Công ty A nắm giữ trực tiếp 80% số lượng cổ phiếu phổ thông đang lưu hành tại công ty B, 30% số lượng cổ phiếu phổ thông đang lưu hành của công ty C, 10% cổ phiếu phổ thông đang lưu hành tại công ty D. Công ty B nắm giữ trực tiếp 55% cổ phiếu phổ thông của công ty C và 15% cổ phiếu phổ thông của công ty D. Nếu không có thoả thuận bằng hợp đồng gì khác, nhận định nào sau đây đúng?

Phân tích tỷ lệ lợi ích của A trong B, C, D:

1. Tỷ lệ lợi ích của A trong B:

• Công ty A nắm giữ trực tiếp 80% cổ phần của B.
• Do đó, tỷ lệ lợi ích của A trong B là 80%.

2. Tỷ lệ lợi ích của A trong C:

• A nắm giữ trực tiếp 30% cổ phần của C.
• B nắm giữ 55% cổ phần của C, và A nắm giữ 80% cổ phần của B. Vậy tỷ lệ lợi ích gián tiếp của A qua B trong C là 80% * 55% = 44%.
• Tổng tỷ lệ lợi ích của A trong C là 30% + 44% = 74%.

3. Tỷ lệ lợi ích của A trong D:

• A nắm giữ trực tiếp 10% cổ phần của D.
• B nắm giữ 15% cổ phần của D, và A nắm giữ 80% cổ phần của B. Vậy tỷ lệ lợi ích gián tiếp của A qua B trong D là 80% * 15% = 12%.
• Tổng tỷ lệ lợi ích của A trong D là 10% + 12% = 22%.

Kết luận: Tỷ lệ lợi ích của A trong B, C, D lần lượt là 80%, 74% và 22%.

Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và thông lệ quốc tế, một công ty mẹ, ngay cả khi đồng thời là công ty con của một công ty khác (tức là bị một công ty khác sở hữu toàn bộ hoặc gần như toàn bộ), vẫn phải lập và trình bày báo cáo tài chính hợp nhất (BCTCHN) nếu được các cổ đông thiểu số chấp thuận. Điều này nhằm cung cấp thông tin đầy đủ và minh bạch về tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của tập đoàn cho tất cả các bên liên quan, bao gồm cả các cổ đông thiểu số.

Theo VAS 25 (Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 25 - Báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán các khoản đầu tư vào công ty liên kết, liên doanh), công ty mẹ phải hợp nhất báo cáo tài chính của tất cả các công ty con, không phân biệt công ty con đó ở trong hay ngoài nước. Do đó, phương án A là đúng.

Phương án B sai vì công ty con có hoạt động kinh doanh khác biệt không phải là lý do để loại trừ hợp nhất.

Phương án C sai vì hoạt động bị hạn chế trong thời gian dài không phải là lý do để loại trừ hợp nhất.

Phương án D sai vì quyền kiểm soát tạm thời không phải là lý do duy nhất để loại trừ hợp nhất. Theo VAS 25, có các trường hợp loại trừ hợp nhất được quy định rõ ràng, ví dụ như công ty mẹ mua cổ phần của công ty con chỉ với mục đích bán lại trong tương lai gần.