề bài không cho sẵn độ lệch chuẩn tổng thể. Trong trường hợp này, ta có thể ước lượng độ lệch chuẩn tổng thể từ mẫu hoặc sử dụng phân phối t-Student nếu cỡ mẫu không quá lớn. Nhưng thông thường, với các bài tập dạng này, nếu không cho độ lệch chuẩn tổng thể, ta sẽ tính độ lệch chuẩn mẫu để ước lượng. 2. **Xử lý dữ liệu nhóm:** Bảng số liệu cung cấp dữ liệu thu nhập theo nhóm. Để tính toán các tham số thống kê như trung bình mẫu và độ lệch chuẩn mẫu, ta cần xác định điểm giữa của mỗi nhóm. * Nhóm 1: (240+320)/2 = 280 * Nhóm 2: (320+400)/2 = 360 * Nhóm 3: (400+480)/2 = 440 * Nhóm 4: (480+560)/2 = 520 * Nhóm 5: (560+640)/2 = 600 * Nhóm 6: (640+720)/2 = 680 * Nhóm 7: (720+800)/2 = 760 3. **Tính trung bình mẫu (x̄) và độ lệch chuẩn mẫu (s):** * Tổng số người (n) = 8 + 12 + 20 + 25 + 20 + 10 + 5 = 100 * Tính tổng của (điểm giữa * số người) để tìm tổng thu nhập: (280 * 8) + (360 * 12) + (440 * 20) + (520 * 25) + (600 * 20) + (680 * 10) + (760 * 5) = 2240 + 4320 + 8800 + 13000 + 12000 + 6800 + 3800 = 50960 * Trung bình mẫu: x̄ = 50960 / 100 = 509.6 (triệu đồng/năm) * Tính phương sai mẫu (s²). Ta cần tính tổng của (điểm giữa - x̄)² * số người. (280-509.6)²*8 + (360-509.6)²*12 + (440-509.6)²*20 + (520-509.6)²*25 + (600-509.6)²*20 + (680-509.6)²*10 + (760-509.6)²*5 = 120969.6*8 + 22177.6*12 + 3873.6*20 + 104.04*25 + 8172.96*20 + 29025.04*10 + 63532.96*5 = 967756.8 + 266131.2 + 77472 + 2601 + 163459.2 + 290250.4 + 317664.8 = 2085335.4 * Phương sai mẫu hiệu chỉnh: s² = 2085335.4 / (100 - 1) ≈ 21063.99 * Độ lệch chuẩn mẫu: s = √21063.99 ≈ 145.13 4. **Xác định cận dưới của khoảng tin cậy:** * Mức ý nghĩa α = 1 - 0.95 = 0.05. * Vì cỡ mẫu n=100 > 30, ta có thể sử dụng phân phối chuẩn Z hoặc phân phối t với độ tự do df = n-1 = 99. Với cỡ mẫu lớn, Z và t gần như tương đương. Thông thường, khi không cho biết độ lệch chuẩn tổng thể, ta dùng Z và độ lệch chuẩn mẫu. * Giá trị tới hạn Z(α/2) = Z(0.025). Từ bảng phân phối Z, Z(0.025) ≈ 1.96. * Sai số biên (Margin of Error - MOE) = Z(α/2) * (s / √n) = 1.96 * (145.13 / √100) = 1.96 * 14.513 ≈ 28.45 * Khoảng tin cậy cho trung bình tổng thể μ là: x̄ ± MOE. * Khoảng tin cậy (95%) = 509.6 ± 28.45 * Cận dưới = 509.6 - 28.45 = 481.15 * Cận trên = 509.6 + 28.45 = 538.05 * Câu hỏi hỏi "không thấp hơn bao nhiêu", tức là cận dưới của khoảng tin cậy. Do đó, với độ tin cậy 95%, thu nhập trung bình của nhân viên ngân hàng A không thấp hơn 481.15 triệu đồng/năm. **Phần b) Kiểm định giả thuyết về tỷ lệ nhân viên thu nhập cao:** 1. **Xác định bài toán:** Đây là bài toán kiểm định giả thuyết về một tỷ lệ. 2. **Thông tin đã cho:** * Thu nhập cao: từ 640 triệu đồng/năm trở lên. * Tỷ lệ nhân viên thu nhập cao năm 2019 (tỷ lệ cũ, p0) = 12.5% = 0.125. * Mức ý nghĩa (α) = 5% = 0.05. * Dữ liệu năm 2020: Số người có thu nhập từ 640 trở lên là số người thuộc nhóm "640 - 720" và "720 - 800". Tuy nhiên, đề bài cho khoảng thu nhập, không cho số lượng cụ thể trong từng nhóm đó. Để tính tỷ lệ năm nay, ta cần biết số người trong các nhóm "640 - 720" (10 người) và "720 - 800" (5 người). Tổng số người thu nhập cao = 10 + 5 = 15 người. * Tổng số người khảo sát = 100 người. * Tỷ lệ nhân viên thu nhập cao năm nay (p̂) = 15 / 100 = 0.15. 3. **Thiết lập giả thuyết:** * Giả thuyết không (H0): Tỷ lệ nhân viên thu nhập cao năm nay không cao hơn năm trước (p ≤ p0). * Giả thuyết đối (H1): Tỷ lệ nhân viên thu nhập cao năm nay cao hơn năm trước (p > p0). * Đây là kiểm định một phía (bên phải). 4. **Kiểm tra điều kiện áp dụng kiểm định Z cho tỷ lệ:** * n * p0 = 100 * 0.125 = 12.5 ≥ 5 * n * (1 - p0) = 100 * (1 - 0.125) = 100 * 0.875 = 87.5 ≥ 5 * Điều kiện được thỏa mãn. 5. **Tính thống kê kiểm định Z:** * Z = (p̂ - p0) / √[p0 * (1 - p0) / n] * Z = (0.15 - 0.125) / √[0.125 * (1 - 0.125) / 100] * Z = 0.025 / √[0.125 * 0.875 / 100] * Z = 0.025 / √[0.109375 / 100] * Z = 0.025 / √0.00109375 * Z = 0.025 / 0.03307 ≈ 0.756 6. **Xác định giá trị tới hạn hoặc p-value:** * Với mức ý nghĩa α = 0.05 và kiểm định một phía bên phải, giá trị tới hạn Z(α) = Z(0.05). Từ bảng phân phối Z, Z(0.05) ≈ 1.645. * So sánh Z tính toán với giá trị tới hạn: 0.756 < 1.645. * Do Z tính toán nhỏ hơn Z tới hạn, ta không bác bỏ giả thuyết không H0. 7. **Kết luận:** * Với mức ý nghĩa 5%, không có đủ bằng chứng thống kê để kết luận rằng tỷ lệ nhân viên thu nhập cao năm nay cao hơn năm 2019. **Lưu ý:** Dữ liệu về thu nhập trong bảng được cho dưới dạng khoảng. Việc tính toán trung bình mẫu và độ lệch chuẩn mẫu dựa trên điểm giữa của các khoảng là phương pháp tiêu chuẩn cho dữ liệu nhóm. Độ tin cậy 95% và mức ý nghĩa 5% là các giá trị phổ biến trong thống kê.

This document is an end-of-term exam paper (Test No. 1) for the course 'Toán kinh tế 2 - MAT11A' from the Banking Academy, Department of Mathematics. It contains 5 questions covering topics such as probability, random variables, statistical estimation (confidence intervals), and hypothesis testing, with a time limit of 90 minutes.


5 câu hỏi 90 phút

Câu hỏi liên quan