Nhân tố nào làm con người tách khỏi thế giới động vật?

Tiếp thu sự tác động của thế giới bên ngoài

Sáng tạo thuần tuý trong tư duy con người

Hoạt động chủ động cải tạo thế giới và phản ánh sáng tạo thế giới

Nguyên lý về sự tồn tại khách quan của vật chất

Nguyên lý về sự vận động và đứng im của các sự vật

Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến và về sự phát triển

Nguyên lý về tính liên tục và tính gián đoạn của thế giới vật chất

Quan điểm siêu hình

Quan điểm biện chứng duy vật

Quan điểm biện chứng duy tâm

Đối với sự phát triển của sự vật chỉ có cái tất nhiên mới có vai trò quan trọng

Cái ngẫu nhiên không có vai trò gì đối với sự phát triển của sự vật

Cả cái tất yếu và cái ngẫu nhiên đều có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của sự vật             

Mối liên hệ tương đối bền vững

Hệ thống các bước chuyển hoá

Mặt đối lập

Mâu thuẫn được thiết lập

Trong hoạt động thực tiễn phải dựa vào khả năng

Trong hoạt động thực tiễn phải dựa vào hiện thực, không cần tính đến khả năng

Trong hoạt động thực tiễn phải dựa vào hiện thực, đồng thời phải tính đến khả năng      

Chất của sự vật phụ thuộc vào số lượng các yếu tố tạo thành sự vật

Chất của sự vật phụ thuộc vào phương thức kết hợp các yếu tố của sự vật

Mọi sự thay đổi phương thức kết hợp các yếu tố của sự vật, đều không làm cho chất của sự vật thay đổi

Độ

Chuyển hoá

Bước nhảy

Tiệm tiến

Sự phân biệt giữa mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên ngoài chỉ là tương đối

Giải quyết mâu thuẫn bên trong liên hệ chặt chẽ với việc giải quyết mâu thuẫn bên ngoài

Giải quyết mâu thuẫn bên trong không quan hệ với việc giải quyết mâu thuẫn bên ngoài

Được nhiều người thừa nhận

Đảm bảo không mâu thuẫn trong suy luận

Thực tiễn