Hệ số khuếch tán của O2 và CO có quan hệ với nhau thế nào?

Đường cong Barcroft (hay còn gọi là đường cong phân ly oxy-hemoglobin) mô tả mối quan hệ giữa áp suất riêng phần của oxy (PO2) và độ bão hòa oxy của hemoglobin (Hb).

A. Khi PO2 thấp, đường cong Barcroft rất dốc: Đúng. Ở vùng PO2 thấp, một sự thay đổi nhỏ trong PO2 sẽ gây ra sự thay đổi lớn trong độ bão hòa Hb với oxy, giúp oxy dễ dàng được giải phóng vào các mô.

B. Khi PO2 cao, đường cong Barcroft rất tà: Đúng. Ở vùng PO2 cao, Hb đã gần bão hòa oxy, nên sự thay đổi PO2 ít ảnh hưởng đến độ bão hòa.

C. PO2 = 90mmHg, độ bão hòa Hb của O2 90%: Sai. Với PO2 = 90 mmHg, độ bão hòa Hb với oxy phải gần 100% (thường là 97-98%).

D. P50 giảm, Hb tăng ái lực với O2 và ngược lại: Đúng. P50 là áp suất riêng phần của oxy mà tại đó Hb bão hòa 50%. P50 giảm nghĩa là Hb cần ít oxy hơn để đạt độ bão hòa 50%, tức là ái lực của Hb với oxy tăng lên. Ngược lại, P50 tăng nghĩa là Hb cần nhiều oxy hơn để đạt độ bão hòa 50%, tức là ái lực của Hb với oxy giảm.

Vậy, phương án sai là C.

Đường cong phân ly oxyhemoglobin (HbO2) thể hiện mối quan hệ giữa độ bão hòa oxy của hemoglobin và áp suất riêng phần của oxy (PO2). Các yếu tố ảnh hưởng đến ái lực của hemoglobin với oxy, và do đó ảnh hưởng đến sự phân ly HbO2, bao gồm: Phân áp CO2 (PCO2), pH, nhiệt độ và 2,3-DPG.

- PCO2 tăng làm giảm ái lực của Hb với O2, làm tăng sự phân ly (hiệu ứng Bohr).
- pH giảm (môi trường acid) làm giảm ái lực của Hb với O2, làm tăng sự phân ly (hiệu ứng Bohr).
- Nhiệt độ tăng làm giảm ái lực của Hb với O2, làm tăng sự phân ly.
- PCO2 giảm làm tăng ái lực của Hb với O2, làm giảm sự phân ly.
- pH tăng làm tăng ái lực của Hb với O2, làm giảm sự phân ly.
- Nhiệt độ giảm làm tăng ái lực của Hb với O2, làm giảm sự phân ly.

Vậy, phương án sai là D. Nhiệt độ máu giảm làm tăng phân ly HbO2.

CO2 kết hợp với muối kiềm (bicarbonate) xảy ra ở nơi có phân áp CO2 cao và phân áp O2 thấp, thường là ở các mô. Tại các mô, quá trình trao đổi chất tạo ra CO2, làm tăng phân áp CO2. Đồng thời, O2 được sử dụng bởi các tế bào, làm giảm phân áp O2. Điều này tạo điều kiện cho CO2 kết hợp với nước để tạo thành axit carbonic (H2CO3), sau đó phân ly thành ion bicarbonate (HCO3-) và ion hydro (H+). Ion bicarbonate này sau đó được vận chuyển trong máu.

Áp suất âm màng phổi có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự thông thoáng của đường dẫn khí nhỏ. Áp suất âm này tạo ra một lực kéo giúp các phế nang và đường dẫn khí nhỏ không bị xẹp lại, đặc biệt là khi thở ra. Do đó, phát biểu "Áp suất âm màng phổi: Làm cho đường dẫn khí nhỏ luôn mở" là đúng.

Oxy và CO2 được vận chuyển trong máu dưới các dạng sau:

* Oxy:
* Hòa tan trong huyết tương (rất ít, chỉ khoảng 1.5%)
* Kết hợp với hemoglobin trong hồng cầu (chủ yếu, khoảng 98.5%)

* CO2:
* Hòa tan trong huyết tương (khoảng 7%)
* Kết hợp với hemoglobin trong hồng cầu (khoảng 23%)
* Dạng bicarbonate (HCO3-) trong huyết tương (chủ yếu, khoảng 70%)

Như vậy, dạng hòa tan không phải là dạng vận chuyển chủ yếu của CO2, mà là dạng bicarbonate (HCO3-).