Chọn phát biểu đúng: 1) Hiệu ứng xâm nhập càng nhỏ khi các số lượng tử n và ℓ của electron càng nhỏ. 2) Một phân lớp bão hòa hay bán bão hòa có tác dụng chắn yếu lên các lớp bên ngoài. 3) Hai electron thuộc cùng một ô lượng tử chắn nhau rất yếu nhưng lại đẩy nhau rất mạnh.

Câu hỏi yêu cầu chọn câu sai trong các phát biểu đã cho. Ta sẽ phân tích từng phát biểu:

1) Khi phân bố electron vào một nguyên tử đa electron phải luôn luôn phân bố theo thứ tự từ lớp bên trong đến lớp bên ngoài. Phát biểu này sai. Electron được phân bố theo nguyên tắc năng lượng (n+l) tăng dần, chứ không phải lúc nào cũng từ lớp bên trong ra lớp bên ngoài. Ví dụ, 4s được điền trước 3d.

2) Cấu hình electron của nguyên tử và ion tương ứng của nó thì giống nhau. Phát biểu này sai. Nguyên tử trung hòa và ion của nó có số electron khác nhau, do đó cấu hình electron khác nhau.

3) Cấu hình electron của các nguyên tử đồng vị thì giống nhau. Phát biểu này đúng. Các đồng vị của một nguyên tố có cùng số proton và electron, chỉ khác số neutron. Vì vậy, cấu hình electron giống nhau.

4) Các orbitan s có dạng khối cầu có nghĩa là electron s chỉ chuyển động bên trong khối cầu ấy. Phát biểu này sai. Obitan là vùng không gian mà xác suất tìm thấy electron là lớn nhất, chứ không phải là electron chỉ chuyển động bên trong vùng đó. Electron có thể xuất hiện ở bất cứ đâu, mặc dù xác suất ở bên ngoài khối cầu là thấp.

5) Bán kính của ion Fe²⁺ lớn hơn ion Fe³⁺ vì chúng có cùng điện tích hạt nhân nhưng ion Fe³⁺ lại có số electron ít hơn ion Fe²⁺. Phát biểu này đúng. Khi số electron giảm, lực hút của hạt nhân lên mỗi electron còn lại tăng lên, làm cho bán kính ion giảm.

Vậy, các câu sai là 1, 2, 4, do đó đáp án đúng là: 1, 2, 4, 5.

Phát biểu 1 đúng: Trong cùng chu kỳ, năng lượng ion hóa I₁ có xu hướng tăng từ trái sang phải. Do đó, các nguyên tố phân nhóm IIA có năng lượng ion hóa lớn hơn các nguyên tố phân nhóm IIIA.

Phát biểu 2 sai: Số oxy hóa cao nhất của các nguyên tố phân nhóm IB thường là +2 (ví dụ: Cu, Ag), một số trường hợp có thể đạt +3 (ví dụ: Au), nhưng không phải tất cả đều là +3.

Phát biểu 3 đúng: Trong một chu kỳ, khi điện tích hạt nhân tăng, khả năng nhường electron (tính khử) giảm và khả năng nhận electron (tính oxy hóa) tăng.

Phát biểu 4 đúng: Khi một nguyên tử mất electron để tạo thành ion dương, kích thước của ion dương sẽ nhỏ hơn kích thước của nguyên tử tương ứng do lực hút giữa hạt nhân và các electron còn lại mạnh hơn.

Vậy các phát biểu đúng là 1, 3, 4.