CÔNG THỨC MÁU gợi ý đến tinh trạng bệnh nhân NHIỄM KÝ SINH TRÙNG:

Câu hỏi yêu cầu tìm yếu tố KHÔNG phải là nguy cơ gây ra ADR (phản ứng có hại của thuốc).

* A. Đường dùng thuốc sai gây ra ADR: Sai đường dùng, liều dùng có thể dẫn đến tăng tác dụng phụ hoặc giảm tác dụng điều trị, từ đó gây ra ADR. Ví dụ, tiêm tĩnh mạch một thuốc đáng lẽ phải tiêm bắp có thể gây sốc phản vệ.
* B. Thanh niên là đối tượng dễ xảy ra ADR hơn trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là đối tượng đặc biệt nhạy cảm với thuốc do chức năng gan, thận chưa phát triển hoàn thiện, khả năng chuyển hóa và thải trừ thuốc kém, do đó dễ gặp ADR hơn so với thanh niên.
* C. Các bệnh lý kèm theo trên một người bệnh: Các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến dược động học (hấp thu, phân bố, chuyển hóa, thải trừ) của thuốc, làm tăng nguy cơ ADR. Ví dụ, bệnh nhân suy gan, suy thận sẽ giảm khả năng thải trừ thuốc.
* D. Sự phối hợp các chất trong cùng công thức chưa hợp lý: Sự tương tác giữa các thành phần trong công thức thuốc có thể làm tăng độc tính hoặc giảm hiệu quả của thuốc, dẫn đến ADR.

Như vậy, đáp án B là đáp án đúng vì thanh niên ít có nguy cơ gặp ADR hơn trẻ sơ sinh.

Hiện tượng bệnh nhân đi cầu ra phân đen sau khi dùng thuốc bổ sung sắt, đặc biệt trên bệnh nhân có tiền sử viêm dạ dày, rất có thể là do sắt gây kích ứng đường tiêu hóa và gây chảy máu. Lượng máu nhỏ này khi đi qua đường tiêu hóa sẽ bị oxy hóa và làm phân có màu đen. Đây là một phản ứng có hại đã biết của thuốc (sắt).

* Phản ứng có hại của thuốc (Adverse Drug Reaction - ADR): Là một phản ứng không mong muốn, có hại và xảy ra ở liều thường dùng để phòng bệnh, chẩn đoán bệnh hoặc điều trị bệnh. Trong trường hợp này, đi cầu ra phân đen là một phản ứng không mong muốn đã biết của sắt.
* Biến cố có hại của thuốc (Adverse Event - AE): Bất kỳ biến cố y khoa không mong muốn nào xảy ra ở bệnh nhân dùng thuốc, mà không nhất thiết có mối quan hệ nhân quả với thuốc. AE có thể do thuốc, do bệnh nền hoặc do các yếu tố khác.
* Tai biến do thuốc: Thường là những biến cố nghiêm trọng, đe dọa tính mạng hoặc gây tàn tật vĩnh viễn, và có thể không dự đoán trước được.
* Sai sót trong dùng thuốc: Là những lỗi xảy ra trong quá trình kê đơn, cấp phát, chuẩn bị hoặc sử dụng thuốc, có thể gây hại cho bệnh nhân.

Trong trường hợp này, "phản ứng có hại của thuốc" là đáp án chính xác nhất vì nó mô tả rõ ràng mối quan hệ nhân quả giữa việc dùng sắt và đi cầu ra phân đen.

Thang điểm Naranjo được sử dụng để đánh giá khả năng xảy ra của một phản ứng có hại của thuốc (ADR). Thang điểm này phân loại khả năng xảy ra ADR dựa trên tổng số điểm đạt được. Cụ thể, mức "Có thể xảy ra" (Possible) tương ứng với khoảng điểm 5-8.

Điểm số và mức độ liên quan:
* ≤ 0: Không chắc chắn (Doubtful)
* 1 - 4: Có thể xảy ra (Possible)
* 5 - 8: Có thể xảy ra (Probable)
* ≥ 9: Chắc chắn (Definite)

Câu hỏi yêu cầu tìm phát biểu KHÔNG ĐÚNG về than hoạt.

* A. Là chất giải độc đa năng: Than hoạt có khả năng hấp phụ nhiều loại chất độc khác nhau, nên được xem là chất giải độc đa năng. Phát biểu này ĐÚNG.
* B. Không dùng trong giải độc kim loại nặng: Than hoạt không hiệu quả trong việc hấp phụ các kim loại nặng như chì, thủy ngân, asen... Phát biểu này ĐÚNG.
* C. Không nên kết hợp với các chất nhuận tẩy: Than hoạt có thể làm giảm hiệu quả của các chất nhuận tẩy do hấp phụ chúng. Phát biểu này ĐÚNG.
* D. Than hoạt làm cho phân có màu đen: Đây là một tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng than hoạt. Phát biểu này ĐÚNG.

Vì cả 4 phương án đều đúng, nên câu hỏi này không có đáp án đúng.

Than hoạt tính được sử dụng rộng rãi trong điều trị ngộ độc do nhiều loại thuốc và hóa chất nhờ khả năng hấp phụ các chất này trong đường tiêu hóa, ngăn chặn sự hấp thu của chúng vào cơ thể. Tuy nhiên, than hoạt tính không hiệu quả đối với tất cả các loại chất độc.

* Phenobarbital: Than hoạt tính có hiệu quả trong việc hấp phụ phenobarbital, giúp giảm nồng độ thuốc trong máu và giảm tác dụng độc hại.
* Carbamazepin: Tương tự như phenobarbital, than hoạt tính cũng có thể hấp phụ carbamazepin.
* Tolbutamid: Than hoạt tính cũng có tác dụng với tolbutamid.
* Lithium: Lithium là một kim loại kiềm, và than hoạt tính không có khả năng hấp phụ lithium một cách hiệu quả. Do đó, trong trường hợp ngộ độc lithium, các biện pháp điều trị khác như sử dụng thuốc lợi tiểu hoặc lọc máu thường được ưu tiên.

Vậy, đáp án đúng là D. Lithium.