Bệnh thương hàn, phó thương hàn thuộc phân nhóm nào trong các phân nhóm bệnh lây qua đường tiêu  hóa?

Điều tra ngang (hay còn gọi là nghiên cứu cắt ngang) là một loại nghiên cứu quan sát thu thập dữ liệu tại một thời điểm duy nhất hoặc trong một khoảng thời gian ngắn. Mục đích là để mô tả đặc điểm của một quần thể tại thời điểm đó hoặc để tìm hiểu về mối liên hệ giữa các biến số. Các phương pháp chọn mẫu thường được sử dụng trong điều tra ngang bao gồm: * **Mẫu ngẫu nhiên đơn hoặc hệ thống:** Chọn ngẫu nhiên các cá nhân từ tổng thể. * **Mẫu tầng:** Chia tổng thể thành các tầng (ví dụ: theo độ tuổi, giới tính) và sau đó chọn ngẫu nhiên các cá nhân từ mỗi tầng. * **Mẫu chùm:** Chọn ngẫu nhiên các cụm (ví dụ: hộ gia đình, trường học) và sau đó thu thập dữ liệu từ tất cả các cá nhân trong các cụm được chọn. Phương án "Mẫu ghép cặp" (hay còn gọi là matching) thường được sử dụng trong các nghiên cứu bệnh chứng hoặc thử nghiệm lâm sàng, trong đó các đối tượng nghiên cứu (ví dụ: người bệnh) được ghép cặp với các đối tượng đối chứng (ví dụ: người khỏe mạnh) dựa trên một số đặc điểm nhất định (ví dụ: tuổi, giới tính). Mục đích của việc ghép cặp là để kiểm soát các yếu tố gây nhiễu có thể ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu. Mẫu 30 cặp ngẫu nhiên cũng tương tự như vậy. Do đó, phương án **Mẫu ghép cặp** không phải là một cách chọn mẫu thường được sử dụng trong điều tra ngang.

Tỷ suất mật độ mới mắc (Incidence Density) đo lường số ca mắc mới trên một đơn vị thời gian quan sát. Mẫu số của tỷ suất này là tổng thời gian mà mỗi cá nhân trong quần thể có nguy cơ được theo dõi. Đơn vị thường được sử dụng là 'người-năm' (person-years), biểu thị tổng số năm mà tất cả các cá nhân trong nghiên cứu đã được theo dõi. Vì vậy, đáp án chính xác là 'Số năm quan sát được'.

Tỷ suất hiện mắc đo lường số lượng ca bệnh hiện có tại một thời điểm nhất định trong một quần thể xác định. Trong trường hợp này, nghiên cứu điều tra 131 người mắc bệnh mạch vành tim trong số 1000 người ở độ tuổi 60-64, đây chính là tỷ suất hiện mắc của bệnh mạch vành tim trong nhóm tuổi này. Tỷ lệ mắc bệnh được chuẩn hóa và tỷ lệ chết xác định theo tuổi là các khái niệm khác, liên quan đến việc so sánh tỷ lệ mắc bệnh/tử vong giữa các quần thể khác nhau sau khi đã điều chỉnh cho sự khác biệt về tuổi tác. Tỷ suất mới mắc đo lường số lượng ca bệnh mới phát sinh trong một khoảng thời gian nhất định.

Tỷ lệ chết riêng phần theo nguyên nhân (cause-specific mortality rate) được tính bằng số người chết vì một nguyên nhân cụ thể (trong trường hợp này là lao) chia cho tổng số dân của cộng đồng đó. Trong năm 2001, có 60 người chết, trong đó có 50 nam. Tuy nhiên, câu hỏi yêu cầu tỷ lệ chết riêng phần theo nguyên nhân đối với lao, nhưng đề bài không nói rõ có bao nhiêu người chết do lao trong số 60 người này. Do đó, không thể tính được tỷ lệ chết riêng phần theo nguyên nhân đối với lao từ thông tin đã cho. Các đáp án đưa ra không phản ánh thông tin và cách tính tỷ lệ chết riêng phần theo nguyên nhân. Vì vậy, không có đáp án đúng trong các lựa chọn đã cho.

Các bệnh truyền nhiễm đường tiêu hóa lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa (thức ăn, nước uống bị ô nhiễm). Biện pháp phòng chống hiệu quả nhất là cách ly người bệnh, khử trùng chất thải (phân, chất nôn...) để ngăn chặn mầm bệnh lây lan ra môi trường. Phát hiện sớm và điều trị bệnh nhân cũng quan trọng nhưng không phải là biện pháp phòng ngừa chung hiệu quả nhất. Tiêm vắc-xin chỉ hiệu quả với một số bệnh cụ thể, không phải tất cả các bệnh đường tiêu hóa.