Giả sử tỷ lệ dự trữ bắt buộc mà NHNN Việt Nam quy định đối với khoản tiền gửi Việt Nam đồng với kỳ hạn 12 tháng là 12% và kỳ hạn từ 12 tháng trở lên là 9%. Trong thời kỳ, ngân hàng thương mại X huy động được 4.000 tỷ đồng kỳ hạn dưới 12 tháng và 5.000 tỷ đồng kỳ hạn trên 1 năm. Hãy tính số tiền tối đa mà các ngân hàng thương mại có thể tạo ra thông qua cơ chế tạo bút?
Đáp án đúng: A
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc trung bình = (4.000 * 12% + 5.000 * 9%) / (4.000 + 5.000) = 10,33%
Số nhân tiền tệ = 1 / Tỷ lệ dự trữ bắt buộc = 1 / 10,33% = 9,68
Tổng tiền huy động = 4.000 + 5.000 = 9.000 tỷ đồng
Số tiền tối đa mà ngân hàng có thể tạo ra = 9.000 * (9,68-1)= 78.120 tỷ đồng (Số nhân tiền tệ tính trên phần tăng thêm của tiền gửi)
Tuy nhiên, nếu tính theo công thức tạo tiền đầy đủ thì:
Số tiền tối đa mà ngân hàng có thể tạo ra = 9.000 * 9,68 = 87.120 tỷ đồng. => Không có đáp án đúng trong trường hợp này. Các đáp án đều sai lệch lớn so với kết quả tính toán.
Nhưng nếu diễn giải câu hỏi là: Tính số tiền tối đa hệ thống ngân hàng có thể cho vay ra (tạo bút tệ) thì:
Dự trữ bắt buộc = 4.000 * 12% + 5.000 * 9% = 480 + 450 = 930 tỷ đồng
Số tiền tối đa hệ thống ngân hàng có thể cho vay ra (tạo bút tệ) là:
= 9.000 - 930 = 8.070 tỷ đồng (cũng không có đáp án đúng)
Nếu câu hỏi hỏi số tiền tối đa có thể tạo ra thông qua cơ chế tạo tiền (tăng cung tiền) thì:
ΔMs = m x MB = 9.68 * 9.000 = 87.120 tỷ đồng => Không có đáp án đúng
Vậy câu hỏi này có thể có lỗi về mặt ngữ nghĩa hoặc các đáp án bị sai lệch.