Các khoản thu, chi do mua, bán BĐS đầu tư được phản ánh vào BCCTT trực tiếp thuộc phần lưu chuyển tiền của hoạt động nào?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cách trình bày báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp, cụ thể là việc hạch toán khoản tiền thu từ khách hàng trả trước. Theo quy định của Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS 27 - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ), khi lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp, doanh nghiệp cần trình bày các dòng tiền thu và chi một cách chi tiết dựa trên các hoạt động kinh doanh chính. Khoản tiền thu từ khách hàng trả trước phản ánh doanh thu hoạt động kinh doanh, do đó, nó sẽ được phân loại vào khoản mục "Tiền thu từ bán hàng và cung cấp dịch vụ và doanh thu khác". Các phương án còn lại không phù hợp: "Tiền thu khác từ hoạt động kinh doanh" thường dành cho các khoản thu không thường xuyên hoặc không trực tiếp liên quan đến hoạt động bán hàng cốt lõi. "Tăng, giảm các khoản phải trả" liên quan đến luồng tiền từ hoạt động tài chính hoặc hoạt động đầu tư. "Lợi nhuận trước thuế" là một chỉ số tài chính trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, không phải là một khoản mục trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp.

Khi bán tài sản cố định (TSCĐ), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp sẽ ghi nhận dòng tiền thuần từ hoạt động này. Theo nguyên tắc, chỉ tiêu "Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ và tài sản dài hạn khác" phản ánh số tiền thực tế thu được từ việc bán TSCĐ. Trong trường hợp này, doanh nghiệp bán TSCĐ với giá 30, thu bằng tiền gửi ngân hàng (TGNH). Chi phí vận chuyển là 2, trả bằng tiền mặt, đây là một khoản chi liên quan đến việc bán TSCĐ nhưng không làm thay đổi số tiền thu thực tế từ việc bán. Do đó, chỉ tiêu này sẽ ghi nhận số tiền thu được là 30. Chi phí vận chuyển (2) sẽ được ghi nhận vào chỉ tiêu "Chi phí thanh toán cho người lao động" hoặc "Chi phí khác" tùy thuộc vào cách hạch toán chi tiết, nhưng không ảnh hưởng đến số tiền thu từ bán TSCĐ.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (BCLCTT) theo phương pháp trực tiếp. Theo phương pháp này, các luồng tiền được phân loại thành luồng tiền từ hoạt động kinh doanh, luồng tiền từ hoạt động đầu tư và luồng tiền từ hoạt động tài chính. Tiền chi trả lương cho người lao động là một khoản chi trực tiếp liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp. Do đó, khoản chi này sẽ được trình bày trong phần "Tiền chi cho người lao động" thuộc luồng tiền từ hoạt động kinh doanh trên BCLCTT theo phương pháp trực tiếp.

Tiền lãi vay đã trả và được vốn hóa theo quy định được phân loại vào luồng tiền từ hoạt động tài chính. Theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) 27 - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, luồng tiền từ hoạt động tài chính bao gồm các luồng tiền phát sinh từ các giao dịch làm thay đổi quy mô và kết cấu của vốn chủ sở hữu và vốn vay của doanh nghiệp. Tiền lãi vay, dù đã trả hay được vốn hóa, đều phản ánh chi phí liên quan đến việc sử dụng vốn vay, do đó thuộc về hoạt động tài chính. Khoản vốn hóa này làm tăng giá trị tài sản nhưng về bản chất vẫn là chi phí tài chính được ghi nhận vào giá trị tài sản.

Nghiệp vụ “Mua ô tô tải để chuyên chở hàng hóa, đã thanh toán 50% bằng chuyển khoản” tác động đến bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp như sau:

1. Tài sản tăng: Doanh nghiệp có thêm một tài sản mới là ô tô tải, đây là một loại tài sản cố định hữu hình. Do đó, tổng tài sản của doanh nghiệp sẽ tăng lên tương ứng với giá trị của ô tô tải.
2. Tài sản giảm: Doanh nghiệp đã thực hiện thanh toán 50% giá trị ô tô bằng chuyển khoản. Điều này có nghĩa là tiền gửi ngân hàng (một loại tài sản ngắn hạn) của doanh nghiệp sẽ giảm xuống tương ứng với số tiền đã thanh toán.
3. Nguồn vốn: Vì nghiệp vụ này liên quan đến việc mua sắm tài sản và thanh toán một phần bằng tiền mặt/tiền gửi ngân hàng, mà không có yếu tố làm tăng nguồn vốn (như góp vốn, lợi nhuận chưa phân phối), nên nguồn vốn của doanh nghiệp về bản chất không thay đổi trong trường hợp này. 50% còn lại của giá trị ô tô có thể được coi là một khoản nợ phải trả (nếu mua chịu) hoặc sẽ được thanh toán sau. Tuy nhiên, câu hỏi chỉ đề cập đến phần đã thanh toán và tài sản hình thành, không đề cập đến nguồn vốn tăng thêm hay nợ mới. Trong trường hợp này, sự thay đổi chủ yếu diễn ra ở cấu trúc tài sản: một tài sản tăng (ô tô) và một tài sản giảm (tiền gửi ngân hàng). Do đó, tổng tài sản có thể thay đổi hoặc không (tùy thuộc vào việc 50% còn lại là nợ hay sẽ trả sau). Tuy nhiên, câu hỏi nhấn mạnh nghiệp vụ đã thực hiện: mua tài sản và đã thanh toán một phần. Nếu xét nghiệp vụ mua và thanh toán, tài sản tăng (ô tô) và tài sản giảm (tiền). Do đó, phương án "Tài sản tăng, tài sản giảm" là mô tả chính xác nhất về sự thay đổi diễn ra trong nội bộ tài sản. Nguồn vốn không tăng lên.