Phát biểu nào ĐÚNG về phương sai?

Hệ số biến thiên (Coefficient of Variation - CV) là một độ đo tương đối về sự biến thiên, được tính bằng tỷ lệ giữa độ lệch chuẩn và giá trị trung bình.

• A. không có đơn vị tính: Đúng. Vì nó là tỷ lệ giữa hai đại lượng có cùng đơn vị, nên đơn vị bị triệt tiêu.
• B. sử dụng để so sánh giá trị trung bình của hai hiện tượng: Sai. Hệ số biến thiên không dùng để so sánh giá trị trung bình, mà để so sánh độ biến thiên.
• C. sử dụng để so sánh độ biến thiên của hai hiện tượng khác loại: Đúng. Đây là ưu điểm chính của hệ số biến thiên, cho phép so sánh độ biến thiên giữa các tập dữ liệu có đơn vị khác nhau hoặc giá trị trung bình khác nhau.
• D. là số tuyệt đối: Không chính xác hoàn toàn. Hệ số biến thiên thường được biểu diễn dưới dạng phần trăm hoặc số thập phân, và nó luôn dương (hoặc bằng 0) nếu dữ liệu gốc không âm, nhưng không nhất thiết phải là số nguyên.

Chỉ tiêu thống kê được chia thành hai loại chính: chỉ tiêu thời kỳ và chỉ tiêu thời điểm.

• Chỉ tiêu thời kỳ: phản ánh kết quả hoạt động trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ: tháng, quý, năm). Tổng doanh thu, lợi nhuận, thu nhập bình quân... là các chỉ tiêu thời kỳ.

• Chỉ tiêu thời điểm: phản ánh trạng thái của hiện tượng tại một thời điểm cụ thể (ví dụ: ngày, tháng). Số lượng hàng tồn kho tại một thời điểm, số lượng nhân viên tại một thời điểm... là các chỉ tiêu thời điểm.

Trong trường hợp này, thu nhập bình quân một tháng của các trưởng phòng được tính trong Quý I năm 2021, tức là một khoảng thời gian. Vì vậy, đây là chỉ tiêu giá trị (biểu thị bằng tiền) và thời kỳ.

Số tương đối động thái là chỉ tiêu biểu hiện mối quan hệ so sánh giữa trị số của một hiện tượng qua thời gian. Nó cho biết mức độ thay đổi của hiện tượng đó giữa các thời kỳ khác nhau.

• Phương án A đúng: "Doanh thu tháng 9 năm 2021 của công ty A bằng 0,95 lần so với tháng 8 năm 2021" thể hiện sự so sánh doanh thu của cùng một công ty qua hai thời điểm (tháng 9 và tháng 8), đây chính là số tương đối động thái.
• Phương án B đúng: "Doanh thu tháng 9 giảm 10% so với tháng 8" cũng thể hiện sự so sánh doanh thu của cùng một công ty qua hai thời điểm (tháng 9 và tháng 8), đây chính là số tương đối động thái.
• Phương án C sai: "Doanh thu của công ty A bằng 2,12 lần doanh thu công ty B" so sánh doanh thu của hai công ty khác nhau, đây là số tương đối không gian (so sánh giữa các đơn vị khác nhau trong cùng một thời điểm).
• Phương án D sai: "Doanh thu của công ty A cao hơn 6% so với doanh thu công ty B" cũng so sánh doanh thu của hai công ty khác nhau, đây là số tương đối không gian.

Vì cả A và B đều đúng và không có chỉ dẫn chọn nhiều đáp án nên ta chọn A là đáp án có đầy đủ thông tin và đúng nhất.

Quan hệ hàm số là một quy tắc gán mỗi giá trị đầu vào (tiêu thức nguyên nhân) với duy nhất một giá trị đầu ra (tiêu thức kết quả). Do đó, với một giá trị của tiêu thức nguyên nhân, ta chỉ có thể xác định được duy nhất một giá trị tương ứng của tiêu thức kết quả.

Phương án A đúng vì nó phản ánh đúng định nghĩa của quan hệ hàm số.

Phương án B sai vì trong quan hệ hàm số, một giá trị của tiêu thức nguyên nhân không thể tương ứng với nhiều giá trị của tiêu thức kết quả.

Phương án C sai vì trong quan hệ hàm số, với một giá trị của tiêu thức nguyên nhân, phải có một giá trị của tiêu thức kết quả tương ứng (nếu không thì không phải hàm số).

Phương án D sai vì nó kết hợp A đúng và B sai.

Quan hệ tương quan là mối quan hệ không hoàn toàn xác định giữa các tiêu thức. Trong đó, với một giá trị của tiêu thức nguyên nhân, có thể tương ứng với nhiều giá trị khác nhau của tiêu thức kết quả. Ví dụ, chi tiêu cho quảng cáo (nguyên nhân) có thể dẫn đến nhiều mức tăng doanh thu khác nhau (kết quả) tùy thuộc vào hiệu quả của chiến dịch, thời điểm, đối tượng mục tiêu,... Do đó, đáp án B là chính xác nhất.

Đáp án A chỉ đúng trong trường hợp quan hệ hàm số (tuyệt đối), không phải tương quan. Đáp án C sai vì quan hệ tương quan vẫn thể hiện sự liên hệ, dù không hoàn toàn xác định. Đáp án D không chính xác vì A chỉ đúng trong trường hợp đặc biệt (quan hệ hàm số).